Aydınlatmada Enerji Tasarrufu

Evlerde aylık elektrik faturalarının yaklaşık 'si aydınlatma amaçlı kullanıma aittir. Verimli aydınlatma hem faturalarda hem de gözlerde rahatlama sağlayacağından daha düşük faturalar ve daha kaliteli aydınlatma ile memnun edici sonuçlar elde edilecektir.

   Aydınlatmada enerji tasarrufunun basit tedbirlerle sağlanması bizim için önemli bir avantajdır. Burada önemli olan konuya gereken ilginin gösterilmesidir.    

   Aydınlatmada enerji tasarrufu, aydınlatmanın kalitesini düşürmeden iyi bir aydınlatmanın gereklerini yerine getirerek yapılmalıdır. ıyi bir aydınlatma daha verimli aydınlatma elemanlarıyla sağlandığı için, sonuçta aynı aydınlatma seviyelerini daha az enerji tüketimi ile sağlamış oluruz.

   Düşük verimli ışık kaynakları yerine yüksek verimli ışık kaynakları kullanılarak uygun aydınlatma ve enerji tasarrufu sağlanabilir.

   Ülkemizde yaygın olarak kullanılan lamba tipleri aşağıda yer almaktadır:

   Akkor Lambalar

   Işık elde etme biçimi ısıl ışıma olan akkor lambada, tungsten telden geçen elektrik akımı teli ısıtarak akkor duruma getirir ve telin ısınmaya başlamasıyla elektrik enerjisi ışınım enerjisine dönüşür. Bu lambaların yayımladıkları ışınımların çok büyük bir bölümü ısı, küçük bir bölümü görünür ışınımlardır. Bu nedenle, verimleri çok düşüktür. (h=10-20 lm/W)

   Akkor Halojen Lambalar

   Akkor halojen lamba, akkor lambanın atmosferindeki gaz karışımının değiştirilmesi (halojen eklenmesi) ile oluşturulmuş bir ısıl ışır kaynaktır. Bu tür lambaların atmosferinde kullanılan halojen moleküllerinin tungsten teli yenilemeleri nedeniyle, tel sıcaklığı artabilmektedir. Bunun sonucunda da, aynı güçteki akkor lambaya göre, hem ışık verimi hem de renk sıcaklığı biraz yükseltilebilmektedir. 

   Fluoresan Lambalar

   Işınım elde etme biçimi ısıl ışıma olan fluoresan lambalarda, ışık üretimi iki aşamada ortaya çıkar. Birinci aşama, alçak basınçlı civa buharı ortamında lambanın iç yüzeyine fluoresan madde sürülerek elektrik akımı geçirilmesi ile gerçekleştirilen 'elektrik deşarj' olayı ile ışınım oluşturulmasıdır. Fluoresan lambaların verimi temelde lamba gücü arttıkça artmaktadır. Ancak, aynı güçteki lambalar ele alındığında, verim değişimi doğrudan doğruya fluorışıl tozun yapısına bağlı olmaktadır.

   Işık kaynaklarının enerji tasarruflu üretilmesi doğrultusunda yapılan çalışmalar sonucunda tüp şeklindeki fluoresan lambalarda da büyük gelişmeler gerçekleştirilmiştir. 38 mm çaplı 20 W, 40 W, 65 W' lık lambalar yerine, 26 mm çaplı sırasıyla 18 W, 36 W ve 58 W' lık fluoresan lambalar kullanıma sunulmuştur. Lambaların çapları küçültülüp ışık akıları artırılmış, çok değişik renk sıcaklıklı ve renk ayırım özellikli lambalar üretilmeye başlanmıştır.Küçük çaplı lambalar daha ekonomiktir.

   Kompakt Fluoresan Lambalar

   Kompakt fluoresan lambalar konutlar ve ofisler için uygun olup, akkor lambaları kompakt fluoresan aydınlatmaya dönüştürmek kolaydır. Akkor lamba kullanılan hemen hemen her yerde kompakt fluoresan lambalar kullanılabilir. Örneğin 75 Watt'lık akkor flamanlı lamba yerine, 15 Watt'lık bir kompakt fluoresan lamba kullanarak, aynı aydınlatma € daha az enerji tüketerek elde edilir.

   Ülkemizde, bu lambalar, pahalı olması nedeniyle gelişmiş ülkelere oranla yaygınlaşamamıştır. Verimli lamba fiyatlarında oldukça fiyat farkı görülmektedir. Fakat toplam maliyetleri gözönüne aldığımızda kompakt fluoresan lambaların kullanım ömrü süresince maliyetinin daha az olduğunu görülmektedir. İki faktör bunu doğrulamaktadır; bunlardan birincisi kullanım ömrünün akkor lambaya göre 8 kat uzun olması, ikincisi ise, akkor lambanın % 20'si kadar enerji kullanmalarıdır.

   Aşağıdaki formül, 8000 saat kullanım ömrü baz alınarak ayrı ayrı lambaların toplam aydınlatma maliyetlerini hesaplayarak karşılaştırma olanağı verir.

“Elektrik Maliyeti = Elektriğin kWh Maliyeti x Watt Değeri x Kullanım ömrü (h)/1000”

   Akkor Lamba ve Kompakt Fluorasan Lambanın Karşılaştırılması

   Üç yıl süresince (4,380 saat), günde 4 saat ve aynı miktarda aydınlatma sağlayan iki lamba tipi için basit bir karşılaştırma yapalım. Bu sürede 6 adet akkor flamanlı lamba kullanırken, kompakt fluorasan lambanın 3.8 yıl daha kullanım ömrü devam edecektir.

Lamba Tipi	100WAkkor Flamanlı	23W Kompakt Florasan
Satınalma fiyatı	$0.75	$11.00
Lamba ömrü	750 saat	10,000
Günlük kullanım saati	4 saat	4 saat
İhtiyaç duyulan lamba sayısı	3 yılda 6 adet	6.8 yılda 1 adet
Toplam lamba maliyeti	$4.50	$11.00
Lümen	1,690	1,500
Toplam elektrik maliyeti 8cent/kilowatt-saat	$35.04	$8.06
Toplam maliyet(3 yıl süresinde)	$39.54	$19.06

Fluoresan Lambalarda Manyetik ve Elektronik Balastların Çalışma Prensibi :

   Balastlar, fluoresan tüpleri ve kompakt fluoresan lambalara ilk çalışma komutunu verir ve çalıştırırlar. Fluoresan lambalar civa ve argon gazı ile doludurlar. Balastdan güç alan lambanın ucundaki elektrodlar gazı ionize etmek için elektrik deşarjı meydana getirirler. Civa atomları normal enerji seviyesine geri dönerken ultraviyole fotonlar yayarlar. Lambanın fosfor kaplaması fotonları, fluoresanları absorbe eder ve görünür ışık üretir.

   Manyetik Balastlar: Manyetik veya elektromanyetik olarak adlandırılan balastlarda bir demir cevheri etrafında alüminyum veya bakır tel vardır. Bakır tel balastlar, alüminyum olanlara göre % 10 daha verimlidir. Manyetik balastlar, A.C. standart frekansta, 50 Hertz de çalışırlar. Elektrik tüketicilerinin extra düşük kayıplı balastları kullanmaları tavsiye edilmektedir.

   Elektronik Balastlar : Elektronik balastlar, lambanın titreme ve gürültüsünü azaltan manyetik balastlara göre daha yüksek frekansta çalışırlar. Elektronik balastlar, manyetik balastlardan % 25 daha az elektrik kullanırlar. Bir çok elektronik balastın lambayı kısma olanağı sağlaması ile daha fazla enerji tasarrufu mümkündür. Daha verimli aydınlatma sistemleri daha az ısı üretirler. Elektronik balastların IEC 928 ve 929 uluslararası standartlar ile uyumlu ve yüksek güç faktörüne sahip olduğundan emin olunmalıdır.

   Elektronik ve manyetik balastlar daha yüksek hat kayıplarına yol açan şekil bozulması veya faz atlaması nedeniyle düşük güç faktörüne sahip olabilir. Faz güç-faktörünü düzeltmek için balastlara kapasitörler monte edilebilir veya üretim sırasında balastla birleşik olarak üretilebilir.

