24 Ağustos 2012 Cuma

Enerji Verimliliği proje finansman destekleri


1.    (EİE) - ELEKTRİK İŞLERİ ETÜT İDARESİ DESTEKLERİ

1.1 Verimlilik Artırıcı Projelerin (VAP) Desteklenmesi: (Hibe)
Enerji etüt çalışması ile belirlenen önlemlerin uygulanması ve enerji tasarruf potansiyelinin geri kazanılması için hazırlanan verimlilik artırıcı projelere verilen desteklerdir.
VAP’lar hibe olarak aşağıda belirtilen esaslara göre desteklenir:
-Öncelik: Maliyeti yüksek ve elektrik enerjisi kazancı fazla olan projeler
-Projenin Uygulama Süresi: En fazla 2 Yıl
-Destekleme: Projesinde belirlenmiş bedeli en fazla 1.000.000 TL olan VAPlar en fazla % 30 Oranında ve en fazla 300.000 TL Hibe olarak
-Müracaat: Her yıl Ocak ayında,
Projelerin desteklenmesini isteyen endüstriyel işletmeler, aşağıdaki şartları sağlamaları halinde ve Genel Müdürlük tarafından tebliğ olarak yayımlanan usul ve esaslara uygun olarak şirketlere hazırlattıkları projelerini her yıl Ocak ayı içinde Genel Müdürlüğe sunar.
a) Başvuru tarihi itibarıyla, endüstriyel işletmenin Genel Müdürlüğün veri tabanında kayıtlı olması, enerji yöneticisinin bulunması, yönetmelikte belirtilen plan dahilinde enerji tüketimi ve enerji yönetimi uygulamalarına ilişkin bilgilerini Genel Müdürlüğe göndermesi,  belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmiş olması,
b) TS ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi-Kullanım Kılavuzu ve Şartlar Standardı belgesine sahip olunması.
  • Projeler, her yıl Ocak ayında Genel Müdür onayı ile kurulan ve en az beş kişiden oluşan bir komisyon tarafından değerlendirilir.
  • Ön incelemede projenin, Genel Müdürlük tarafından tebliğ olarak yayımlanan usul ve esaslara uygun şekilde hazırlanmadığının tespit edilmesi halinde, Genel Müdürlük tarafından yapılan bildirim tarihinden itibaren endüstriyel işletme söz konusu eksiklikleri otuz takvim günü içinde giderir. Bu süre zarfında eksiklikleri giderilmeyen projeler değerlendirmeye alınmaz.
Genel Müdürlüğe desteklenmesi için sunulan projelerde, proje hazırlanması ile hizmetin başvuru sahibi endüstriyel işletmenin faaliyette bulunduğu alt sektörün uzmanı olan şirketten alınması halinde, hizmet bedeli Genel Müdürlük tarafından tebliğ olarak yayımlanan usul ve esaslar çerçevesinde destek kapsamınadahil edilir.
1.2 Gönüllü Anlaşmaların Desteklenmesi: (Hibe)
Herhangi bir endüstriyel işletme 3 yıl içerisinde enerji yoğunluğunu ortalama olarak en az % 10 oranında azaltmayı taahhüt ederek Genel Müdürlük ile gönüllü anlaşma yapmak isteyen tüzel kişiler yararlanabilir.
Gönüllü Anlaşmalar hibe olarak aşağıda belirtilen esaslara göre desteklenir:
-Öncelik: Referans enerji yoğunluğu değeri ve taahhüt edilen enerji yoğunluğu azaltma oranı yüksek olan işletmeler
-Yürürlüğe girmesi: Anlaşmanın imzalanmasını takip eden yılın Ocak ayı
-Destekleme: Üç yıl sonra Anlaşmanın yapıldığı yıla ait enerji giderinin % 20’si oranında ve en fazla 200.000 TL- Hibe olarak
-Müracaat: Her yıl Ekim ayında
Genel Müdürlük ile gönüllü anlaşma yapmak isteyen tüzel kişiler, aşağıdaki şartları sağlamaları şartı ile, Genel Müdürlüğün internet sayfasında yayınlanan başvuru formu ile birlikte her yıl Ekim ayında Genel Müdürlüğe başvurur.
a) TS ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi-Kullanım Kılavuzu ve Şartlar Standardı belgesine sahip olma,
b) Başvuru tarihi itibarıyla, endüstriyel işletmenin Genel Müdürlüğün veri tabanında kayıtlı olması, enerji yöneticisinin bulunması, yönetmelikte belirtilen plan dahilinde enerji tüketimi ve enerji yönetimi uygulamalarına ilişkin bilgilerini Genel Müdürlüğe göndermesi,  belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmiş olması,
Gönüllü anlaşma başvuruları aşağıdaki şekilde değerlendirilir.
  • Genel Müdürlük başvuruları değerlendirmek üzere, Genel Müdürlüğün en az üç personelinden oluşan gönüllü anlaşma değerlendirme komisyonu kurar.
  • Genel Müdürlük ile daha önce yaptığı gönüllü anlaşma kapsamında taahhütlerini yerine getirmiş olmasına rağmen daha sonraki yıllarda daha önce gönüllü anlaşma yaptığı endüstriyel işletmesinde enerji yoğunluklarını artırmış olan tüzel kişilerin başvuruları değerlendirmeye alınmaz.
  • Mücbir sebep hallerinin oluşması dışında, Genel Müdürlük ile yaptığı gönüllü anlaşma kapsamında taahhütlerini yerine getirmeyenlerin başvuruları beş yıl süre ile değerlendirmeye alınmaz.
  • Genel Müdürlüğe başvuran tüzel kişiler başvuru formunda istenen bilgilerden değerlendirme komisyonu tarafından belirlenen eksiklikleri gidermekle ve komisyonun yerinde yapacağı incelemeler için gerekli şartları sağlamakla yükümlüdür.
  • Gönüllü anlaşmaya konu olan endüstriyel işletmenin enerji yoğunluğu Genel Müdürlük tarafından izlenir. Genel Müdürlük, gönüllü anlaşmaya taraf olanlardan bünyesinde birden fazla endüstriyel işletme bulunanların gönüllü anlaşma yapmadıkları endüstriyel işletmelerindeki enerji yoğunluğu değişimlerini de izler.
Gönüllü anlaşmaya taraf olan tüzel kişiler izleme için Genel Müdürlüğün ihtiyaç duyacağı bilgileri vermekle yükümlüdür. Genel Müdürlük ve onun adına hareket eden görevlileri bu bilgileri gizli tutmakla yükümlüdür
Endüstriyel işletmelere ENVER etiketi verilebilmesi için Genel Müdürlük ile gönüllü anlaşma yaparak desteklerden yararlanmış olması şarttır.
2.   KOSGEB DESTEKLERİ 

