Fotoğraf: Abb.com
Günümüzde artık enerji politikaları ve uygulamaları, çevre dostu, mümkün olan en az miktarlarda, doğal kaynakları tüketmeyen, "iklim sözleşmesine" uygun, temiz ve yenilenebilir, sosyal ve toplumsal maliyeti en az olan enerji üretimi yapılması esasına göre düzenleniyor. Ayrıca "en ucuz" enerjinin, verimli kullanılan ve tasarruf edilen enerji olması, bugün tartışmasız kabul edilen bir gerçek. Tasarruflu enerji kullanımının artırılması, çabuk ve çok daha ucuza elde edilebilen önemli bir enerji kaynağı.
Türkiye'de tüketilen enerjinin yaklaşık üçte biri binalarda; ısınma, aydınlatma ve günlük faaliyetler için gerekli olan elektrikli cihazların çalıştırılması amacıyla kullanılıyor. Konutların ısıtılmasında ağırlıklı olarak odun ve bunun yanında kömür, petrol ürünleri, doğalgaz, elektrik gibi önemli enerji kaynakları tüketiliyor. Türkiye'de enerji gereksinmesinin çok büyük kısmı; petrol, kömür ve doğalgaz olarak ithal ediliyor ve bu durum giderek dış ülkelere olan bağımlılığı artırıyor. Enerji tasarrufu yoluyla ise, doğal kaynak kullanımı düşürülerek, çevre kirliliği ve "iklim değişikliği"ne karşı ciddi bir önlem sağlanacağı gibi, enerji alanında dışa bağımlılığın azaltılması da mümkün. Aynı işi daha az enerji harcayarak yapmak, solunan havayı ve çevreyi daha az kirletmek anlamına geliyor.
 |  |
Enerjiyi verimli kullanmak için yapılacakların başında ise yalıtım geliyor. Yılda 45 milyar Dolar enerji faturası ödeyen Türkiye'de tüketilen enerjinin yüzde 30'u binalarda harcanıyor. Yapılan hesaplamalara göre binaların yalıtımlı olması halinde ise %50-60 arasında bir tasarruf elde edilebiliyor. Binalarda uygun ısı yalıtımı yapılması halinde ısı kayıpları; çatı izolasyonunda ~%20, dış duvar izolasyonunda ~%15, pencere - kapı izolasyonunda ~%15 ve sızdırmazlık önlendiğinde ~%10 oranında azaltılabiliyor. %90'ı yalıtımsız olan Türkiye'deki binalar eğer yalıtımlı olsaydı, enerji faturası her yıl için yaklaşık 7,5 milyar Dolar azalacaktı. XPS Isı Yalıtımı Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Kubilay Ulu, basında yer alan bir açıklamasında şunları söylüyor: "Türkiye'deki binalarda ısı yalıtımı olmaması nedeniyle her yıl 7,5 milyar Dolar'ı havaya savuruyoruz. Türkiye'de metrekare başına enerji tüketimi yaklaşık 300-350 kwh gibi yüksek bir orana ulaşırken, Almanya'ya bakıldığında bizden çok daha soğuk olmasına rağmen bu oranın 30-60 kwh'e inebildiğini görüyoruz. Bunun için ısı yalıtımından başlanarak gerekli önlemlerin acilen alınması ve Kyoto için 2012'ye hazırlık yapılması gerekiyor."
Konutlarda ve şehirlerde enerji kullanımında ısınmadan sonra ikinci sırayı elektrik sarfiyatı alıyor. Bu sarfiyatı önlemek içinse, tasarruflu kullanımla birlikte, elektrik üretiminde kullanılan yöntemler önem kazanıyor. Bu alanda sürdürülen çalışmalardan biri de güneşten elektrik üretmek üzerine. Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Yasası'nda yapılması beklenen son düzenlemelerden sonra ev ve iş yerlerinin elektrik ihtiyaçlarını karşılayacak, güneşten beslenen küçük elektrik üretim sistemlerinin yaygınlaşması bekleniyor. Bir süre önce kurulan Güneşe Derneği'nin Başkan Yardımcısı ve Norm Enerji Sistemleri Genel Müdürü İbrahim Erkan Yenen, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın hazırladığı Güneş Enerjisi Atlası'na göre, Türkiye'nin güneşten elektrik üretim potansiyelinin, 2008 yılında ürettiği toplam elektriğin yaklaşık iki katı düzeyinde olduğunu söylüyor.
