Türkiye’deki Enerji Verimliliği Çalışmaları-Sanayi

Türkiye'de enerji tüketiminin yaklaşık % 43’ü sanayide gerçekleşmekte olup en büyük
pay bu sektöre aittir. Bu nedenle ilk enerji tasarrufu çalışmaları da bu sektöre yönelik
olmuştur.
Türkiye'de ilk  planlı enerji tasarrufu çalışmaları, 1981 yılında Elektrik İşleri Etüd (EİE)
İdaresi Genel Müdürlüğünce başlatılmıştır. Bu çalışmaların yurt genelinde daha etkili ve kapsamlı
yürütülmesi amacıyla 1992 yılı sonunda EİE bünyesinde Ulusal Enerji Tasarrufu Merkezi
(UETM) oluşturulmuştur. EİE/UETM içinde yapılanan Sanayide Enerji Verimliliği Şubesi, enerji
verimliliğinin artırılmasına yönelik çalışmalar yapmaktadır (EİE, 2006b).
Sanayi sektöründe enerji verimliliğini artırmak üzere hazırlanan "Sanayi Kuruluşlarının
Enerji Tüketiminde Verimliliğinin Artırılması Hakkında Yönetmelik" 11 Kasım 1995 tarihli
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmeliğe göre, enerji tüketimi yıllık
2000 ve daha fazla Ton Eşdeğer Petrol (TEP) olan tüm fabrikalar, enerji yönetim sisteminin
kurulması kapsamında belirli yükümlülükleri yerine getirmek zorundadırlar.
Türkiye'de sanayide enerji tasarrufuna ilişkin farklı bilgiler mevcuttur. UETM tarafından
yapılan bir çalışmada; 1996  yılı için enerji tasarruf potansiyeli, sanayinin o yıl kullandığı
enerjisinin yaklaşık % 24’ünü oluşturan 4,2 milyon TEP olarak belirtilmiştir. Bu enerjinin
nakit değeri de yıllık yaklaşık 1 milyar $ olarak tahmin edilmiştir. Bu enerjinin tasarruf
edilmesi için gerekli yatırım miktarı ise 2,3 milyar $ olarak öngörülmüştür. Ayrıca bu
yatırımların geri ödeme süresi minimum bir yıldan maksimum üç yıla kadar değişmektedir
(IEA, 2001: 46).
EİE/UETM'nin başlattığı çalışmalar doğrultusunda, bazı kuruluşlarda enerji verimliliği
açısından ciddi gelişmeler kaydedilmiştir. Ancak bu gelişmelerin her birine yer vermek
olanaklı olmadığından bazı örnekler sunulacaktır.
- ERDEMİR Kapasite Artırımı ve Modernizasyon projesi kapsamında yapılan
yatırımlar sonucunda;  yüksek fırınlar soba bacaları atık gazının, sobalarda kullanılan yakma
havası ön ısıtılmasında ve kömür enjeksiyon tesisinde öğütülen kömürün kurutulmasında ve
nakliyesinde  kullanılmasıyla yıllık yaklaşık 50.972 TEP'lik bir tasarruf sağlanmıştır
(Turan, 1997: 210,209).

- Türk Ytong kuruluşunun Pendik fabrikasında 1996 yılında başlayıp 2001 yılında
sona eren enerji tasarrufu çalışmaları; buhar akülerinin kurulması, buhar kazanlarının
verimliliğinin artırılması ve atık buhar geri kazanım sisteminin devreye alınması biçiminde
üç aşamada gerçekleştirilmiştir. Yapılan yatırımlar ile tam kapasite üretimde yaklaşık % 30
enerji tasarrufu ve üretim sürecinde kullanılan hammaddelerden de % 5 oranında tasarruf
sağlanmıştır. Beş yıllık dönemde, yapılan çalışmaların sonucunda 935.000 $’lık tasarruf
gerçekleşmiştir (Sümer, 2004).
- Oyak-Renault, “Enerjinin Verimli Kullanılması” projesi kapsamında doğalgazın
optimal düzeyde tüketimi hedeflemiş ve bu doğrultuda elektrik ve su tüketimlerinin
azaltılmasını da içeren çalışmalar gerçekleştirmiştir. Bu çalışmalar doğrultusunda yaklaşık
% 47,9 elektrik ve 2001-2002 döneminde % 28 doğalgaz tasarrufu sağlanmıştır (Yurtman,
2004)