 Doğru Aydınlatmanın Seçilmesi

   Doğru ampulün seçimi, onun ne amaçla ve nerede kullanılacağına bağlıdır. Ampul seçiminde aydınlatma seviyesi, açık kalma süresi ve değiştirilme kolaylığı gibi faktörlerin yanısıra aşağıdaki hususlar da gözönüne alınmalıdır. Doğru aydınlatmaya yaklaştıkça daha fazla para ve doğal kaynaklardan tasarruf edilecektir.

   Saatlik maliyet verimliliği Lamba sayısı arttıkça, daha uzun ömürlü ve verimli olanlarına yatırım yapmak en doğru karardır. Yatırım daha kısa sürede geri ödeme sağlar.
   Başlama Karakteristikleri Çeşitli tipteki ampullerin ilk çalışma karakteristikleri farklıdır. Örneğin, ilk çalışma esnasında manyetik balastlı fluoresan lambalar gecikmeli aydınlatırken, elektronik balastlı fluoresan lambalar anında aydınlatırlar. Manyetik ve elektronik balastlı fluoresanların her ikisi de 1-2 dakika sonra tam aydınlığa ulaşırlar. 

   Renk Standart akkor lambalar sıcak sarı-beyaz bir renk vermektedir. Halojen lambalar daha beyazdır. Fluoresan lambalar sıcak sarıdan soğuk beyaza kadar farklı renklerde aydınlatırlar.

   Ağırlık Özellikle hafif, kırılgan armatür ve içindeki tesbit parçaları için lamba ağırlığı, karar vermede önemli bir faktör olabilir. Manyetik balastlı kompakt fluoresan lambaların ağırlığı, elektronik balastlı kompakt fluoresanlardan daha fazladır.

   Yerleştirme İç mekan kullanımı için tasarlanan lambalar dış aydınlatmada kullanılmamalıdır. Örneğin soğuk su ile temas etmesi durumunda ince camlı lamba kırılabileceği için dış aydınlatmada akkor lambalar tavsiye edilmez.

   Yönlendirme Lamba seçiminde ihtiyaç olan yere ne kadar faydalı aydınlatmanın yönlendirileceği gözönüne alınmalıdır. Özel (lokal) uygulamalarda düşük voltajlı halojen lambalar kısmen spot ışık istenilen spesifik yerleri aydınlatmak için uygundur.

   Ayarlama Ayar anahtarı mod ayarlama (kısma) yoluyla standart akkor lambalarda enerji tasarrufu olanağı verir. Fakat bütün lamba tipleri, ayar anahtarı kullanımına uygun değildir.
Belirli bir saatte otomatik olarak lambaları kapatan bir saatin monte edilmesi veya çevrede birisi olduğu zaman lambaları açacak optik veya ultrasonik sensörlerin kullanılması ile bu anahtarları alternatif şekillerde kullanmak mümkündür.

   Fiyat En ucuz ampulü seçmek, uzun dönemde para tasarrufu sağlamaz. Çünkü lambanın kullanım ömrü boyunca aydınlatma enerjisi maliyeti kendisinin alış maliyetinden on kat daha fazla olacaktır. Bu nedenle enerji verimli lambalar başlangıçta pahalıya mal olurken, düşük faturalar ile yatırım kısa sürede kendini çok çabuk geri öder. 

   Lümen/Watt oranı Lamba seçiminde etkinlik faktörü (lümen/Watt) yüksek, uzun ömürlü, zamanla oluşan ısı akısı düşümü az olan lambalar tercih edilmelidir. (Tipik akkor bir lambanın lümen/watt oranı 15:1 iken fluoresan bir lambanın oranı 60:1)

Aydınlatmada Enerji Tasarruf Noktaları

  

* Bir akkor lamba, kompakt fluoresan lamba ile değiştirildiğinde,
€ kadar aydınlatma maaliyeti azalır.

* Eğer kullanıcının bütçesi bir defada bir çok fluoresan lamba almaya elvermezse, geride kalanları değiştirmek için aylık olarak sıraya konarak tamamlanması mümkündür.

* Odadan ayrılırken lambalar kapatılmalıdır. Aile bireylerinin odadan ayrılırken lambaları kapatmalarını hatırlatacak notlar konması faydalı olacaktır.

* Gün ışığından mümkün olduğunca faydalanılmalıdır. Odalar doğal aydınlık avantajını daha iyi kullanacak şekilde düzenlenmelidir. Pencere yakınına bir masa ve sandalye yerleştirerek elektrik faturalarında gerçek bir azalma sağlanabilir. Yada aşağıda resimleri görülen sisteme benzer bir sistem yapılabilir. Özellikle büyük kamu binalarında (hastane, askeriye, okul v.b.) penceresi olmayan bir çok odalarda kullanılabilinir  ve çok fazla elektrik enerjisi tasarrufu sağlanabilir.

* Dış kapı ışıldakları halojen lambalarla değiştirilebilir. 50-90 Watt'lık bir halojen lamba, iki kat fazla Watt'lı standart bir reflektör lamba yerine takılırsa yine aynı aydınlatma elde edilir.

* Lambaların ve armatürlerin peryodik olarak bakımları yapılmalıdır. Aydınlatma sistemlerinin bakımları yapıldığında daha verimli olarak çalışırlar. İyi yapılmayan bakım sonucunda lamba üzerinde biriken tozlar faydalı ışık miktarını azaltır. Tozlanan armatür ışığın P'sini yayar, P'sini yutar. Bunları temiz tutmakla daha fazla enerji harcamadan aydınlatma miktarı arttırılabilir. Tüm lambaların ışık çıktıları zamanla azalır. Işık çıktıları azalan yani verimleri düşen lambaların değiştirilmesi gerekir.

* Lamba seçimleri en yüksek lümen/Watt oranına göre yapılmalıdır.

* Duvarlar ve tavanlar açık renkli boya ile boyanmalı, dekorasyon eşyaları mümkün olduğunca açık renk seçilmelidir.

* Lamba ışık çıktısı verimli olarak kullanılmalıdır. Aydınlatılması gereken yüzeylere lamba ışık çıktısının maksimum oranda ulaşıp ulaşmaması aydınlatma sisteminin verimliliğini etkileyen en önemli faktörlerden biridir.

* Daha fazla ışığa ihtiyaç duyulan bölümlerde çok sayıda düşük güçlü lamba yerine daha yüksek güçlü tek bir lamba kullanmak daha verimli bir aydınlatma sağlar.

* Dekoratif lambalar ışığı sizin istemediğiniz yönlere gönderir. Açık renk, şeffaf gölgelikli abajurlar ışığı daha iyi geçirirler.

*Koridor, tuvalet gibi bölümlerde düşük wattlı ampüller kullanınız.

*Yandığında uzun süre açık kalan oturma odası, salon yada mutfak gibi bölümlerde floresan yada tasarruflu ampul kullanınız.

*Koridor yada apartman merdiveni gibi yerlerde fotoselli lamabalar kullanırsak tasarruf etmiş oluruz.

*Salonda mümkün olduğunca çok ampullu avize tercih etmeyiniz. Varsa bazı ampulleri gevştiniz, misafir geldiğinde gerekirse hepsini çalıştırınız

*Bahçe, balkon ve teras gibi açık alanlarda güneş enerjisi ile çalışan aydılatma armatürlarini kullanabilirsiniz.

Buzdolabında Enerji Tasarrufu

Önemli bir enerji kullanıcısı olan buzdolapları, periyodik olarak çalıştırılan çoğu aracın tersine, günün 24 saatinde ve yılda 365 gün çalışmaktadırlar..Satın alırken istenilen özelliklerin bir araya geldiği en az elektrik tüketen yani verimli olanları tercih edilmelidir.

   Bir soğutucu ya da dondurucuda kullanılan yalıtıcı malzemenin kalınlığı ve kalitesi, buz eritme sistemi ve kapı-dolap dizaynı gibi faktörler istenen ısı düzeyini sürdürmek için harcanan elektrik enerjisi tüketimini etkiler.

   Buzdolapları, klimalar ve ısı pompaları aynı prensipte çalışırlar. Mevcut ısı bir yerden hareket ettirilir ve başka bir yere transfer edilir. Bu sistemi daha iyi anlayabilmek için soğutma çevrimini bilmeliyiz.

Soğutma Çevrimi

Buzdolapları ve klimalar 4 ana elemana sahiptir.

1. Soğutucu gaz : ünitenin hayati kısmıdır. Bu, sıvı halden gaz hale dönerken, ısı absorblama daha sonra ısısını vererek tekrar yoğunlaşıp sıvı hale dönüşme özelliğine sahip kimyasal bir gazdır.

2. Kompresör : Evaparatörden gelen soğuk gazı sıkıştırır. Böylece gazın sıcaklık ve basıncı artar. Daha sonra kompresör ısıyı dağıtmak için ısıtılan gazı kondensere sirküle eder.

3. Kondenser: Kondenser (sıcak serpantin) ısıyı dağıtır. Bu serpantinde, gaz çevreleyen havaya ısısını vererek yoğunlaşır ve sıvı hale gelir.

4. Evaporatör: Evaporatör (soğuk serpantin) ısıyı toplar. Bu serpantinde sıvı haldeki soğutucu gaz kaynar ve çevreleyen havadan ısıyı alırken gaz hale dönüşür.

Isı pompaları ısıtma veya soğutma amacına göre soğutucunun akış yönünü otomatik olarak değiştiren bir mekanizmayı da içerir.

Yeni Buzdolabı Seçiminde Dikkat Edilecek Noktalar

Çalışma ömrünün sonlarına gelen bir buzdolabının bozulmasını beklemek yerine, değiştirmekle bir çok sıkıntı ve fazla ödemelerden kurtulmak mümkündür. Çünkü yeni bir buzdolabı 8-10 yaşında olandan çok daha az enerji tüketecektir.

Yeni bir buzdolabı alınacağı zaman, istenilen özelliklere sahip, ihtiyaca uygun ölçülerde ve mutfağa en iyi uyabilecek model araştırılmalı ve diğer istenilen özelliklerin biraraya geldiği en az elektrik tüketen buzdolabı seçilmelidir.

Doğru ölçü Geniş buzdolapları küçük olanlardan daha fazla enerji kullanacağı için yanlızca ihtiyaç olan kadar büyüklükte bir buzdolabı seçmek yararlı olacaktır.
Bir veya iki kapı Daha uzun soğutma tüpleri ve daha geniş kompresörlere ihtiyaç olacağından birden fazla kapılı modeller genellikle daha fazla enerji kullanımı anlamına gelirler.
Üst ve alt derin dondurucular Üst ve alt dizaynlı modeller yanyana olanlardan daha verimlidirler. Bunun nedeni izole edilecek alanın daha az olmasıdır.
Otomatik defrost El ile ayarlı buzdolapları verimlidir fakat 1/4 inç kalınlığında buzun oluşması verimin azalması için yeterlidir. Bu nedenle otomatik defrostlar daha iyidir. Eğer otomatik veya yarı otomatik model seçilecekse, sıcak gazlı olan tercih edilmelidir. Verimi daha yüksek olacaktır.
Anti-yoğuşma sistemi Sıcak tüplü, anti-yoğuşma sistemli bir model seçilirse buzdolabının cidarlarında terleme olmayacaktır.
Watt oranı Bir çok buzdolabının arkasında ünitenin elektrik aksamı ile ilgili bilgi veren küçük bir etiket veya enerji etiketi bulunur. Aynı ölçü ve özellikteki buzdolapları için daha küçük sayılar daha verimli buzdolaplarıdır.

Bazı buzdolabı etiketlerinde güç HP (Beygir Gücü) olarak verilir. Watt cinsinden elde etmek için HP birimli rakam 746 ile çarpılır.

Soğutucunun tasarımından kaynaklanan tüketime ilaveten, aletin kullanılış biçimi de elektrik tüketimini etkiler. Bu nedenle kullanıcının dikkat etmesi gereken noktalar şöyle sıralanabilir;

Enerji Tasarruf Noktaları

* Koruyucu Bakım
Buzdolaplarının verimli kullanılmasında düzenli bakım esastır. Düzenli bakım programı sistemin verimliliğini arttıracak ve aletin ömrünü uzatacaktır. örneğin, serpantinler aylık olarak metalik olmayan bir fırça ile temizlenmeli, otomatik defrost yılda bir servis elemanına ayarlatılmalı ve kapıların açık pozisyondan otomatik olarak kapanması için seviye ayarı yapılmalıdır.Buzdolabınızın kapı lastiklerini sıklıkla kontrol edin. Buzdolabı lastiği ile buzdolabı arasına bir kağıt koyun kağıdı çektiğinizde çok rahat geliyorsa lastikler iyi tutmuyor demektir. Tam yapışmıyorsa ılık sabunlu suyla yıkayıp kurulayın.Kuruladıktan sonra lastiklerin uzun ömürlü olması için de pudra sürebilirsiniz.

* Hava alacak şekilde yerleştirilmeli, 
Serpantinli buzdolaplarının arkasında duvar ile en az 10 cm mesafe olmalıdır. Buzdolabının etrafı toz ve hava sirkülasyonunu etkileyici diğer maddelerden uzak tutulmalıdır. Hava ne kadar rahat sirküle ederse, serpantinler de ısıyı o kadar iyi yayacaktır.

* Isı kaynaklarından uzak tutulmalı,
Fırın ve diğer ısı kaynaklarından gelen sıcak hava, buzdolabınızın serin kalmak için daha çok çalışmasına neden olacaktır. Buzdolabınızı güneş alacak yere, soba veya radyatör yanına yerleştirmemelisiniz. Aksi takdirde tüketim -20 artacaktır.

* Fazla paketleri kaldırmalı,
Koruyucuların kalınlığı arttıkça, buzdolabı içindekileri serin tutmak için daha çok çalışacaktır. Buzdolabına koymadan önce, gıdaların fazla olan paketleri çıkarılmalıdır. Boşluk kadar enerji tasarruf edeceğinden ince plastik flimlerin kullanılması daha iyi olacaktır.

* Buzdolabındaki derin dondurucudan çıkaracağınız donmuş bir malzemeyi bir gün önceden alarak buzdolabınıza koyunuz ve orada çözülmeye bırakınız, dolayısıyla dolaba soğukluk vereceği için buzdolabınızın daha az enerji harcamasını sağlamış olursunuz.Yani buzluktaki malzemeyi doğrudan açığa koyarak enerji kaybına sebep olmayınız.

* Buzdolabınızdaki buz kalınlığının 5 mm' yi geçmemesine dikkat
ediniz

* Buzdolabının kapağını mümkün olduğu kadar az açınız veya uzun süre açık tutmayınız. Buzdolabının dondurucu ve gövde kapısının açılıp kapanması esnasında önemli ölçüde soğuk hava kayıpları olur. Bu yüzden kapıları mümkün olduğu kadar az açık tutmaya özen gösterilmelidir. * Buzdolabına sıcak malzeme koymayınız. Aksi halde üniteniz ısıyı uzaklaştırmak için daha uzun süre çalışarak enerjiyi fazla tüketecektir. *Sıvı yiyeceklerin üzeri kapatılmalıdır. Aksi halde dolabın içindeki nem oranını arttırarak kompresörün daha fazla çalışmasına neden olur.

*Suyunuzu varsa termosa koyun sıkça buzdolabını açmadığınızı fark edeceksiniz. Bir bardak su içmek için günde kaç defa buzdolabını açtığınızı hesaplayın .

*Soğukluk ayarını çok soğuk yapmayın, buzdolabının içine bir derece koyarak gerekli soğukluğa ayarlayın.

*Buzdolabı aydınlatması kapı kapanınca söner. Bazen lambanın sönmesini sağlayan anahtar takılır ve kesinlikle farketmezsiniz. İçeride devamlı yanan bir lamba ısı yayar ve buzolabınızın sık çalışmasına neden olu. Kapağı kapatın kapıdaki lastiği elinizle biraz açarak lambanın sönüp sönmediğini kontrol edin. (Her zaman değil tabi önce anahtarın takılıp takılmadığın kontrol edin.)

