ısı pay ölçer nedir ? ne değildir ?

son bir yıldır özellikle merkezi sistem ile ısınan binalarda artık yılan hikayesine dönmüş , şikayet edenler ,memnun olanlar , çıkarcı satıcılar ve yanlış yönlendirmeleri ile güvensiz ortam oluşmuş ısı pay ölçerler hakkında derlenen soru cevapları bir kez daha yazmak ve paylaşmak adına aşağıda bir özet sunuyorum.

S-Isı par ölçer cihazı nedir? Asıl anlamıyla  Isı Maliyet Bölüştürücü nedir?
C- Payölçer merkezi ısınma sistemleri bulunan site ve apartmanların Yönetimlerince kullanılan PAYLAŞTIRMA metodudur. Diğer bir adı ile “Isı Pay Alma Cihazı” olarak adlandırılan cihazlar yardımı ile yakıt giderleri kullanım oranına göre ayarlanarak Yöneticilere paylaştırılır. Mikroişlemci, RAM, ROM, IR, Wireless, 2 adet sıcaklık sensörü ve Pil bulunan bir cihazdır. İçinde bulunan 2 adet sıcaklık algılayıcısından arkada bulunanı radyatör yüzeyini, diğeri ise ön taraftan oda sıcaklığını algılar. Firmadan firmaya değişmekle beraber,3-5-10 sn. gibi zaman aralıkları ile her iki sensörden algılanan ısı hafızaya kaydedilir. Neticede x-ekseni zaman, y-ekseni ısı farkı (ön-arka sensör farkı) olan bir grafik çıkar. Bu grafik fonksiyonunun belirlenen zaman aralığında integral alma işlemi microişlemcinin görevidir. Alınan integral k1,k2,...kn gibi parametreler ile çarpılarak bir değer elde edilir ve bunun hiçbir birimi yoktur. Oysa ısı sayaçları, elektrik sayaçlar vb. nin birimleri mevcuttur.

S- k1, k2,..kn ne demektir?
C-Bu değerler siz göremezsiniz,bilirkişi de göremez,doğru çalışıp çalışmadığını kontrol edemezsiniz. Bu değerlerden k1 radyatörlerin ısıl kapasitelerine göre belirlenen parametre (Bunun hangi değerde olması gerektiği bizim kanunlarımızla tanımlı değildir. Tamamen satıcı firma inisiyatifinde ve keyfi girilmektedir.) k2, oda hacmi (genelde dikkate dahi alınmaz, alınıp alınmayacağı tanımsızdır) k3, çatı-orta kat düzeltme katsayısı (tanımsız ve keyfi girilmektedir), k4, kuzey-güney cephe düzeltme katsayısı (tanımsızdır ve keyfi girilmektedir.)

S-Cihaz herhangi bir birimi yoksa enerjiyi nasıl ölçüyor?
C- Ölçmüyor. Cihazın çıkışı ALMANYA ve ismi HEIZKOSTENVERTEILER. Isı Maliyet Bölüştürücü…

S-Neden Pay Ölçer deniyor ?
C-Bu sistem uygulanacağı apartmanlarda tüm radyatörlere takılırsa birinin diğerinden az ya da çok ısı verdiğini algılıyor. Yani tüm radyatörlere takılmadan çalışmayacak bir sistem.
S-Paylaştırma nasıl yapılır?
C-Eski sisteme göre yakıt giderleri arsa payına göre alınıyordu.
S-Bir zorunluluk var mıdır?
C-Bu amaçla mevcut binalarda zorunluluk getirilmemiştir. Yeni yapılan merkezi sistemli binalarda kalorifer tesisatları bu cihazlar yerine ısı sayaçları yardımı ile gerçek bir ölçüm üzerinden çalışacak şekilde tasarlanmaktadır.

Merkezi sistemli binalarda ENERJİ BEDELİ çok yüksek değil ÇOK DÜŞÜKTÜR. Doğalgaz faturaları üzerinden inceleme yapılırsa (Yöneticilerin talepleri değil) ANKARA Eryaman ve Halkalı Toplu konutlarında yılda 6,3-7,1 TL/m2 yılda doğalgaz ödemeleri çıkmaktadır. Bu da tüm kış boyunca 100 m2 lik bir dairenin 630-710 TL ye ısındığını gösterir. (Kabaca 10 Adet Bütangazı tüp parası)
S-Isı pay ölçer ne kadar verimlilik sağlar?
C-Pay ölçer masrafına. Radyatör başı ortalama 45-55 Euro. 6 radyatör için 270-330 Euro üzerine okuma parası. Yani tüm kış boyunca ödenen doğalgaz parası kadar bir ödeme gerek. % 10 tasarruf (ki bu tasarruf termostatik vana sayesinde) gerçekleştiğinde 10 yılda amorti eder. On yıl sonra cihazların pili biteceğinden, yenilerini satın almak gerek. (Pil bittiğinde cihaz çöpe. Gerçi bazıları bizim cihazımızda pil değiştirilebilir demekte ise de kalibrasyon problemleri oluşacağından yenisi gerek)
S-Binaya Yalıtım yaptırma kararı almak için kaç oy gerekli?
C-Bugüne kadar binaya yalıtım yaptırmak için oybirliği gerekirken artık oyçokluğu ile karar alınabiliyor. Yani 10 daireli bir binada 6 kişinin “evet” demesi durumunda geriye kalan 4 kişi bu karara uymak zorunda. “Ben olumsuz oy verdim, gidere karışmam” ya da “benim bölümüme yalıtım yapmayın” deme şansı da kalmıyor.

S-Bina Yalıtımı içim gidere katılmayanlara nasıl yaptırım uygulanacak?
C-Üzerine düşen gidere katılmayanlar ise KMK’nın 20. maddesi gereğince yüzde 5 gecikme faizi talepli icra takibi ile karşı karşıya kalacak.
S-Yalıtım yapmak zorunlu mudur?
C-100 metrekareden küçük bireysel yapılar dışında kalan yapıların tamamı için de yalıtımın zorunlu hale geldi.
S-Enerji Kimlik Belgesi alma koşulu nedir?
C-Mantolama, bin metrekarenin üzerindeki binalarda Enerji Kimlik Belgesi  alınmasının zorunlu kılınmıştır.

S-Isı pay ölçer cihazı taktırmadaki amaç nedir?
C-Yeni merkezi sistem yapılan binalar tek merkezden dairelere giriş yapılarak hazırlandığından, ISI SAYACI uygulaması ile aynen elektrik, su, doğalgaz saatleri gibi sağlıklı bir yapıya kavuşmaktadır.
S-Isı pay ölçer ya da "PAY ALMA " cihazlarında yöneticiler lehine ilgili şirket müdahalede bulunabilir mi?
C-Firmalar elemanların  yöneticilere bu anlamda teklifler yaptığı, ihaleden vazgeçilmesi durumunda faydalar sağlanacağı, böyle tekliflerin yapıldığı forum sitelerindeki açıklamalarda görülüyor. Okuma paylarından muafiyet,cihazların az yazması,satış bedelinde belirli bir yüzdelik düşüşü gibi…
S-Isı pay ölçer cihazlarına dışarıdan bir müdahale olabilir mi?
C-Bu cihazların içine kimsenin bilemediği ve okuyamadığı bazı değerler girildiği, mahkemeye gidip Bilirkişi bile çağırılsa şifreli olduğu için bakmasının mümkün olmadığı söyleniyor.
S-Peki ısı pay ölçer takılmaz ise ne olur? Bir cezası var mı?
C- Cezayı genelde firmaların cihazlarını satmak için uydurdukları bir ikna yöntemidir. Sisteme göre Yönetim'e ceza yazılması mümkün değil.

S-Eski binaların kanun kapsamında olmadığı doğru mudur?
C-Evet,kanun eski binaları kapsam dışında bıraktığı doğrudur.
S-Bulunduğumuz daireye doğalgaz almak için sadece bizim başvurmamız yeterli mi yoksa apartman olarak mı başvurmak zorundayız?
C- Apartman kat malikleri kurulundan karar alındıktan sonra, bu karar ile birlikte yönetici (İstanbul ise) igdaş'a başvuracak. İgdaş web sitesinde bilgiler var.
S-Sadece bizim başvurmamız yeterli ise bu bize yaklaşık ne kadara mal olur?
C-Maliyet afakidir. Bina içinde boru uzunluğu, geçeceği yerler vs. Bu işi yapan firmalardan bir ya da birkaçı aranıp fiyat istenmelidir.
S-Apartmanca başvuracak olsak maliyet ne olur?
C-Sorunuzun cevabı İGDAŞ ve fiyat verecek şirkettedir.
S- Isı payölçer sistemlerinin termostatik vana ile birlikte kullanılması zorunlu mu?
C- Odaların otomatik olarak istenilen sıcaklıkta kalmasını sağlamak için termostatik vana kullanımı zorunludur. Termostatik vana, ortam istenilen sıcaklığa ulaştığında otomatik olarak devreye girer ve radyatördeki sıcak su akışını keser. Böylece aşırı ısınma ile enerji israfı önlenmiş ve Isıtma giderlerinde tasarruf yapılmış olur. Binanın konumu ve diğer özelliklerine bağlı olarak %40 lara varan oranlarda tasarruf sağlamak mümkündür. Örneğin: Sıcaklayınca camı açan bir daire sakini artık termostatik vanadan değeri düşürerek odanın istediği sıcaklıkta olmasını sağlar.
S-Kuzey cepheli daireler ile çatı katlarının durumu nedir?
C-Mevcut binalar projelendirilirken (vakti zamanında) Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre ısı giderleri arsa payına göre alınacağından, çatı katlara zeminden fazla dilim, kuzey cephelere güney cephelerden fazla dilim öngörülmüş olup, bu cihazlar kullanılır ve daireler eşit olarak ısıtılmak istenir ise her zaman kuzey ve çatı-zemin daireler daha fazla yakıt parası ödemek zorunda kalırlar.

S- Bir daireye kaç tane takılır?
C- Eski yeni tip fark etmeksizin daire içinde bulunan her peteğe bir adet pay ölçer takılır.
S-Nasıl Çalışır?
C- Pay ölçer cihazı, peteğin ve odanın sıcaklığını ayrı ayrı ölçer. Aradaki ısı farkına göre tüketim hesaplar.
S- Ölçümler nasıl toplanır?
C- Her pay ölçer içinde bulunan bir radyo vericisi sayesinde, topladığı verileri gönderir.
S- Okuma yapmak için eve mi giriyorsunuz?
C-Hayır. Okuma yapmak için daire içerisine girilmiyor. Radyatörünüzdeki payölçerler veya ısı sayaçları, servis elemanımızın elindeki el bilgisayarına sinyallerini göndermeye ve kullanılan ısı miktarını bildirmeye başlıyorlar. Kısa bir sürede veri toplama işlemi tamamlanıyor ve alınan veriler işlenmek üzere merkeze bildiriliyor.
S- Isı payölçerin pil ömrü kaç sene?
C-Isı payölçer cihazların pil ömrü 10-12 yıl arasındadır.

S-İlgili yasanın uygulanması ne şekildedir?
C- GEÇİCİ MADDE6 – (1) Bu Kanunun yayımı tarihinden önce mevcut olan binalar ile inşaatı devam edip henüz yapı kullanım izni alınmamış olan binalar için, bu Kanunun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren beş yıl süreyle uygulanmaz. (Mevcut binalar için)

S-Faydalananlar faydalanma oranına göre ödeme yapabilir mi ?
C-Hayır, Yapamaz ! Çünkü apartman ya da sitede mevcut tüm dairelerdeki radyatörlere takılmadan sistem çalıştırılamaz. Faydalanmak istemiyorum diyen olursa da, mecbursun demeye hiç kimsenin hakkı hukuku yoktur. Pay Ölçer bir şeyi ölçmez, sadece bölüştürme yapar. Gerçek adı Isı Maliyet Bölüştürücüsü'dür.
S-Peki 2012'den sonra 5 yıl sonra uygulanır mı ?
C-Şu an ki duruma göre yeni yasa çıkmaz ya da yasa değiştirilmez ise uygulanamaz.
Ayrıca Merkezi sistem konutlarda hangi odanın kaç derce ısıtılması gerektiği ve kaloriferlerin hangi sıcaklıklarda yakılması gerektiği yönetmeliklerle belirli olup keyfi değildir.

Ayrıca edinilmiş bir paylı mülkiyet söz konusudur. Apartman ya da siteden bir daire alan kişi paylı mülkiyette paydaş olur. Yani açıkçası böyle bir sistem olmaksızın satın alınmış daireler ve bu sisteme uygun olarak yapılmamış yapılar söz konusudur.

Biliyorsunuz ki Apartman ve Sitelerde oturanlar için Kat Mülkiyeti Kanunu, Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu başta olmak üzere kanunlar mevcuttur. Hukuken böyle bir zorunluluk olmuş olsa, açılan davalarda bu sistemin kullanılamayacağına dair karar nasıl çıkar ki ? Bir tek kişinin itirazı yeterli !

Medeni Kanun ilgili bölümü :

Madde 692.- Paylı malın özgülendiği amacın değiştirilmesi, korumanın veya olağan şekilde kullanmanın gerekli kıldığı ölçüyü aşan yapı işlerine girişilmesi veya paylı malın tamamı üzerinde tasarruf işlemlerinin yapılması, oybirliğiyle aksi kararlaştırılmış olmadıkça, bütün paydaşların kabulüne bağlıdır.

Netice : Mevcut binalarda öncelikler Yönetim Planı değiştirilir ve apartmanda kat maliklerinin tamamı evet derse sorun yok. Lakin bir tek kişi hayır derse bu sistemin uygulanması mümkün değildir.

...Burada paylı malın tamamı üzerinden tasarruf işlemi yapılmaktadır.

S- Yakıt giderleri kat maliklerinden nasıl tahsil edilir?
C-Yönetim Planı ve Kat Mülkiyet Kanunu'na göre alınması gerekir.
S-Isı Pay Ölçer cihazı ekonomik midir?
C-Bu sistem evde uzun süreler olmayankişiler için ekonomi sağlayabilir.Mesela evde bir hafta yoksun, bütün petekleri kısar ekonomi yaparsın. Ancak sabah işte akşam evde isen petekleri kısmak gibi bir lüksün yok, hele de gündüz evde kalan biri varsa, asla petekleri kısamazsın. Tabii ki üzerine mont alıp, kalın pantolon giyip, ya da her birey üzerine battaniye alırsa o zaman kısık ayarda kullanılabilir ama, normal ev kıyafetleri ile oturmayı düşünüyorsanız, vanaları kısmamanız gerekiyor.