2.1 Enerji Verimliliği Desteği : (Hibe)
İşletmelerin, 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu kapsamında yetkilendirilmiş Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketlerinden, enerji verimliliğine yönelik alacakları Ön ve Detaylı Etüt, Verimlilik Arttırıcı Proje (VAP) İçin Danışmanlık ve Enerji Yöneticisi Eğitimi hizmetlerine destek verilir. Bu desteklerden, KOSGEB’in belirlediğikriterler doğrultusunda, KOBİ sınıfına giren işletmeler faydalanabilir.
Kobiler KOSGEB desteklerinden hibe olarak aşağıda belirtilen esaslara göre faydalanabilir;
Uygulama süresi: Destek başvurusu onayından itibaren 3 yıl.
Yürürlüğe girmesi: KOSGEB onayı ile,
Destekleme: 1.ve 2. bölgeler için % 50, 3. ve 4. bölgeler için % 60 hibe olarak. Program süresince Enerji Verimliliği Desteğinin üst limiti 30.000 (otuz bin) TL’dir.                               
Destekler :
2.1.1 Ön Etüt için destek üst limitleri Ton Eşdeğer Petrol (TEP) aralığına göre;
TEP Aralığı
Destek Üst Limiti (TL)
200-500 TEP için
1.500
501 ve üzeri için
2.000

2.1.2 Detaylı Etüt için destek üst limitleri TEP aralığına göre;
TEP Aralığı
Destek Üst Limiti (TL)
200-500 TEP için
15.000
501 ve üzeri için
20.000
2.1.3 VAP için danışmanlık destek üst limitleri TEP aralığına göre;
TEP Aralığı
Destek Üst Limiti (TL)
200-500 TEP için
3.000
501 ve üzeri için
5.000

2.1.4 Enerji Yöneticisi Eğitimleri için destek üst limiti aşağıda verilmiştir.
TEP Değeri
Destek Üst Limiti (TL)
200 ve üzeri için
3.000
Müracaat: KOBİ kapsamındaki İşletmeler program süresince müracaat edebilir.
·  Bu destek, sadece Ön ve Detaylı Etüt, VAP için Danışmanlık ve Enerji Yöneticisi Eğitimi bedelini kapsar. Sertifika bedeli, iaşe, konaklama ve ulaşım giderleri destek kapsamı dışındadır.
Ön ve Detaylı Etüt ile VAP için danışmanlık hizmetleri;

·  Ön ve Detaylı Etüt ile VAP için danışmanlık hizmetleri, 18/04/2007 tarih ve 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu kapsamında Yetkilendirilmiş Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) Şirketlerinden alınır.

·   Enerji verimliliğine yönelik alınacak Ön ve Detaylı Etüt ve VAP için Danışmanlık hizmetleri, aynı enerji verimliliği danışmanlık şirketlerinden alınamaz.

·  İşletmenin Detaylı Etüt hizmetleri desteğinden yararlanabilmesi için, Ön Etüt hizmeti almış olması gerekir.

·  Detaylı Etüt hizmetlerinin destek kapsamında ödenebilmesi için EİE Detaylı Etüt Uygunluk Belgesi alınması şartı aranır.

·   İşletmeye VAP Danışmanlık desteği ödemesi yapılabilmesi için, EİE’den VAP Uygulama Onay Belgesini alınması gerekir.

·  VAP’ ın hazırlanması, gerçekleştirilmesi ve/veya işletilmesi için alınan danışmanlık hizmeti gideri ilk 2 (iki) yıl için desteklenir.

·  İşletmenin enerji tüketimine dair hesaplama Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketi tarafından yapılır.

·   İşletmenin son üç yıllık (içinde bulunulan yıl hariç) toplam enerji tüketiminin ortalamasının en az 200 (iki yüz) TEP olması şarttır.

·  Yeni tescil edilmiş işletmelerde veya tescil tarihi itibariyle üç yılını doldurmamış işletmelerde, TEP değeri işletmenin tescil edildiği tarihten destek başvurusunun yapıldığı tarihe kadar olan dönem dikkate alınarak hesaplanır.

·  İşletme, Program süresince Ön Etüt, Detaylı Etüt ve VAP için danışmanlık desteğinin her birinden bir defa faydalanabilir.

Enerji Yöneticisi Eğitimi hizmetleri;

·  Enerji Yöneticisi Eğitimi hizmetleri, Enerji Verimliliği Kanunu kapsamında; EİE (Elektrik İşleri Etüt İdaresi), Yetkilendirilmiş Kurumlar veya EVD Şirketlerinden alınır.