*Yiyecekleri sığabilecek kaplara koyun. Büyük kaplarla koyduğunuzda dolap çerisindeki soğuk hava dolaşımı engelleyeceği için daha çok enerji harcar. Tasarruf Yöntemleri

Enerji de Serbest Tüketici nedir ?

Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından belirlenen elektrik enerjisi miktarından (2013 yılı için Serbest Tüketici Limiti: 5.000 kWh/yıl) daha fazla tüketimi olan veya iletim sistemine doğrudan bağlı olması nedeniyle tedarikçisini seçme serbestisine sahip gerçek veya tüzel kişiler Serbest Tüketici olup kendi tedarikçilerini seçme hakkına sahiptir.

Serbest Tüketici Olma Şartları:

• Bağlı Olunan Dağıtım Şirketi/Mevcut Tedarikçi’ye karşı bir yükümlülüklerini yerine getirmiş olmak
• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından yayımlanan Sayaç Tebliğine uygun çok zaman dilimli ölçüm yapabilen elektronik sayaca sahip  olmak
• EPDK’nın yayınlamış olduğu “Serbest Tüketici Limiti”nden daha fazla elektrik enerjisi tüketiyor olmak. (Bu limit her yıl EPDK tarafından Kurul  Kararı ile güncellenmekte olup, 2013 yılı için 5.000 kWh/yıl’dır. Tüketici tek bir tüketim noktasındaki tüketimi ile bu şartı sağlayacağı gibi  aynı tüzel kişilik adına kayıtlı aynı veya farklı dağıtım bölgelerindeki birden fazla aboneliğinin toplam tüketimi ile de serbest tüketici  limitini geçtiğini ispatlayabilir.)

Avantajlar:

1- Serbest Tüketiciler yapacakları ikili anlaşmalar yolu ile diledikleri tedarikçiden enerji temin edebileceklerdir.
2- Üretici ve toptan satış şirketlerinin sağlayacakları fiyat avantajından yararlanabileceklerdir. Ayrıca esnek ve kendilerine göre uygun   anlaşmalar yapabilecektir.
3- Serbest Tüketiciler her sözleşme süresi bitiminde tedarikçisinin performansını değerlendirecektir. Böylece zaman içerisinde kendisi için en  uygun sözleşmeyi ve tedarikçiyi belirlemesi mümkün olacaktır. Tedarikçileri tarafından da anlık olarak alınacak bu veriler değerlendirilerek  Serbest Tüketicilerin enerji maliyetleri en makul düzeye çekilebilecektir.
4- Serbest Tüketiciler yapacakları kontratlar ile gerçek zamanlı üretim-tüketim dengesizliğinden kaynaklanan piyasadaki belirsizliklerden tesis ve  ürünlerini soyutlayıp, maliyet artışlarını toptan satış şirketleri ile çalışarak en düşük düzeyde tutabilir

İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği Binalarda Enerji Verimliliği Bildirgesi

Dünyadaki enerjinin yaklaşık %40’ı binalarda kullanılmaktadır; bu oran ulaşım
ya da endüstrideki kullanım miktarının üzerindedir. Binalarda kullanılan enerji
iklim değişikliğinin ana etkenlerinden biridir, bu nedenle dikkatle ele
alınmalıdır.
İş dünyası, binalarda enerji verimliliğini ciddi oranda düşürmek için liderlik
etmeli ve bunu başarmak için önceliklerini tekrar belirlemelidir.
Binalarda enerji verimliliği konusunda liderlik etmek, kurumlara işletme
maliyetlerinin azaltılması, çalışan performansının ve memnuniyetinin
iyileştirilmesi ve kurumsal itibarın arttırılması fırsatlarını sunmaktadır. Böylece
kurumlar, Türkiye’nin ve dünyanın en önemli sorunlarından biri olan iklim
değişikliği konusunda ortak çözümün parçası olmaktadırlar.
İş dünyasının ticari binalarda enerji verimliliğini sağlamak için ihtiyaç
duyulacak standartlar, dünya çapında enerji verimli binalara talebi
arttıracaktır.
Ortak çabalarımız, dünya çapında enerji kullanımı ve karbon salınımında
kayda değer bir iyileşme sağlayabilir.
Bu bildirge ve ekinde yer uygulamalara ilişkin kılavuz, “Enerji Tüketiminde
Dönüşüm için Binalarda Enerji Verimliliği” raporunda ana hatlarının
belirlendiği şekilde iyileştirmeleri sağlamak için, SKD üyesi şirketler başta
olmak üzere, ülkemizde faaliyet gösteren diğer şirketlerin, kendi ticari
binalarındaki enerji kullanım performansını arttırmayı hedeflemektedir.
Proaktif bir platform olarak yıllar itibariyle gelişimi hedefleyen bu insiyatif,
katılımcı kurumlar için aşağıda belirtilen beş aksiyonı içermektedir :
1. Şirket binalarındaki mevcut durumu tespit etmek ve hedeflenen
değişime uygun olarak zamana dayalı enerji ve/veya CO2
azaltım hedefleri belirlemek,
2. Şirket binalarında enerji kullanım performansının
iyileştirilmesine yönelik bir şirket politikası yayınlamak,
3. Şirket binaları için belirlenmiş bu hedefleri gerçekleştirmeye
yönelik bir uygulama stratejisi ve denetim programı belirlemek
ve hayata geçirmek,
4. Şirketin enerji kullanımı, CO2 salınımı ve azaltım hedefleri
konusunda yapmış olduğu ilerlemeyi Sürdürülebilirlik ve diğer
benzeri raporlarında yıllık olarak yayınlamak,
5. Binalarda enerji verimliği çalışmalarını daha yaygın hale
getirmek için, tedarikçiler, çalışanlar ve diğer paydaşlarla
pazarlama, AR-GE , bilgilendirme ve eğitim gibi faaliyetler
yapmak.
Biz imza sahipleri, bu bildirge ile yukarıdaki hedefleri taahhüt ederiz:

Enerji Kimlik Belgesi dağılımı

Enerji takibi Portalı

Türkiye de oldukça ihityaç olan bağımsız bir enerji verimliliği monitörleme ve ısı giderlerinin bağımsız olarak raporlanabileceği bir portal oluşturmak için çalışmalar başlamıştır.

www.enerjimizle.com

Enerjinizi izleyin , ölçün , raporlayın...

TASLAK YÖNETMELİK: SÜRDÜRÜLEBİLİR YEŞİL BİNA BELGELENDİRME USUL VE ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK TASLAĞI

SÜRDÜRÜLEBİLİR YEŞİL BİNA BELGELENDİRME USUL VE ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK TASLAĞI   

BİRİNCİ  BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel Esaslar

Amaç

MADDE 1 - (1) Bu Yönetmeliğin amacı; bina doğal kaynakları ve enerjiyi verimli kullanarak çevresel etkilerini azaltmak için sürdürülebilir yeşil bina değerlendirme ve belgelendirme sisteminin oluşturulması, belgelendirme süreçlerinde rol alacakların görev, nitelik ve sorumluluklarının belirlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2 - (1) Bu Yönetmelik mevcut ve yeni binaların teknik özelliklerini ve gereksinimlerini dikkate alarak çevresel, sosyal ve ekonomik performanslarının ve sürdürülebilirliğinin değerlendirilmesini ve belgelendirilmesini kapsar.