Goodmagazine.com'da yayınlanan bir araştırma ise, elektrikli ev aletlerinin, stand by (bekleme) konumunda harcadığı enerjiye dikkat çekiyor. Yapılan araştırmaya göre, elektrikli ev aletleri kapalıyken bile elektrik harcamaya devam ediyorlar. Mikrodalganın tıklamaya devam eden saati ya da video oynatıcının kayıt için programlanmış olması, bu cihazların kapalı halde bile elektrik tüketmelerine sebep oluyor.
Binalarda enerji verimliliği sağlayabilmek için, kullanılmayan elektrikli cihazların fişinin çekilmesi gibi başka küçük önlemler de bulunuyor. Konutlarda kullanılan ısıtıcı, soğutucu ve aydınlatma sistemleri ve elektrikli cihazların çalıştırılmasında tüketilen enerjiye çok yüksek bedeller ödemeden, istenilen faydanın sağlanması için aşağıdaki uyarıları dikkate almak yeterli:
- Pencere ve kapıların hava sızdırmazlığını kontrol edin. Hava sızıntısı olabilecek yerleri, hava sızdırmaz şeritlerle, bantlarla kaplayın.
- Soğuk hava girişinin büyük bölümü kapıların alt tarafından olur. Kapının altına esnek bir malzeme takarak ısı geçişlerini önleyin.
- Kış aylarında geceleri pencerelerinizin perdelerini kapalı tutun (radyatör vb. ısıtıcıların üstünde ısı yayılımını engellemeyecek şekilde).
- Gündüzleri güneş ışığını direkt alan pencerelerinizin perdelerini açın.
- Gevşek camların çerçeveye birleştiği yerleri, bant veya macunla tıkayın veya bantlayın. Çift cam yapacak maddi gücünüz yoksa, pencerenizi şeffaf tabaka naylon ile kaplayabilirsiniz.
- Radyatörlerden taşınım ve ışınım yoluyla çıkan ısı, radyatörün arkasındaki duvarı ısıtır. Dışarıya olan ısı kaybını önlemek için alüminyum folyo kaplı ısı yalıtım levhaları yerleştirin.
- Isıtılmayan bölgelerden geçen sıcak su borularınızı yalıtın.
- Cihaz kapasitesini (soba, kombi, elektrikli ısıtıcı, kat kaloriferi, kalorifer kazanı, klima vb.), ısıtılacak/soğutulacak yerin gereksinimine göre seçmeye özen gösterin.
- Isıtıcının/soğutucunun, mümkünse elektronik ısı ayarlı (termostatlı) olanlarını tercih edin.
- Cihazların katalog, broşür ve etiketlerinde; hem "yanma verimi" hem de "ısıl verimi" değerlerinin ayrı ayrı belirtilmiş olmasına dikkat edin.
- Yağmur suyu toplama tankı ve filtrasyon sistemi kurun ve bu suyu tuvalet sifonları ve araba yıkamada kullanın.
- Eski sigortalarınızı tesisata uygun akımlı, otomatik sigortalarla yenileyin.
- Evlerinizde mümkünse mutlaka toprak kaçak akım rölesi kullanın.
- Prizlerinizden cızırtı sesi geliyorsa değiştirin.
- Elektronik elektrik sayacı kullanıyorsanız, elektrikli ev aletlerinizi indirimli tarifenin uygulandığı saat ve günlerde çalıştırın.
- Sessiz çalışan cihazlar tercih edin.
- Buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi gibi elektrikli cihazların A sınıfından olanlarını seçmeye özen gösterin.
- Daha fazla ışığa ihtiyaç duyulan bölümlerde, çok sayıda düşük güçlü lamba yerine, daha yüksek güçlü tek bir lamba kullanın.