·  Enerji Yöneticisi Eğitimine, destek üst limiti dahilinde işletmenin birden fazla personeli katılabilir.

                                                            
3.   TÜRKİYE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VAKFI (TTGV) DESTEKLERİ

3.1 Enerji verimliliği yatırımları önündeki finansal engellerin aşılması ve yatırımların teşvik edilmesi; (Faizsiz Kredi)

Sanayide oldukça yüksek olan enerji yoğunluğunun ve enerji maliyetlerinin düşürülmesi,
Sanayicinin, enerji etütleri dahil olmak üzere, enerji verimliliğine yönelik uygulama projelerinin uzun vadeli geri dönüşlü olarak uygun şartlarda desteklenmesi hedeflenmektedir.

TTGV ve ÇEVRE Kredilerinin temel yaklaşımı, Sanayicimizin (özellikle KOBİ’lerin) çevre dostu teknoloji ve teknikleri uygulayarak, çevre performanslarını ve aynı zamanda rekabet güçlerini artırmalarını sağlamaktır.

Proje Süresi: En fazla 1,5 yıl

Kredi Miktarı: En fazla 1.000.000 ABD$ ( Enerji Verimliliği için alt sınır: 100.000 ABD$)

Kredi Oranı: Proje Bütçesinin en fazla %50 ’si

Geri Ödeme Süresi: 1 Yılı Geri Ödemesiz Toplam 4 Yıl    (Faizsiz)

Hizmet Bedeli: TTGV Destek miktarının %6’sı   Desteğin Kaynağı     : TTGV

Uygulama: Enerji Verimliliği, Yenilenebilir Enerji, Çevre Teknolojileri  (Temiz Üretim)
ÖNCELİKLER
Ø  Yerli teknoloji ve ekipman kullanımı
Ø  Yenilikçi ve/veya ileri teknoloji (malzeme, elektronik, yazılım, vb.) uygulamaları
KRİTERLER
Ø  Ekipman değişimi (yeni tasarım, yöntem ve/ veya teknoloji)
Ø  Kapasite değişikliği (sistem optimizasyonu çalışması)
Ø  Yerli ekipmanın bütçedeki oranı
Ø  Yenilikçi yönü – demonstrasyon niteliği
Ø  Sektörel önemi, sektöre spesifik oluşu
Ø  Aydınlatma, bina izolasyonu, üretim süreci dışındaki ünite ve süreçler kapsam dışı
OLASI PROJE TÜR VE KAPSAMLARI
Ø  Enerji yönetimi, enerji etütleri
Ø  Buhar üretimi ve dağıtımı (buhar kapanları, boru hatları, kondensat ve blöf sistemleri, buhar tahrikli sistemler)
Ø  Yakma (kazanlar, fırınlar, brülörler vs.) ve soğutma sistemlerinin iyileştirilmesi
Ø  Elektrik kullanımı (fan, pompa, kompresör, vb. cihazlarda)
Ø  Kullanılan üretim teknolojisinin (eritme, ergitme, tavlama, kurutma, presleme, kalıplama, boyama, vb.) daha verimli hale getirilmesi
Ø  Atık ısının değerlendirilmesi
Ø  Üretim süresinin kısaltılması, sıcaklık veya basınç seviyelerinin düşürülmesi, vb. proses ve işletme optimizasyonları
Ø  Elektrik üretim verimliliklerinin artırılması, elektrik ve ısının birlikte üretilmesi
Ø  Hammadde değişikliğiürün tasarımındaki değişiklikler, vb. ile üretimde ihtiyaç duyulan enerji miktarının azaltılması
              
4.   TURSEFF DESTEKLERİ

TÜRKIYE SÜRDÜRÜLEBILIR ENERJI FINANSMAN PROGRAMI
(TURKEY SUSTAINABLE ENERGY FINANCING FACILITY)

Ortak Bankalar: AKBANK-DENİZBANK-GARANTİ-TÜRKİYE İŞ BANKASI VAKIFBANK

4.1 Enerji verimliliğinin arttırılması ve yenilenebilir enerjinin yaygınlaştırılmasına yönelik finans destek programı:(Kredi)
  TURSEFF, enerji verimlilik ya da yenilenebilir enerji projelerine yatırım yapmak isteyen endüstriyel firmalar, ticari girişimciler ve özel konut sahiplerine yönelik kredi fırsatıdır.
 Turseff, müşterilerin ihtiyaçları doğrultusunda finansal destek sağlamaktadır: Kredi, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) tarafından geliştirilmiş olup krediler ortak bankalar yoluyla dağıtılır. Borç alan tarafların, mali olarak uygun olması, ortak bankanın kredi kriterlerine uyması ve ortak bankanın kredi değerlendirme usullerine uygun olarak onay alması gerekir. TURSEFF altında finanse edilen projeler belirli performanskriterlerini karşılamalıdırlar.
 Endüstriyel ve ticari işlemlerde enerji verimliliği özelliklerine ilişkin projeler, %20’den fazla enerji tasarrufu sağlamalıdır. İnşaat sektöründe enerji verimliliğine ilişkin projeler %30’dan fazla tasarruf sağlamalıdır.
Yatırım Kategorileri:
Kredi miktarı (Kategoriler için maksimum)
  • 5 milyon ABD doları-Ticari enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji projeleri için
  • 300,000 ABD doları-Küçük ölçekli projeler için
  • 75,000 ABD doları-Konut sektöründeki projeler için
  • 1 milyon ABD doları-Enerji verimliliği tedarikçileri için
Bu miktarların üstündeki projeler için EBRD’nin onayı gerekmektedir.

Kredi Oranı:Projenin %100 yatırım maliyetinin finansmanı için kullanılabilir.
Geri Ödeme Süresi:Değerlendirme sonucunda belirlenmektedir.
Müracaat: İstenilen tarihte, ortak bankalardan birine başvuru yapılabilir.

Hangi Proje Çeşitleri Turseff için uygundur:
  • Özel şirketler, firmalar, iş yerleri ve Türk kanunları çerçevesinde kurulmuş ve Türkiye’de faaliyet gösteren tek malik ya da diğer özel yasal oluşumlar,
  • Özel mülkiyet ve idare altında bulunan ve geri dönüşü olmayan özelleştirmenin son aşamasındaki firmalar,
  • Şirketin tam zamanlı yönetim kadrosu da dahil olmak üzere iki yüz kırk dokuzdan (249) fazla sayıda tam zamanlı çalışanı olmayan ve azami yıllık cirosu 50 milyon  euro olup azami yıllık bilanço toplamı 43 milyon euroyu geçmeyen ve 6 Mayıs 2003 (OJ L 124, 20 Mayıs 2003, s. 36) tarihli Komisyon Tavsiyesine uygun olarak KOBI tanımına uygun borç alan taraflar,
  • Sübvansiyonların tek başına bir KOBI büyüklük kriteri ile uygunluk sağlayan büyük işbirliği sübvansiyonları,
  • Enerji Hizmet Firmaları (ESCO)
Turseff için uygun olmayanlar:
  • Ülke ya da ülke içinde diğer siyasi, hükümete ait ya da idari kurum, kuruluş ya da birim altında çoğunluk yönetimi ve denetimi altındaki firmalar,
  • Tütün ürünleri, sert likör, alkol (bira sanayii, şarap üretimi ve düşük/orta düzey alkol içerikli içki üreten firmalar hariç) üretiminde yer alan ve kumar, silahlanma ya da EBRD Çevresel Harici ve intikal listesinde yer alan diğer faaliyetlerde bulunan firmalar
  • Döner sermaye maliyetlerinin yatırım uygulamalarının bütünsel bir parçası olması durumunda döner sermaye gerekleri;
  • Yolcu taşıyan motorlu araçların satın alınması, kiralanması
  • Enerji verimliliği projeleri için başlangıç aşamasındaki şirketler TURSEFF kapsamında yer almaz
  • TURSEFF kredileri borç alan tarafın mevcut borcunun yeniden finanse edilmesi için kullanılamaz.
  • İşletim maliyetleri; verimli, güvenli ve güvenilir projelerin desteklenmesi için ikinci el ekipmanların TURSEFF altında finanse edilmesi uygun değildir .
5.   TÜRKİYE KALKINMA BANKASI

5.1 Dünya Bankası Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Kredisi(Kredi)
Özel Sektör tarafından gerçekleştirilecek Yenilenebilir Kaynaklara dayalı enerji üretim yatırımları ve enerji verimliliği sağlayan yatırımların mal, hizmet, inşaat giderleri ve bunlara ilişkin danışmanlık hizmetlerinin finansmanıdır.

Kredi Miktarı: En fazla 50 milyon USD’dır.

Kredi Oranı: En fazla yatırım tutarının % 75’i.
İstenilecek minimum öz kaynak oranı %15’tir.

Geri Ödeme Süresi: Değerlendirme sonucunda belirlenmektedir.

Uygulama: Proje konusu, “Yenilenebilir Enerji” ve "Enerji Verimliliği" tanımlarına uyan ve Türkiye Çevre Mevzuatı ile Dünya Bankası Çevre Politikasına uygun olan, ilgili Kurullarca getirilen düzenlemeler sonucu sahip olunması gereken tüm izin ve belgelere sahip olan yatırımcılar yararlanabilir.
5.2 Avrupa Yatırım Bankası Enerji Ve Çevre II Kredisi: (Kredi)

Çevre ve enerji sektöründe özel sektör tarafından gerçekleştirilecek yatırımların finansmanının sağlanmasıdır.
Kredi Miktarı: En fazla 25 milyon EURO’dır.

Kredi Oranı: Yatırım tutarının maksimum % 50’si finanse edilecektir

Geri Ödeme Süresi: Değerlendirme sonucunda belirlenmektedir

Uygulama: Kredi, Türkiye’de yerleşik, teknik, ekonomik ve mali açıdan olumlu, AYB kriterleriyle uyumlu, doğrudan ve dolaylı olarak çevresel katkı sağlayabilecek küçük ve orta ölçekli yenilenebilir enerji (yenilenebilir enerji ekipmanları üretimine yönelik imalat tesisleri dahil), enerji verimliliği, çevre kirliliğini azaltmaya yönelik ve olumlu yönde çevresel etki sağlayacak enerji sektöründeki diğer yatırımlarının finansmanında kullanılacaktır.
6.   TÜRKİYE SINAİ KALKINMA BANKASI
  6.1-)
6.2. Enerji Verimliliği Projelerinde İstenen Uygunluk Kriterleri
1. İlgili yatırımla yatırımın yapıldığı bölümde veya tüm tesis bazında en az % 20 oranında enerji tüketiminin azalmış olması veya,
2. Söz konusu yatırımla sağlanacak marjinal faydanın en az % 50'sinin sağlanacak enerji tasarrufundan oluşması,
3. Komple yeni yatırım olmaması, karşılaştırma yapılabilmesi için mevcut bir tesis üzerinde yapılacak her türlü iyileştirme, modernizasyon veya kapasite artırımı yatırımları ile sağlanacak enerji verimliliği projeleri,
4. Projenin asgari % 8 iç karlılık oranı sağlaması,
5. Proje için çevresel boyutta her türlü izinlerin(emisyon, deşarj, v.b.) ve çalışmaların yapılmış olması gerekmektedir.
6.3. Dünya Bankası Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Kredisi
•Kredi tutarı 420 milyon ABD doları eşdeğeridir. Kredinin 350 milyon ABD doları Dünya Bankası 70 milyon ABD doları ise Dünya Bankası tarafından yönetilen CTF – Temiz Teknoloji Fonu kaynaklıdır,
•Kredi ile yenilenebilir enerjiye dayalı elektrik üretim ve enerji verimliliği projeleri finanse edilecektir,
•Krediden yararlanabilecek yenilenebilir enerji projeleri rüzgar, güneş, jeotermal, dalga, gelgit, biomasbiogaz, çöp, hidrojen enerjisine dayalı olanlar ve düşük etkili hidroelektrik santralleridir,
•Enerji verimliliği projelerin ilgili bölümde asgari % 20 enerji tasarrufu sağlamaları ya da projenin getirilerinin asgari % 50'sinin enerji tasarrufundan kaynaklanmalı kriterlerinden birini yerine getirmesi gerekmektedir,
•Bir projeye tahsis edilecek azami kredi tutarı 80 milyon ABD dolarıdır. Finansal kiralama olarak da kullanım mümkündür.

6.4. Avrupa Yatırım Bankası Çevre ve Enerji Çerçeve Kredisi
•150 milyon Euro eşdegeri tutarındaki kredi Euro ve ABD doları olarak kullanılabiliyor.
•Kredi yenilenebilir kaynaklara dayalı enerji üretimi, çevre kirliligini önleme ve enerji verimliligi projelerinin finansmanında kullanılıyor.
•Krediden yararlanacak projelerin sabit yatırım tutarlarının 50 milyon Euro'yu aşmaması gerekmektedir. Kredi ile bir projenin azami %50 finanse edilebilmektedir.
•Kredinin firmalara asgari vadesi 1 yıl ödemesiz dönem dahil olmak üzere 4 yıl olup vadenin projenin gereksinimine göre uzatılması mümkündür.
•Finansal kiralama olarak kullanım mümkündür.

6.5. Fransız Kalkınma Ajansı (AFD) Enerji ve Enerji Verimliliği Kredisi
•Kredi tutarı 50 milyon Euro,
•Kredi ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim projeleri (10MW altında kapasiteye sahip hidroelektrik santralleri, 60 MW altında kapasiteye sahip rüzgar santralleri, biyokütle, jeotermal, güneş enerjisi, dalga, gelgit) ve enerji verimliliği projelerine finansman sağlanıyor,
•Bir projeye tahsis edilebilecek azami kredi tutarı 5 milyon Euro'dur.
•Finansal kiralama seklinde kullanım mümkündür.

TTGV Enerji verimliliği destekleri


Amacı
Enerji Verimliliği Destek Programı, Türkiye’nin dünyada artan enerji fiyatları karşısında, özellikle enerji yoğun sektörlerde rekabet gücünün koruması, dışa bağımlılığını azaltması ve sera gazı salımlarının azaltılmasına katkı sağlanması ve sanayicinin ilgili faaliyetlerinin teşvik edilmesi amacıyla oluşturulmuştur. Destek kapsamında enerji verimliliği etütleri de dahil olmak üzere, enerji verimliliğine yönelik uygulama projelerinin uygun şartlarda desteklenmesi amaçlanmaktadır. Bu destek programı ile aynı zamanda Enerji Verimliliği Kanunu ve Enerji Verimliliği Yönetmeliği ile belirlenen amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesine katkı sağlanması öngörülmektedir.
Olası Proje Konuları
  •  Buhar üretim ve dağıtım sistemlerinin (buhar kapanları, boru hatları, kondensat ve blöf sistemleri, vb.) iyileştirilmesi
  •  Yakma (kazanlar, fırınlar, brülörler vs.) ısıtma ve soğutma sistemlerinin iyileştirilmesi
  •  Fan, pompa, kompresör, vb. cihazların, sistem optimizasyonu yaklaşımı ile gözden geçirilerek elektrik tasarrufu sağlanması
  •  Kullanılan üretim teknolojisinin (eritme, ergitme, tavlama, kurutma, presleme, kalıplama, boyama, vb.) daha verimli hale getirilmesi
  •  Atık ısının değerlendirilmesi
  •  Üretim süresinin kısaltılması, sıcaklık veya basınç seviyelerinin düşürülmesi, vb. proses ve işletme optimizasyonu
Öncelikler
  •  Yerli teknoloji ve ekipman kullanımı
  •  Yenilikçi ve/veya ileri teknoloji (malzeme, elektronik, yazılım, vb.) uygulamaları 
Destek Mekanizması
Proje Süresi:En fazla 1,5 yıl
Destek Miktarı:100.000 – 1.000.000 ABD$
Destek Oranı:Proje Bütçesinin en fazla %50 ’si
Geri Ödeme Süresi:1 Yılı Geri Ödemesiz Toplam 4 Yıl (Faizsiz)
Hizmet Bedeli:TTGV Destek miktarının %6’sı

Not: Diğer finans kaynaklarından hibe ve kredi alan projeler TTGV Çevre Desteklerinden yararlanabilmektedir.
Detaylı bilgi için: Çevre Proje Destekleri Kılavuzu
İletişim: cevre@ttgv.org.tr

22 Ağustos 2012 Çarşamba

Enerji verimliliğinde neden ısı pompası ?

Neden Isı Pompası kullanmalıyız ? Isı pompası doğadaki enerjiyi ( toprak , hava yada su )çok az enerji harcayarak bina içine ısı olarak taşıyan yada tam tersini yaparak bina içini soğutan bir sistemdir. Enerji harcaması alınan enerjiye göre çok düşük kalmaktadır.1 kw enerji harcamasına karşılık kullanılan kaynağa göre 4-6 katı enerjiyi alabilmekteyiz.

Neden Yerden Isıtma Kullanmalıyız ? Yerden ısıtma , ısıtma sistemleri içerisinde canlılar için en uygun olanıdır, ayrıca alternatif enerji kullanımı en yaygın olanıdır.35-40 C sıcak su ile çok konforlu ısınma sağlanabilmektedir. 35- 40 C çalışma sıcaklığı ısı pompasının en verimli olduğu değerlerdir.Isı pompası yanında Heat Pipe güneş tüpleri ile güneş enerjisi ile ısıtmaya destek sağlayabilmekteyiz. Özellikle yazın sıcak su kullanımı durumlarında ısı pompası cihazları serinletme konumundan ısıtma konumuna geçmeleri gerekmektedir.Buda sistemin minumum 15 dakika durması demektir.

Bina içerisindeki ısıtma- soğutma sistem dizaynı önemlimidir ? Bina içerisindeki sistem seçimi, seçilen sistemin ısı pompasına uygunluğu çok önemlidir.Uygun kriterlerde hesaplama yada uygulama yapılmazsa ısı pompası verimsiz çaLılaşarak gerekli tasarruf sağlanamaz.Hesaplama ve uygulama tecrübeli mühendisler tarafından eksiksiz ve tam olarak yapılmalıdır.

Isı Pompası nasıl soğutma yapar ? Sistem kışın sıcak su hazırladığı gibi yazın tam tersine çalışarak soğutma yapar.Soğutma konumunda 7 C su sıcaklığına kadar soğuk su üretimi yapılmaktadır. Eğer sistemde ana amaç serinletme ise kapasite seçimi ısı kazancına göre yapılmalıdır.Duvardan serinletme yapılacaksa cihaz minumum 18 C de çalıştırılır. Bu durumda tam olarak serinletme yapılamaz, ortam sıcaklığı 6-8 C arasında serinletilir.Sıcak su kullanılması durumunda yazın bazı problemler yaşanabilir. Dizayn buna göre yapılmalıdır. Eğer çok soğuk bir ortam istiyorsanız ek olarak fan coil cihazları konulmalıdır. Fakat evlerde sadece fan coil ile ısıtma soğutma yapmak doğru bir çözüm değildir. Daha fazla harcama yanında sağlıklı bir ortam yaratılmaz.

Soğutmada Terlemeyi Nasıl Önlüyorsunuz ? Sistemin seçimi burada çok önemli olmaktadır. Duvardan soğutma yada fan-coil cihazları ideal çözüm olmaktadır.Tam serinletme için fan coil cihazları kullanılır. Eğer ortam sıcaklığının 6-8 C arasında düşürülmesi uygun ise duvardan serinletme sistemi yapılır. Duvardan serinletmede cihazlar yazın 18 C olarak çalıştırılır. Genelde 18 C altında çalışmada duvarlarda terleme meydana gelir. Eğer yoğuşma şartları sağlanırsa duvarda ve tavanda terlemeler ve çatlamalar meydana gelir. Ayrıca terleme sonucu duvarlarda bozulmalar meydana gelir. Tam olarak serinletme için Türkiye nin özellikle kıyı bölgesinde tercih edilmemelidir. Nemin fazla olduğu yerlerde duvardan serinletme büyük sorunlara yol açabilir.

Hangi Kaynağı tercih etmeliyim ? Binanın bulunduğu yere ve kaynağın verimine göre ortak karar verilir.Isı pompası seçiminde etkili olan birçok etmen vardır. Bütün etkiler gözönüne alınarak bir danışmanlık firmasında etüd yaptırılmalıdır. Şu model yada bu model iyidir diye bişey yoktur. Tesisin özellikleri , kullanım amacı , kaynak stabileteleri , bina iç ısıtma sistemi seçimde önemli rol oynar.Ilıman bölgelerde hava kaynaklı , -10 C altındaki bölgelerde toprak kaynaklı tercih etmekteyiz.Sistemde enerji verimliliği analizi yaparak uygun kaynak seçimini yapmaktayız. Çok büyük sistemlerde COP değerinin yüksekliği nedeniyle toprak veya su kaynaklı ısı pompalarımız daha avantajlı olmaktadır. Soğutma ve ısıtmanın beraber çözümlenmesi istendiğinde yatay toprak kaynaklı sistemi kullanamamaktayız.

Toprak kaynaklı ısı pompası ile Hava Kaynaklı Isı Pompası arasındaki fark nedir ? 
Toprak kaynaklı ısı pompası, enerjinin Toprakdan alınarak yapılabileceğini.
Hava Kaynaklı ise havadaki enerjinin kullanımı uygulamasıdır. Aradaki en büyük fark hava kaynaklı ısı pompasının COP değerinin hava şartlarıyla değişmesidir.Bu yüzden enerji verimliliği analizinin çok iyi yapılması gerekmektedir.Günümüzdeki hava kaynaklı ısı pompaları - 15 C .ye çalışabilmektedir fakat - 15 de uzun süre çalışmaları fazla enerji tüketimine neden olabilir. Kısa süreli düşümlerde yıllık enerji tüketimlerini etkilemezler. Bu yüzden birçok firmada ek ısıtıcı seçeneği vardır yani ihtiyacın fazla olduğu zamanlarda ek ısıtıcılar devreye girer. Bu ısıtıcılar 2+2 , 3+3 kw şeklindedir. Hava kaynaklı ısı pompalarının kapasiteleri hava sıcaklığı düştükçe düşmektedir. Yani minumum hava sıcaklığı seçimde baz alınmalıdır.

Isı pompası yeni bir teknoloji midir ? Hayır, dünyada yaklaşık 50 yıldır kullanılmakta olan, Amerika ve Avrupada enerji tasarrufu nedeniyle, devlet tarafından teşvik edilen,milyonların üzerinde kullanımı olan bir sistemdir. Türkiye'de ise yakın zamanda kullanılmaya başlamıştır.İsveç , Norveç , Danimarka, Hollanda , Avusturya , Almanya , Kanada , Amerika gibi soğuk iklimlerde çok geniş olarak kullanılmaktadır.2009 ylında Almanya da 50000 cihaz monte edilmiştir. 2010 yılı için 60000 adet ısı pompası dönüşümü planlanmıştır.Almanyada her m2 için 20 € devlet desteği sağlanmaktadır. Türkiye için herhangi bir teşvik yoktur ve KDV oranı hala % 18.dir. Yani aldığınız cihazların nerdeyse 5.de biri vergi olarak devlete gitmektedir. Fransa ısı pompalı ev ve işyerlerinden 10 yıl süreyle vergi almamaktadır. Birçok Avrupa ülkesinde teşviklerle sistem hızla yaYgınlaşmaktadır. Hollanda da doğal gaz kullanımı hergeçen gün azalmaktadır. İsveçte birçok yerleşim yerinde doğalgaz hattı bile yoktur. Nerdeyse ülkenin tamamında ısı pompası cihazları ile ısıtma yapılmaktadır. Ayrıca rüzgar türbinleri ile tamamen naturel bir enerji kullanılmaktadır. Güneş enerjisi düşümleri çok az olmasına rağmen Türkiye.den fazla yatırım ve araştırma yapılmaktadır.

Isı pompaları sadece ısıtmamı yapar ? Isı pompalarının en büyük özelliği aynı cihaz ile hem ısıtma hem de soğutma hemde kullanım sıcak suyunun eldesini yapabilmesidir.Bu, cihazların standart bir özelliğidir.Fakat direkt toprak kaynaklı sistemimizde toprağın bazen enerjiyi emmemesi nedeniyle soğutma yapamamaktayız. Nemli topraklarda soğutma imkanı vardır.Fakat toprağın iyi analiz edilmesi gerekmektedir.

Isı pompası cihazları için mekanik odaya ihtiyaç var mı ? Hem hayır hem evet, cihazlar binada normal kazanın konulacağı, bodrum, garaj veya uygun olan boş mahale yerleştirilebilir, cihazlarımız çok sessiz olup çalışma sesleri yok denecek kadar azdır.( Dış üniteler minumum 53 Desibel) .Kompakt tip makinalar direkt dışarı monte edilir, toprak ve su kaynaklı ısı pompası cihazlarında bina içinde küçük bir alana ihtiyaç vardır. Ses seviyesi marka , model ve cihaz kapasitesine göre değişiklik göstermektedir.Kompakt tip hava kaynaklı ısı pompaları tamamen dış ortmada çalışırlar. Bazen fan sesi insanları rahatsız edebilir. Kompakt makinaların yerleşiminde ses önemli bir faktör olabilmektedir. Fanın ekseninde ve yakınında ağaç varsa bunlar zarar görebilir. İyi dizayn edilmiş cihazlarda iç ve dış ünitede rahatsızlık verici ses oluşmamaktadır. Cihaz üzerinde akumulasyon tankı var ise villa ve daire tiplerinde makina dairesi gereksinimi olmayabilir. Fakat sıcak suda ısı pompası ile sağlanacksa muhakkak mekanik odaya ihtiyaç vardır.

Hangi Tür Isı Pompasında Dış Ünite Vardır ? Kompakt hava kaynaklı ısı pompalarında bütün sistem dış ünitededir.Toprak ve su kaynaklı ısı pompalarında bütün sistem küçük bir makina dairesinde toplanmaktadır.Split sistem hava kaynaklı ısı pompalarında ayrıca ek olarak bir dış ünite vardır. Dış ünite yerleşim yeri enerjinin efektif kullanımı açısından önemlidir. Kapasiteye göre en iyi sirkulasyon yeri seçimi yapılmalıdır.

Toprak kaynaklı ısı pompası nasıl çalışır ? Topraktan çeşitli yöntemlerle alınan enerji ısı pompası vasıtası ile bina içerisindeki sisteme aktarılır.Bina içerisinde yerden ısıtma - duvardan ısıtma- yerden soğutma - duvardan soğutma - yertipi fan coil- duvar tipi fan coil cihazları tercih edilmelidir. Isı pompalarının COP değerlerinin en yüksek olduğu çalışma sıcaklıkları ısıtmada 35 - 40 C .dir. Buda yerden ısıtma ile sağlanabilir. Soğutmada ise fan - coil cihazları kullanılmalıdır.Toprak kaynaklı ısı pompasında enerji yatay olarak serilen borular yada dikey sondajla sağlanabilir.Toprak özellikleri alınan enerjiyi direkt etkilemeketedir.Bazı topraklarda m2 den 25 watt enerji emilimi yapılırken bazı topraklardan 60 watt enerji emilimi yapılabilmektedir. Bunun için toprak analizi yapılmalıdır.

Isı pompasının split klimadan ne farkı vardır ? Çalışma şekli olarak aynıdır. Ancak klasik split klima, dış ünite ile sadece dış havayı kullanarak çalışır.Ayrıca sistemde yerden ısıtma yapılması durumunda ve 40 C ılık su dizaynı ile COP değerleri çok yüksek oranlara ulaşmaktadaır.Split klima cihazları 55 C ile çalıştığından COP değerleri daha düşüktür. Dış havanın yazın çok sıcak ve kışın çok soğuk olması split klimanın çok verimsiz çalışması, hatta çalışamamasına sebep olur. Toprak, nehir gibi kaynakların ısısı ise yaz - kış çok az değişim gösterdiğinden ısı pompasının çok daha verimli çalışmasını sağlar.

Toprak, nehir gibi doğal kaynakları nasıl kullanır ? Toprak içine yatay ya da dikey döşenecek boruların içerisinden dolaştırılan su,gaz toprağın sıcaklığını alarak cihaza iletir, yani toprak dış ünite vazifesi görür. Nehir, kuyu, göl ya da deniz suyu ise, direk boru kullanılmadan açık sistem olarak cihaza iletilir, yani yine dış ünite hava yerine nehir, göl, deniz suyu sayesinde çalışmış olur.

Toprakdan alınan enerji evi nasıl ısıtır ya da soğutur ? Toprak devresi cihaz ile toprak arasında olan kapalı bir devredir ve cihazın dış ünitesi konumundadır. Toprak devresi suyu,gazı bina içinde dolaşmaz. Binaya ısıtma ya da soğutma yapan su, cihaz bünyesindeki ikinci ve farklı bir devredir. Bu devre döşemeden ısıtma, fan coil ile bağlantılıdır. Topraktan ya da nehirden gelen su ile bina içinde dolaşan su birbirinden tamamen farklı ve karışmayan iki devredir.

Toprak kaynaklı sistemde dış hava sıcaklığı -15 °C iken ısıtma, +40°C iken soğutma verimli yapılabilir mi ? Evet, zaten sistemin en büyük özelliği dış hava koşullarına bağımlı kalmadan çok düşük enerji harcayarak ısıtma ya da soğutma yapmasıdır. Atmosfer sıcaklığı hangi değerlerde olursa olsun toprak yüzeyinden belli bir mesafeye inildiğinde toprak sıcaklığı 12 - 19 °C arasındadır. Bu da ısı pompası cihazının 365 gün devamlı çalışabilmesi için ideal sıcaklıktır.

Tercih edilen toprak borulama şekli hangisidir ? Yatay borulama daha düşük maliyet ve kolay uygulama sağlar ancak daha fazla bahçe alanı gerektirir, dikey borulama ise daha az alan gerektirmekle birlikte daha zor ve maliyetli bir uygulamadır.

Yatay ya da dikey borulama için ne kadar alan gerekli ? Ortalama 500 m2 bir ev için yatay borulama 500-1000 m2 bahçe gerektirir, dikey borulama ise sadece 5 m2 alan gerektirir.Yatay boru seriminde toprağın yapısı alanı direkt etkilemektedir. Ancak her ikisinde de bu alanların kepçe veya sondaj makinasının girebileceği bir noktada olması gereklidir.Dikey sondajdada yeraltı kuyusunun jeolojik raporu gerekmektedir. Jeoljik yapıyı bilmeden gerekli sondaj miktarının bulunması imkansızdır. Özellikle büyük sistemlerde öncelikle toprak özellikleri tebit edilmelidir.Villa ve küçük ısı pompası sistemlerinde tecrübe ile gerekli sondaj miktarı bulunur.

Borulama yapılan alan üzerine bahçe yapılabilir mi ? Dikey borulamada üzerine istenilen garaj, ev dahil her şey yapılabilir. Yatay borulamada ise beton ile kapanmayacak şekilde her tip bahçe yapılabilir. Fakat kökleri boruya zarar verebilecek niteliklerde ağaç dikilemez.

Toprak borularının kullanım ömrü ne kadardır ? Kullanılan boru kaplamalı bakır boru yada PE borudur ve çok uzun ömürlüdür.PE borular güneş görmediği sürece ortalama 100 yıl dayanmaktadır.

Toprak altına döşenen boru boyu neye göre hesap edilir ? Boru hesabı detaylı ve çok önemli bir kriterdir. Arazinin yapısı ve toprak cinsine (nemli ,killi, kuru toprak sert veya orta kaya) göre büyük değişiklikler göstermektedir.Genellikle ev alanı vya 2 katı kadar bir alana ihtiyaç duyulmaktadır.

Evimde mevcut olan radyatör sistemine Isı Pompası uygulanabilir mi ? Hayır.Radyatörlü sistemler yüksek sıcaklığa göre dizayn edilmişlerdir. 35-40 C çıkış sıcaklığında radyatörlerden verim almanız zorlaşacak ve yetersiz kalacaktır.Yeni model ısı pompalarında 65 C sıcaklığa ulaşabilmekteyiz , eğer sistem 65 C .ye dizayn edilirse sorunsuz olarak ısınma sağlanır.

Banyo ve mutfakta kullanım sıcak suyu nasıl elde edilir, kaç derecedir ? Kullanım sıcak suyu 45 °C dir ve ısıtma -soğutma yapan cihaza takılan aksesuar ile ya da bağımsız bir boyler ile elde edilir.

Diğer ısıtma ve soğutma sistemlerine göre avantajı nedir ? Tek bir cihaz ile hem ısıtma hem soğutma hemde kullanım sıcak suyu elde edilmesi ve kullanım maliyeti en önemli avantajlarıdır. Aynı zamanda ideal konfor ve temiz çevre sağlar. Toprak kaynaklı ısı pompasında % 83 oranındaki enerjiyi doğadan sağlanır.