Dayanak

MADDE 3 - (1)  Bu Yönetmelik, 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci ve 12 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

            MADDE 4 - (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a)      Akreditasyon: TÜRKAK tarafından belgelendirme kuruluşunun sürdürülebilir yeşil bina değerlendirme ve belgelendirme faaliyetini yerine getirmek üzere TS EN ISO 17065 standardının gereklerini karşıladığının resmî kabulünü,

b)      Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,

c)      Belge: Belgelendirme kuruluşu tarafından yapılan değerlendirme sonrası, kuruluşça binaya verilen sürdürülebilir yeşil bina belgesini,

            ç) Belgelendirme kuruluşu: Sürdürülebilir yeşil bina değerlendirme ve belgelendirme işlemlerinden sorumlu, Bakanlık tarafından yetkilendirilen kuruluşu,  

            d) Bina: Kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü, insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarayan, hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapıyı,

            e) Bina sahibi: Binanın malikini, varsa intifa hakkı sahibini, ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edeni,

            f) Daimi komite: Sürdürülebilir yeşil bina sistemlerinin kurulması ve işletilmesine ilişkin usul ve esasları belirleyerek izlenmesinden sorumlu, bu yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında bahsi geçen kamu kurum ve kuruluşları ile sektör temsilcilerinden oluşan, sürdürülebilir yeşil bina daimi komitesini, 

            g) Değerlendirme kılavuzu: Sürdürülebilir yeşil bina kriterleri, başvuruların alınması ve değerlendirilmesi, belgelendirme usul ve esasları ile değerlendirme uzmanlarının niteliklerini içeren ve her bir belgelendirme kuruluşu tarafından ayrı ayrı yayımlanan dokümanı,

ğ) Değerlendirme uzmanı: Nitelikleri belgelendirme kuruluşu tarafından belirlenen ve kuruluşça verilen eğitimde başarılı olan, binanın kılavuza göre değerlendirilmesinden ve puanlanmasından sorumlu olan kişileri,

h) Genel Müdürlük: Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğünü,

ı) İhtisas komisyonu: Mevcut ve yeni binaların teknik özelliklerini ve gereksinimlerini dikkate alarak çevresel, sosyal ve ekonomik performanslarının ve sürdürülebilirliğinin değerlendirilmesini ve belgelendirilmesini yönelik kriterleri belirlemek üzere ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının, üniversitelerin, özel sektörün ve sivil toplum kuruluşlarının katılımı ile teknik ve hukuki konularda çalışma yapmak üzere oluşturulan komisyonu,

i) Sürdürülebilir bina uzmanı: Temel değerlendirme kılavuzunda yer alan herhangi bir veya birkaç konuda özel uzmanlığı bulunan ve Bakanlıkça verilen eğitimde başarılı olan, danışmanlık hizmetlerini veren hizmet sunucularını,

           j) Sürdürülebilir yeşil bina: Yer seçimi, tasarım, inşaat, işletme, bakım, tadilat, yıkım ve atıkların bertarafını kapsayan yaşam döngüsü boyunca, sürdürülebilir, enerji verimli, doğayla uyumlu ve çevreye asgari düzeyde zarar veren binayı,

           k) Temel değerlendirme kılavuzu: Sürdürülebilir yeşil bina belgelendirmesinde kullanılacak zorunlu performans göstergelerini içeren ve Daimi Komite tarafından hazırlanarak Bakanlık tarafından yayımlanan dokümanı,

l) TÜRKAK: Türk Akreditasyon Kurumunu,

          m) UYBBS: Ulusal Yeşil Bina Bilgi Sistemini,

            ifade eder.

 Genel esaslar

MADDE 5 – (1) Bakanlık, binaların sürdürülebilirliğinin değerlendirilmesi ve belgelendirilmesi konularında çalışmak ve düzenlemeler yapmak üzere bir Daimi Komite teşkil eder.

(2) Daimi komite üyeleri üç yılda bir Bakanlıkça yenilenir.

(3) Binaların sürdürülebilirliği, Daimi Komite tarafından belirlenecek belgelendirme esasları kullanılarak, binanın teknik karakteristiklerini ve fonksiyonlarını dikkate alan çevresel, sosyal ve ekonomik performansları değerlendirilerek tanımlanır. Belirlenen performans göstergeleri dışında herhangi bir başka özellik binaların sürdürülebilirliği ile ilişkilendirilemez.

(4) Daimi Komite tarafından, binaların belgelendirilmesine ilişkin performans kriterleri ve bunların ağırlık yüzdeleri tayin edilir. Plan, fen, sağlık ve çevre şartları ile ilgili kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerinde ve zorunlu standartlarda getirilen asgari kriterler,  performans kriterlerine ve ağırlık yüzdelerine dahil edilmez.

(5) Bina sahibi, ilgili belgelendirme kuruluşunun değerlendirme kılavuzuna uygun olarak Daimi Komite tarafından meslek disiplinlerine haiz kişiler veya sürdürülebilir bina uzmanlarına hazırlattığı belgelerle birlikte sürdürülebilir yeşil bina belge başvurusunu Bakanlıkça yetkilendirilen belgelendirme kuruluşuna yapar. Belgelendirme kuruluşu, değerlendirme uzmanlarının düzenleyeceği değerlendirme raporu sonucunda binanın sürdürülebilir yeşil bina belgesini düzenler veya başvuruyu geri çevirir.

(6) Belgelendirme kuruluşları tarafından değerlendirilen ve belgelendirilmeye hak kazanan binaların, Daimi Komite tarafından belirlenen ulusal yeşil bina logosunu kullanmasına izin verilir.

(7) Sürdürülebilir yeşil bina sertifikası almak isteğe bağlıdır.

(8) Bu yönetmelik kapsamında belgelendirme kuruluşları tarafından Bakanlığa iletilecek bilgilerle ilgili işlemler, Bakanlık tarafından kurulan ve işletilen Ulusal Yeşil Bina Bilgi Sisteminde - UYBBS- gerçekleştirilir ve yayınlanır.

(9) Sürdürülebilir yeşil bina değerlendirme ve belgelendirme sistemlerine ilişkin iş ve işlemler Bakanlığın izin ve denetimine tabidir.

İKİNCİ  BÖLÜM

Daimi Komite, Belgelendirme Kuruluşu, Sürdürülebilir Bina Uzmanlarına ve Değerlendirme Uzmanlarına İlişkin Esaslar

Daimi Komitenin teşkili

MADDE 6 – (1) Daimi Komite;  

a)      Bakanlığı temsilen üç,

b)      Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını temsilen bir,

c)      Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliğini temsilen bir,  

d)     Üniversiteleri temsilen YÖK tarafından belirlenecek bir,

e)      Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini temsilen bir, 

f)       Belgelendirme kuruluşlarından birer,

üyeden teşekkül edilir.

(2) Daimi komiteye, Bakanlık temsilcilerinden biri başkanlık eder.

(3)  Daimi komite tarafından gerekli görüldüğü durumlarda, konunun niteliğine göre kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör temsilcileri ve ilgili diğer uzmanları Daimi Komite toplantılarına danışma mahiyetinde davet edilebilir.

(4) Daimi Komitenin sekreterya hizmetleri Genel Müdürlük tarafından yürütülür.

Daimi Komitenin görev, yetki ve sorumlulukları

MADDE 7 – (1) Daimi Komite:

a)    Sürdürülebilir yeşil bina belgelendirmesi için zorunlu kriterleri, performans göstergelerini ve bunların ağırlık yüzdelerini kapsayan temel değerlendirme kılavuzunu görevlendireceği ihtisas komisyonları marifetiyle hazırlar. Beş yıldan fazla olmayan dönemlerde bu kılavuzu gözden geçirerek gerektiğinde değişiklikleri yapar.  

b)   Faaliyetlerinde, ulusal strateji ve eylem planlarında yer alan sürdürülebilir bina hükümlerini gözetir.  

c)    Belgelendirme kuruluşu olmak üzere Bakanlığa başvuran kuruluşların müracaatlarını inceler, değerlendirme raporunu Bakanlığa sunar.

          ç) Belgelendirme kuruluşlarının, bina değerlendirme ve belgelendirme sürecinde karşılaştıkları sorunların çözümü için önerilerde bulunur.

d) Belgelendirme kuruluşları ile ilgili şikâyetleri inceler, uygunsuzluk tespit edilmesi durumunda, kuruluştan gerekli düzeltici önlemleri almasını talep eder ve otuz takvim gününü aşmayacak şekilde verilen süre içerisinde uygunsuzluk giderilmediği takdirde, uygunsuzluk haliyle orantılı olarak belgeyi askıya alır veya iptal eder.

e) Gerektiğinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının, üniversitelerin, özel sektörün ve sivil toplum kuruluşlarının katılımı ile teknik ve hukuki konularda çalışma yapmak üzere ihtisas komisyonları oluşturur, bu komisyonların çalışma usul ve esaslarını belirler.

g)   Bakanlıkça sürdürülebilir bina uzman adaylarına verilecek eğitimlere ilişkin usul ve esasları belirler.

          g) Belgelendirme kuruluşlarının, değerlendirme uzmanlarına yönelik düzenleyecekleri eğitimlere ilişkin usul ve esasları belirler.

          (2) Faaliyetine son verilen veya kendi isteği ile faaliyetine son veren belgelendirme kuruluşları, yapmış oldukları değerlendirme işlemleri ile ilgili belge ve kayıtları elektronik ortamda Bakanlığa teslim eder. Bu durumdaki belgelendirme kuruluşlarının söz konusu kayıt ve belgelere ilişkin sorumlulukları, bu belge ve kayıtların düzenlendiği tarihten itibaren on yıl süreyle devam eder.

          (3) Daimi Komite ve ihtisas komisyonu üyeleri, bu yönetmelik kapsamında yürüttükleri iş ve işlemler ile alınan kararlardan sorumludur.

Daimi Komitenin çalışma usul ve esasları

          MADDE 8- (1) Daimi Komite 3 ayda bir toplanır. Daimi Komite başkanı gerekli hallerde Daimi Komiteyi toplantıya çağırabilir.

          (2) Daimi Komite üyeleri ve ihtisas komisyonları, daimi komite toplantılarında görüşülmesini talep ettikleri konuları, bu konularla ilgili özet bilgilerle birlikte gündeme dahil edilmesi ve diğer Daimi Komite üyelerinin bilgilendirilmesine imkan tanıyacak şekilde, her toplantıdan en az on beş gün önce Genel Müdürlüğe bildirir.

          (3) Genel Müdürlük, Daimi Komite toplantısından önce gündemde görüşülecek maddeler ile bunlara ilişkin özet bilgileri hazırlayarak her toplantıdan en az beş gün önce Daimi Komite üyelerine bildirir.

          (4) Daimi Komite toplantılarında, Daimi Komite başkanının uygun gördüğü gündem dışı konular da görüşülebilir.

          (5) Daimi Komite üçte iki çoğunluk ile toplanır. Daimi Komite kararları, toplantıya katılanların oy çokluğu ile alınır. Ancak, Yönetmeliğin 7 nci maddesinin (a), (c) ve (d) fıkralarında belirtilen kararların alınmasında toplantı katılım sayısının üçte iki çoğunluk şartı aranır. Oylarda eşitlik olması halinde, Daimi Komite Başkanının vermiş olduğu oy, kararı belirler. Daimi Komite üyeleri dışında toplantıya katılanların oy hakkı yoktur. Belgelendirme kuruluş temsilcisi kendi kuruluşu ile ilgili karar hariç, kararlarda çekimser kalınamaz.

          (6) Daimi Komite üyelerine yapılacak bildirimler ve tebligatlar elektronik ortamda yapılır.

          (7) Yıl içerisinde ard arda üç toplantıya katılmayan Daimi Komite Üyesinin üyeliği düşer. İlgili kurumdan yeni üye talep edilir.

Belgelendirme kuruluşu

          MADDE 9 – (1) Türkiye’de yerleşik kuruluşların belgelendirme kuruluşu olmak amacıyla Bakanlığa yapacakları başvurularda, başvuru belgesine, kuruluşça hazırlanan değerlendirme kılavuzu, değerlendirme uzmanlarının nitelikleri, bu uzmanların eğitimlerine ilişkin program bilgileri, kuruluşun 10 uncu maddede belirtilen niteliklere sahip olduklarına dair beyan belgeleri eklenir. Kuruluş, değerlendirme uzmanlarına vermiş olduğu belgeler çerçevesinde, Bakanlığa başvurusunu takip eden 18 ay içerisinde TS EN ISO 17024 ve vermiş olduğu hizmet kapsamında TS EN ISO 17065 standardının gereklerini karşıladığını tasdik eden akreditasyon belgesini Bakanlığa teslim eder.

          (2) Belgelendirme kuruluşu olmak için Bakanlığa yapılan başvurular incelenmek üzere Daimi Komiteye iletilir. Daimi Komitenin incelemesi sonucunda yetkinliği haiz olduğu tespit edilen kuruluşlara Bakanlık tarafından yetki belgesi verilir. Bakanlıkça yetki belgesi verilmeyen kurum veya kuruluşlar bu Yönetmeliğin konusu kapsamında faaliyet yürütemez.

         

Belgelendirme kuruluşunda aranacak nitelikler

MADDE 10 – (1) Kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, sürdürülebilir bina ve çevre gibi konularda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları, mimarlık ve mühendislik hizmetleri veren ve 27/01/1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mimar ve Mühendislik Odaları Kanunu uyarınca büro tescilini yaptırmış kurum ve kuruluşlar belgelendirme kuruluşu olarak görevlendirilebilir.

 (2) Belgelendirme kuruluşu olarak görevlendirilecek kuruluşlarda aşağıdaki nitelikler aranır:

a) Belgelendirme kuruluşu ulusal mevzuata uygun bir şekilde kurulmak ve tüzel kişiliği haiz olmak zorundadır.

b) Belgelendirme kuruluşu, değerlendirme hizmeti sunacağı binanın sahibi veya değerlendireceği bina ile herhangi bir bağı olmayan bağımsız ve üçüncü bir taraf niteliğinde olmak zorundadır. 

c) Belgelendirme kuruluşunun idarecileri ve personeli, belgelendirmeye konu binayı tasarlayan, inşa eden, mülkiyetine alan, binanın işletmesini gerçekleştiren kişiler veya bu kişilerin yetkili temsilcisi olamaz.

(3) Kuruluşlar, bu yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerinden dolayı Bakanlığa hukuken karşı sorumludur.

(4) Belgelendirme kuruluşu,  çevresel, ekonomik ve sosyal sürdürülebilirlik ölçütlerini ayrı ayrı değerlendirebilecek organizasyonları bünyesinde barındırır. Yapıların nihai çevresel performansının doğrulanabilmesi için şantiye süreçlerini takip edebilecek gerekli altyapıyı da ayrıca kurar.

 (5) Belgelendirme kuruluşu, değerlendirme ve belgelendirme görevlerini yerine getirmek üzere, Daimi Komitece belirlenecek sayıda ve niteliği haiz, ihtisas sahibi teknik elemanı bünyesinde bulundurmak zorundadır.

(6) Belgelendirme Kuruluşları, Bakanlıkça oluşturulacak olan web tabanlı UYBBS’ne Bakanlıkça öngörülen verilerin girilmesinden ve doğruluğundan sorumludur. UYBBS’de var olan verilerin yayınlanma yetkisi Bakanlıktadır.

Belgelendirme kuruluşu görev ve sorumlulukları

MADDE 11 - (1) Belgelendirme kuruluşu, değerlendirme kılavuzu kapsamında bünyesindeki değerlendirme uzmanlarınca düzenlenen değerlendirme raporu sonucuna göre sürdürülebilir yeşil bina belgesini düzenler veya başvuruyu geri çevirir.

(2) Belgelendirme kuruluşu, değerlendirme uzmanlarının verdiği hizmetler ile belgelendirme yapabilmesi için gereken deney, kalibrasyon, laboratuvar ve muayene hizmetlerini yürütmek üzere gerekli personel ve teçhizatın kendi bünyesinde bulunmadığı durumlarda hizmet satın alabilir.

 (3) Değerlendirme uzmanlarının nitelikleri, daimi komite tarafından tesbit edilen esaslar çerçevesinde, belgelendirme kuruluşu tarafından belirlenir. Belgelendirme kuruluşu değerlendirme kılavuzuna göre değerlendirme uzmanlarına eğitim verir.

(4) Belgelendirme kuruluşları, faaliyetleri ile ilgili her türlü belge ve kaydı, düzenlendikleri tarihten itibaren on yıl süreyle muhafaza eder ve talebi hâlinde Bakanlığa ibraz eder.

(5) Belgelendirme kuruluşları, sürdürülebilir yeşil bina belgesi almak için başvuran binalar ve sahiplerine ait bilgiler ile bu başvuruların neticelerine dair kayıtları tutar ve bu kayıtları eş zamanlı olarak elektronik ortamda Bakanlık tarafından işletilen UYBBS’ye kaydeder. Bilgilerin doğruluğundan belgelendirme kuruluşu sorumludur.

(6) Belgelendirme kuruluşları, Bakanlıkça oluşturulacak UYBBS’ye sürdürülebilir yeşil bina sistemine uygun veri temin ederler.

Belgelendirme kuruluşlarına uygulanacak yaptırımlar

MADDE 12 - (1) Belgelendirme kuruluşlarının faaliyetleri ile ilgili şikâyetler Bakanlığa yapılır.

 (2) 7 nci maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen gözetim ve denetimin olumsuz sonuçlanması hâlinde veya 12 nci maddeye göre yükümlülüklerini yerine getirmediği tespit edilen belgelendirme kuruluşlarının faaliyetleri Bakanlıkça geçici olarak kısıtlanır veya askıya alınır. Tespit edilen uygunsuzlukların niteliğine göre Daimi Komite tarafından belirlenecek ve yirmi iş gününden az, altmış iş gününden fazla olmayacak bir süre içinde giderilmemesi durumunda, Bakanlıkça, bu kuruluşların belgeleri iptal edilir.

(3) Belgelendirme kuruluşlarının faaliyetlerinin kısıtlanması, askıya alınması veya belgelerinin iptal edilmesine ilişkin kararlar Bakanlıkça UYBBS’te duyurulur.

(4) Belgelendirme kuruluşunun yetki belgesinin iptal edilmesi durumunda, düzenlemiş olduğu sürdürülebilir yeşil bina belgeleri ile ilgili ortaya çıkabilecek hukuki ve mali sonuçlardan tamamen belgelendirme kuruluşu sorumludur.

Belgelendirme kuruluşlarının koordinasyonu

MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında Bakanlıkça yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları ve Daimi Komite üyesi olan sivil toplum kuruluşları kendi aralarında gerekli koordinasyonun, bilgi ve tecrübe paylaşımı ile bina belgelendirme işlemlerine yönelik uygulamada karşılaşılan sorunlara ilişkin çözüm üretmede eş güdümün ve birlikteliğin sağlanması amacıyla, yapılanarak bir grup oluştururlar. 

(2) Belgelendirme kuruluşları; bu grubun çalışmalarına doğrudan veya yetkili bir temsilcileri vasıtasıyla katılım sağlar ve bu katılım ile ilgili tüm giderleri karşılar. Bu kapsamda yapılan çalışma ve faaliyetlere ilişkin olarak Bakanlık bilgilendirilir.

(3) Sürdürülebilir yeşil bina değerlendirme ve belgelendirme sisteminin oluşturulması, ihtisas komisyonlarının, değerlendirme, araştırma ve geliştirme ve inceleme faaliyetlerinin bedeli, belgelendirme kuruluşlarının bütçelerinden yıllık olarak eşit miktarda aktarılan katkı payları ile karşılanır. Bu katkı payları bu madde kapsamında belgelendirme kuruluşlarının kuracağı grup bütçesinde toplanır ve Daimi Komite harcama yetkisinde değerlendirilir. Harcama yapılacak konu ve projeler, Daimi Komitece alınan kararlara göre tespit edilir. Bu yükümlülük, belgelendirme kuruluşunun yetkilendirme için Bakanlığa başvurusu ile başlar.

MADDE 14 – (1) Sürdürülebilir bina uzmanı, belgelendirme hizmeti veren kuruluş ile herhangi bir bağı olmayan bağımsız ve üçüncü bir taraf niteliğinde olmak zorundadır. Değerlendirme süreçlerinin tarafsızlığını tehlikeye atabilecek bir konumu bulunması halinde Bakanlığı bilgilendirmekle mükelleftir.

            (2) Sürdürülebilir bina uzmanı, binanın değerlendirme kılavuzunda belirtilen kriterlere göre; plan, proje ve inşaat süreçlerinde bina sahibine danışmanlık yapar ve bina verilerini içeren dosyayı belgelendirme kuruluşuna sunar.

            (3) Sürdürülebilir bina uzmanı adayları, Bakanlık tarafından verilecek eğitime katılır ve eğitim sonrası yapılacak sınavdan başarılı olmaları durumunda sürdürülebilir bina uzmanı unvanını kazanırlar. Sürdürülebilir bina uzmanı unvanını kullanmaya hak kazananlar ayrıca UYBBS’te duyurulur.

            (4) Sürdürülebilir bina uzmanı belgesi, sürdürülebilir yeşil bina belgesi almış en az bir projede danışmanlık yapması kaydıyla beş yılda bir doğrudan, aksi halde bu maddenin üçüncü fıkrasına göre yenilenir. 

Değerlendirme uzmanlarının nitelikleri, görev ve sorumlulukları

MADDE 15 – (1) Değerlendirme uzman adayları, sürdürülebilir bina uzmanı belgesine sahip olmalıdır. Adaylar, belgelendirme kuruluşları tarafından verilecek eğitime katılır ve eğitim sonrası yapılacak sınavdan başarılı olmaları durumunda değerlendirme uzmanı unvanını kazanırlar. Değerlendirme uzman unvanını kullanmaya hak kazananlar ayrıca UYBBS’te duyurulur.

(2) Değerlendirme uzmanı, değerlendirme uzman yetki belgesi olduğu sürece sürdürülebilir bina uzman hizmeti veremez.  

(3) Değerlendirme uzmanı, başvuru sahibi tarafından verilen dokümanları, kendi uzmanlık alanı dâhilinde değerlendirerek binanın sürdürülebilir yeşil bina olma koşullarını yerine getirip getirmediğine dair analizi ve puanlamayı yapar.

Değerlendirme kılavuzu ile ilgili esaslar

MADDE 16 – (1) Belgelendirme kuruluşu, Daimi Komite tarafından hazırlanan temel değerlendirme kılavuzunda belirlenen asgari kriterlere uygun olarak kendi değerlendirme kılavuzunu hazırlar ve yayımlar.

(2) Değerlendirme kılavuzunda sürdürülebilir yeşil bina kriterleri ve puanlama sistemi, başvuru ve değerlendirme süreci, belgelendirme usul ve esasları ile değerlendirme uzmanlarının nitelikleri ve sorumlulukları yer alır.

(3) Belgelendirme kuruluşu, değerlendirme kılavuzunda değişiklik yapması durumunda 15 takvim günü içerisinde değişiklikleri Bakanlığa bildirir. Bu değişiklikler Daimi Komite tarafından uygun görülünceye kadar belgelendirme kuruluşu tarafından bina değerlendirmesinde dikkate alınmaz.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Son Hükümler

Yabancı belgelendirme kuruluşlarının denkliği

MADDE 17 ? (1) Başka bir ülkede yerleşik belgelendirme kuruluşları, karşılıklılık esası da gözetilerek, Daimi Komitenin kararı ile Türkiye’de yerleşik olanlara denk kabul edilir.

(2) Daimi Komite kararı ile denkliği kabul edilen belgelendirme kuruluşlarının düzenlediği eğitimlere katılarak uzmanlık belgesi alanlara, Daimi Komitenin kararı ile eğitime katılmadan sınava girerek başarılı olmaları halinde sürdürülebilir bina uzmanı belgesi verilir.

Uygulamaya geçiş

GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bakanlık, bu Yönetmeliğin yürürlük tarihi itibarıyla bir ay içerisinde Daimi Komiteyi teşkil eder.

(2) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihi itibarıyla bir ay içerisinde belgelendirme kuruluşu başvurusu yapan kuruluş temsilcisi, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (h) bendine göre Daimi Komite üyesi statüsü elde eder.  Başvurunun olumsuz neticelenmesi durumunda üyeliği sona erer.

(3) Daimi komite, teşkili itibarıyla altı ay (bir yıl) içerisinde yönetmelikte geçen düzenlenmeleri hazırlar.

(4) Belgelendirme kuruluşu başvurusu yapan kuruluşlar ve Daimi Komite üyesi sivil toplum kuruluşları bu Yönetmeliğin yürürlük tarihi itibarıyla iki ay içerisinde 12 nci maddede tanımlanan koordinasyon grubunu kurar.

Yürürlük

MADDE 18 - (1) Bu yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 19 - (1) Bu yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.

Isı gider paylaşımı hakkında

1. Payölçer sisteminin yasal alt yapısı nedir? 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu gereği ülkemizde merkezi sistemle ısınan binalarda ısı paylaşım sistemleri zorunlu hale getirilmiştir. Konuyla ilgili uygulama yönetmeliği Bayındırlık Bakanlığı tarafından çıkarılmış olup, Kat Mülkiyeti Kanununda da gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Mevcut yönetim planlarının İlgili Kanun ve Yönetmeliğe uymayan kısımları değiştirilmiş kabul edilmektedir. Yasal sürenin sona ermesini müteakip kabahatler kanununa göre bu sisteme geçmeyen yöneticiler hakkında sikayet oldugu takdirde idari para cezaları uygulanacaktır.

2.Payölçer sistemini kurdurmak pahalı mıdır?
Payölçer sisteminin ilk yatırım ve kurulum maliyeti geri dönüş süresi ve sağladığı avantajlar düşünüldüğünde oldukça düşüktür. Türkiye’de yapılan uygulamalarda ısı paylaşım ve kontrol sistemine geçmiş binalarda ortalama %30 civarında yakıt tasarrufu sağladığı gözlemlenmiştir. %30 luk tasarruf düşünüldüğünde sitem kurulum maliyetini maksimum iki sezonda çıkartmaktadır.

3. Sistemlerin kurulum-teslim süresi nedir?
Kurulum-teslim süresi montaj yapılacak konut sayısına göre değişkenlik gösterir. Bir dairenin montajı yaklaşık olarak 1 adam/saat civarında sürmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, kurulumun tesisata hiçbir müdahale gerektirmeden yapılması (Sadece mevcut vanaların termostatik vana ile değiştirilmesi) ve kırma-dökme gerektirmemesidir.

4. Payölçer montajı nasıl yapılır?
Radyatörümün önünü önceden dekor amaçlı kapattırmıştım, sorun çıkar mı? Radyatörlerim zarar görür mü? Payölçerler radyatörlere, radyatör tipine uygun montaj aparatları ile radyatöre hiçbir zarar vermeden ve dışarıdan müdahaleye imkan vermeyecek şekilde monte edilirler. Radyatörlerin ısıl gücüne göre programlanırlar. Payölçerlerin doğru ölçüm yapması için önünün açık olması gerekir, dekor amaçlı kapatılmış radyatörler için dekorun kalması isteniyorsa uzaktan hissedicili payölçerler kullanılabilir. Herhangi bir sorun çıkmaz.

5. Payölçer sistemi nasıl tasarruf sağlayacak? T
ermostatik vanalar sayesinde her oda istenen sıcaklığa ayarlanabilecektir. Bu sayede evin kullanılmadığı zamanlarda ve az kullanılan odalarda sıcaklık düşürülebilir ve tasarruf sağlanır. Bunun yanı sıra oda istenilen sıcaklığa ulaştığında termostatik vana devreye girerek radyatördeki sıcak su akışını keser, bu da sistemdeki gereksiz enerji kullanımının önüne geçerek kazana geri dönen suyun sıcaklığının yüksek olmasını ve buna bağlı olarak tasarrufu sağlar. Ortam sıcaklığındaki her 1℃ düşme, %6 ‘lık bir enerji tasarrufu demektir.

6. Uzaktan Okuma Güvenilir midir?
RF’li (Radyo Frekansıyla) okuma dünyada milyonlarca ölçüm cihazının okunması ve faturalandırılması konusunda kullanılan defalarca denenmiş bir teknolojidir. Ölçüm cihazlarının okunmasında insan faktöründen kaynaklanan hataları tamamen ortadan kaldıran RF’li okuma teknolojisi eş zamanlı ve düşük maliyetli okuma gibi pek çok avantajı da bünyesinde barındırmaktadır. Bunların yanı sıra RF ile yapılanan okuma değerlerini cihazın üzerindeki LCD ekrandan da kontrol etme olanağı söz konusudur.

7.Evim çok güneş alıyor. Bu durum payölçerin yanlış okuma yapmasına sebep olabilir mi?
Hayır. Evinizin güneş alması payölçerin çalışmasını olumsuz etkilemez, aksine enerji tasarrufuna katkıda bulunur.

8. Payölçer sisteminin bireysel ısınma sistemlerinden (kombiden) farkı nedir?
Kombi sistemlerinde merkezi sistemin sağladığı ısınma avantajlarından faydalanamazsınız. Etrafınızdaki konutlar kombilerini kapattıklarında ısınma için çok daha fazla enerji harcamanız gerekir. Payölçer sistemi ise merkezi sistemin ısınma avantajı ile kombinin yaktığı kadar ödeme avantajlarını birleştirir. Kolonlu sistemlerde uygulanan termostatik vanalar ortam sıcaklığının minimum 15℃ nin altına düşmesine müsaade etmez ve merkezi sistemle ısınan binanızın ısıl dengesinin korunmasına olanak sağlar. Ayrıca istenilen oda istenilen sıcaklıkta tutulabileceğinden ısınma konforu ve tasarruf sağlar.

9. Telsiz sistemindeki radyo dalgaları insan sağlığına zararlı mı?
Hayır. Cihazlar RF 868 frekansıyla çalışırlar. Yayılan radyo dalgalarının insan sağlığına zarar verici düzeyde olmadığı Almanya’daki araştırmalarla kanıtlanmıştır. SAR (Specific Absorbation Rate), radyo dalgalarının veya elektromanyetik enerjinin vücut tarafından soğrulma (emilme) hızıdır. Dünya Sağlık Örgütü WHO’ya göre, bu değer, insan sağlığı açısından 0,08 W/kg sınırının altında olmalıdır. Telsiz Sisteminin SAR değeri 0,000028 W/kg’dır. Cep telefonlarının SAR değeri ise 0,1 ile 1,4 arasında değişmektedir.

10. Kışın uzun süre evde yokum. Tüm radyatörlerimi kapatsam o dönem için hiç para ödemeyecek miyim? Termostatik vanalar tamamen kapatılsa dahi ortam sıcaklığını 15℃ civarında tutar, bunun için yapılan düşük harcamanın yanı sıra apartmanın ortak ısınma giderlerine katılırsınız.

11. Gönderilen ısı gider bildirimlerine güvenebilir miyiz?
Isı gider bildirimleri hatasız okuma bilgileri ile hazırlanır ve tüm gider kalemleri tek tek gösterilir. Bildirimlerdeki her değer cihazlarımızdan da kontrol edilebilir. Dolayısıyla ısı gider bildirimleri son derece şeffaf ve güvenilirdir.

12. Payölçerim arızalanırsa ve ben de fark etmezsem ne olacak?
Payölçerinizin arızalandığını siz fark etmeseniz bile okuma sırasında sistem gösterecektir. Payölçerin arızalanması durumunda işletim sistemi tarafından diğer cihazlarınız değerleri ve bozulan cihazınızın o zamana kadarki tüm tüketimleri göz önüne alınarak cihaz çalışsaydı ne kadarlık bir tüketim yapardı öngörülecektir. 13. Payölçer sisteminde ısı kayıpları nasıl faturalandırılıyor?
Payölçer sisteminde ısı kayıpları ve ortak alanların ısıtılması gibi faktörler göz önüne alınarak toplam kazan faturasının %30 luk kısmı tüm dairelere metrekareye göre eşit olarak paylaştırılmaktadır. Ayrıca %30 luk kısım binanın cephe ve kat farklarından dolayı olan kayıpları binanın tamamına yedirerek adaletli ödemeye de olanak sağlayacaktır.