- Armatürün düzenli bakımı yapılmalıdır. İyi bakımı yapılmayan armatür, ışığın % 50'sini yayar, % 50'sini yutar.
- Evlerde aydınlatmada tasarruf için kompakt lambalar önerilebilir. Örneğin 75 watt'lık akkor flamanlı lambaya karşılık, 15 watt'lık bir kompakt lamba kullanarak %80 tasarruf sağlanabilir.
- Çok sık kullanılan ancak kapatılması önemsenmeyen merdiven otomatı, garaj ve bahçe aydınlatması gibi yerlerde, fotoselli aydınlatma donanımları kullanın.
- Yeni yapılan konutlarda ısı yalıtım kuralları standardı olan TS 825'in ve Isı Yalıtım Yönetmeliği'nin uygulandığından emin olun
- Soğuk hava girişinin büyük bölümü kapıların alt tarafından olur. Kapının altına esnek bir malzeme takarak ısı geçişlerini önleyin.
- Kış aylarında geceleri pencerelerinizin perdelerini kapalı tutun (radyatör vb. ısıtıcıların üstünde ısı yayılımını engellemeyecek şekilde).
- Gündüzleri güneş ışığını direkt alan pencerelerinizin perdelerini açın.
- Gevşek camların çerçeveye birleştiği yerleri, bant veya macunla tıkayın veya bantlayın. Çift cam yapacak maddi gücünüz yoksa, pencerenizi şeffaf tabaka naylon ile kaplayabilirsiniz.
- Radyatörlerden taşınım ve ışınım yoluyla çıkan ısı, radyatörün arkasındaki duvarı ısıtır. Dışarıya olan ısı kaybını önlemek için alüminyum folyo kaplı ısı yalıtım levhaları yerleştirin.
- Isıtılmayan bölgelerden geçen sıcak su borularınızı yalıtın.
- Cihaz kapasitesini (soba, kombi, elektrikli ısıtıcı, kat kaloriferi, kalorifer kazanı, klima vb.), ısıtılacak/soğutulacak yerin gereksinimine göre seçmeye özen gösterin.
- Isıtıcının/soğutucunun, mümkünse elektronik ısı ayarlı (termostatlı) olanlarını tercih edin.
- Cihazların katalog, broşür ve etiketlerinde; hem "yanma verimi" hem de "ısıl verimi" değerlerinin ayrı ayrı belirtilmiş olmasına dikkat edin.
- Yağmur suyu toplama tankı ve filtrasyon sistemi kurun ve bu suyu tuvalet sifonları ve araba yıkamada kullanın.
- Eski sigortalarınızı tesisata uygun akımlı, otomatik sigortalarla yenileyin.
- Evlerinizde mümkünse mutlaka toprak kaçak akım rölesi kullanın.
- Prizlerinizden cızırtı sesi geliyorsa değiştirin.
- Elektronik elektrik sayacı kullanıyorsanız, elektrikli ev aletlerinizi indirimli tarifenin uygulandığı saat ve günlerde çalıştırın.
- Sessiz çalışan cihazlar tercih edin.
- Buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi gibi elektrikli cihazların A sınıfından olanlarını seçmeye özen gösterin.
- Daha fazla ışığa ihtiyaç duyulan bölümlerde, çok sayıda düşük güçlü lamba yerine, daha yüksek güçlü tek bir lamba kullanın.
- Armatürün düzenli bakımı yapılmalıdır. İyi bakımı yapılmayan armatür, ışığın % 50'sini yayar, % 50'sini yutar.
- Evlerde aydınlatmada tasarruf için kompakt lambalar önerilebilir. Örneğin 75 watt'lık akkor flamanlı lambaya karşılık, 15 watt'lık bir kompakt lamba kullanarak %80 tasarruf sağlanabilir.
- Çok sık kullanılan ancak kapatılması önemsenmeyen merdiven otomatı, garaj ve bahçe aydınlatması gibi yerlerde, fotoselli aydınlatma donanımları kullanın.
- Yeni yapılan konutlarda ısı yalıtım kuralları standardı olan TS 825'in ve Isı Yalıtım Yönetmeliği'nin uygulandığından emin olun
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder