1 Aralık 2012 Cumartesi

Enerji kimlik belgesi


Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın 1 yıl önce çıkardığı "Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği", 5 Aralık 2009 tarihinden itibaren yürürlüğe giriyor. Buna göre; yeni yapılacak binalar yönetmeliğe uygun olarak projelendirilecek, ısı yalıtımı ve dış cephe mantolama olup olmadığı denetlenecek ve limitli yıllık enerji tüketimi miktarına göre ''Enerji Kimlik Belgesi''ne sahip olacak.
"Enerji tapusu" diye de nitelendirilebilen bu belge, 'oturduğunuz evin senelik aydınlatma da dâhil ne kadar enerji harcadığını' gösteriyor. Eğer siz ev sahibi olarak duvarlarınızı izole eder, camları çift cam yaptırır ve gerekli düzenlemeleri yerine getirirseniz ilgili yasal otoriteye gidip, enerji kimliğinizi yükseltmeyi talep ettirebilirsiniz.
Belge, binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, yalıtım özellikleri, dış cephe mantolama ve ısıtma-soğutma sistemlerinin verimiyle ilgili bilgileri içeriyor. Konutların yıllık enerji ihtiyacı hesaplanıyor. Bunun için konutun ısıtılması, soğutulması, sıhhi sıcak su üretimi ve aydınlatma için kullanılan enerji miktarı dikkate alınıyor.
Belge kapsamında konutlar A’dan G’ye kadar sınıflandırılıyor. A sınıfı; tasarruflu ve SEG (Sera Gazları Emisyonu Göstergesi) emisyonu düşük konutları, G sınıfı ise enerji israf eden ve SEG emisyonu yüksek kapsıyor.
Bu belge, toplam kullanım alanı bin metrekare ve üzerinde olan ve işletmeye alınan yeni binalar için geçerli olacak. Mevcut binalara sisteme dahil olmaları için 10 yıl süre tanınacak.
Enerji Kimlik Belgesi’nin uygulanmaması veya şikayet konusu olması halinde bina sahipleri hakkında suç duyurusunda bulunulacak.
Yalıtım sayesinde binaların ısıtma ve soğutma tüketiminde yüzde 50 oranında bir azalma söz konusu. Bu da her ay ödediğiniz elektrik ve doğalgaz faturalarının ciddi anlamda azalması demek.
İSTERSENİZ KREDİ KULLANIN!
Mantolama işlemi yaptırmak isteyen ancak yeterli bütçesi bulunmayanlar için bankalar çeşitli kampanyalar sunuyor. Bunlardan biri Şekerbank’ın İZODER ile yürüttüğü, düşük faizli yalıtım kredi sağlayan "EKOKredi", diğeri ise TOBB’un Halkbank ile ortaklaşa çalışması olan "Evini Yenile Türkiye" kampanyası...
Yapı malzemeleri sektöründen 83 firmanın destek veridiği "Evini Yenile Türkiye" kampanyası kapsamında uygulanan faiz oranları yüzde 0,33 ile yüzde 1,05 arasında değişiyor. Halkbank, üye bayilerden alışveriş yapan müşterilere herhangi bir masraf veya komisyon almadan yüzde 0,63 faiz oranı ile kredi imkânı sunuyor. Ayrıca tercihe göre sadece yüzde 2 masraflı yüzde 0,33 faiz oranı ile kredi de uygulayabiliyor.
"EKOkredi"de ise ilk 4 aya kadar ödemesiz ve 3 ay taksitli olmak üzere iki ayrı ödeme seçeneği bulunuyor. Ticari işletmeler için de 8 yıla varan vade ve 2 yıla kadar geri ödemesiz seçenekler mevcut.
İDEAL BİNA STANDARTI NEDİR? BU UYGULAMA NE KADAR MALİYET GEREKTİRİR?
XPS Isı Yalıtımı Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Kubilay Ulu, binaların enerji tüketimi ve ısı yalıtımı, dış cephe mantolama ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı.
- Isı yalıtımı ve dış cephe mantolama nedir ve binaya nasıl bir yarar sağlar?
Yaşadığımız binalarda iç ortam konfor şartlarını sağlayabilmek için kışın ısıtma, yazın soğutma yaparak ideal ısı ve nem ortamını sağlamayı amaçlıyoruz. Isı yalıtımı ve dış cephe mantolama ile binanın ısı kaybeden yapı bileşenleri (çatıları, duvarları, döşemeleri, pencereleri vb.) ısı kayıplarına karşı korunarak, minimum enerji harcaması ile iç ortam konfor şartları sağlamaya çalışılıyor.
Isı yalıtımı ve dış cephe mantolama sanıldığı gibi sadece kışın binaların soğuktan korunması ve ısıtma enerjisinden tasarruf amaçlı değil, yazın da mekanlarımızı serinletmek amacı ile kullandığımız klima enerjisinden de tasarruf sağlıyor. Isı yalıtımı; sağlıklı yaşam koşullarının yaratılması, yakıt tüketimlerini azaltarak tüketicilerin düşük yakıt masrafları ile ısıtma ve soğutma yapabilmesi ve dolayısıyla hava kirliliğinin de azaltılmasını sağlıyor. Böylelikle harcanan enerjiden ortalama yüzde 50 tasarruf sağlanıyor ve fosil yakıt tüketiminden kaynaklanan sera gazı salınımı da aynı oranda düşürülmüş oluyor.
Ayrıca ısı yalıtımı ve dış cephe mantolama nemden kaynaklanan küf, leke, mantar, kötü koku oluşumunu önleyerek sağlıklı ve konforlu yaşam alanları yaratıyor. Çünkü binalardaki bu sorunlar ciddi hastalıkların habercisi… Isı yalıtımı binanın taşıyıcı sistemini korozyona karşı koruduğu için binanın depreme karşı güvenliğini de artırıyor.
100 METREKARELİK BİR DAİRE İÇİN 3 - 4 BİN TL MALİYETİ VAR
Mantolama işleminin maliyeti ne kadardır ve nasıl yapılır?
Mantolama uygulaması binaların proje aşamasında karar verilerek, inşaat aşamasında uygulanırsa ilk yapım maliyeti çok daha düşük. Isı yalıtımının, (binanın yapım aşamasında) bina maliyetinin sadece yüzde 3’ü ile 5’i kadar bir maliyeti var. Mevcut binalara sonradan yalıtım yaptırmak da mümkün. Bu durumda binanın bulunduğu iklim bölgesine, kullanılan levhanın kalınlığına, şantiye uygulama şartlarına bağlı olmak üzere mantolamanın maliyeti yalıtım ürünleri, sıva, boya ve uygulama da dahil olmak üzere metrekarede ortalama yaklaşık 30-40 TL kadar… Yani 100 metrekarelik bir daire için 3 - 4 bin TL arasında… Ancak bunu kesinlikle bir maliyet olarak görmemek gerekiyor. Çünkü zaten ısı yalıtımı, gerek kış gerekse yaz aylarında faturalarda sağlanan ortalama yüzde 50 düşüşle maliyetini birkaç yılda amorti ediyor ve bina ömrü boyunca tasarruf ediyor. Bu nedenle ısı yalıtımı uygulandığı andan itibaren kazanç sağlayan bir yatırım…
Mantolama ve dış cephe mantolama uygulaması binaların dış duvarlarının ısı yalıtımı uygulaması amacı ile bina kabuğunu saran şekilde ısı yalıtım levhaları ile dıştan ısı yalıtımı yani dış cephe mantolama yapılmasıdır. Uygulama yapılacak tüm yüzeylerin kabarmış sıva, kabarmış boya kalıntıları, toz, kir ve yağdan arındırılmış olması gerekiyor. Öncelikle kullanılan yalıtım levhasının kalınlığına göre seçilen subasman profili, ipinde ve terazisinde olmasına dikkat edilerek bina yüzeyine yerleştiriliyor. Daha sonra mantolama levhaları yüzeye yapıştırılıyor ve sistemin rüzgar türbülans etkilerinden zarar görmesini önlemek amacıyla dübelleme yapılıyor. Dış cephe ısı yalıtım ve dış cephe mantolama uygulamalarında köşelerin, çatlama riski en yüksek olan ve aynı zamanda mekanik zorlamalara en fazla maruz kalan bölgeler olması nedeniyle köşe profilleri kullanılıyor. Kapı ve pencere kasası ile ısı yalıtım levhası arasına kapı pencere profili yerleştiriliyor. Isı yalıtım levhalarının döşenmesinden bir gün sonra yüzey sıvası uygulanıyor. Uygulama sonrasında yüzey, dış cephe kaplaması ve dış cephe mantolamasına  uygun hale gelmiş oluyor.
Mantolama, en az 1-1.5 mm kalınlıkta bir son kat kaplaması ile tamamlanması gerekiyor. Dekoratif kaplama, ikinci kat sıva uygulamasının tamamen kurumasından (yaklaşık 7 gün) sonra yapılmalı. Kaplama olarak çimento ya da su bazlı kaplama malzemeleri kullanılmalı.
- "Enerji kimlik belgesi" nedir ve zorunluluğu nedir?
“Enerji Kimlik Belgesi”, asgari olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, yalıtım özellikleri ve ısıtma-soğutma sistemlerinin verimiyle ilgili bilgileri içeren bir belge... Enerji Kimlik Belgesi gereğince, konutların yıllık enerji ihtiyacı hesabı yapılabiliyor. Bu hesapta ise konutun ısıtılması, soğutulması, sıhhi sıcak su üretimi ve aydınlatma için kullanılan enerji miktarı dikkate alınıyor.
Konutlar aynen beyaz eşyalarda olduğu gibi A’dan G’ye kadar sınıflandırılacak. A sınıfı; tasarruflu ve SEG (Sera Gazları Emisyonu Göstergesi) emisyonu düşük çevreci konutları, G sınıfı ise enerji israf eden ve SEG emisyonu yüksek konutları işaret ediyor.
Yönetmelik ilk etapta yeni binaları kapsıyor. Mevcut binaların da 10 yıl içinde sisteme uyumlu hale gelmesi yani ısı yalıtımlı olması gerekiyor. 5 Aralık 2009’da yürürlüğe girecek olan Binalarda Enerji Performans Yönetmeliği gereğince Enerji Kimlik Belgesi düzenlenmesi, belediye sınırları içindeki tüm yeni binalar için zorunlu olacak. Proje ekinde Enerji Kimlik Belgesi yoksa o binanın projeleri ve yapı kullanım izin belgeleri ilgili idareler tarafından onaylanmayacak. Projeleri onaylanmayan binaların yapımına ve kullanımına izin verilmeyecek. Enerji Kimlik Belgesi’nin uygulanmaması veya şikayet konusu olması halinde kanuna muhalefetten ilgili bina sahipleri hakkında suç duyurusunda bulunulacak.
BU BELGE İLE ALACAĞINIZ EVİ ÖNCEDEN TANIYIN!
- Tüketicilerin bilmesi ve dikkat etmesi gereken noktalar nelerdir?
Tüketicilerin yeni bir ev satın alırken ya da kiralarken o binanın Enerji Kimlik Belgesi’ne bakması gerekiyor. Belge sayesinde, bir ev satın almadan ya da kiralamadan önce yukarıda da belirttiğim gibi o evin aydınlatmada, ısıtmada ve soğutmada ne kadar enerji tüketeceğini önceden bilmeniz mümkün olacak. Bu durumda da hiç kimse fazla enerji tükettiği belge ile de kanıtlanmış olan bir evi tercih etmeyecek. Ayrıca bu belgenin gizlenmesi gibi bir durum da söz konusu değil. Çünkü Enerji Kimlik Belgesi’nin bir nüshası, binaların görünür bir yerine asılmak zorunda olacak. Ev sahiplerinin de evlerinde gerekli önlemleri şimdiden almaya başlaması gerekiyor. Çünkü 10 yıl sonra mevcut binalar için de aynı zorunluluk söz konusu olacak.
Bu yönetmelikten önce yapılmış mevcut binalardan ev almak ya da kiralamak isteyenler de en azından binanın ısı yalıtımlı olup olmadığını sorgulamalı.
- Binasına ısı yalıtımı ve dış cephe mantolama yaptırmak isteyenler neler dikkat etmeli?
Mantolama yaptırmaya karar verildiğinde en kritik nokta seçilecek ürünlerin bir paket sistem olması. Paket sistemler ısı yalıtımı uygulamasında kullanılan; ısı yalıtımı levhası, yapıştırıcı, sıva, file, dübel ve yüzey kaplama malzemeleri gibi tüm malzemeleri bir arada sunuyor. Bu paket sistemlerin, dıştan duvar ısı yalıtım sistemleri için hazırlanan yaşlandırma ve performans testleri ile güvenirliğinin kanıtlanmış olması gerekiyor. Bu test ile mantolama sistemi 20 yıl boyunca yaşayabileceği fiziksel koşullara laboratuvar ortamında maruz bırakılıyor ve ardından testlere tabi tutularak yeterlilikleri sağlayıp sağlamadığının kontrolü yapılıyor. Ucuz olduğu için tercih edilen merdiven altı ürünler ve toplama paketler ise uygulama sonrasında ciddi sorunlar yaşanmasına ve harcanan paranın beklenen ısı yalıtımı sağlayamayarak çöpe gitmesine neden oluyor.
Mantolama için hangi yalıtım sisteminin seçileceğine karar verildikten sonra, uygulamacı firma ile birlikte yalıtım malzemesinin kalınlığının belirlenmesine sıra geliyor. Uygulama firmalarından mantolama için teklif alırken, dış cephe metrajının doğru çıkarılması maliyetlerin doğru hesaplanması açısından da önemli. Uygulamayı yapacak olan firmanın vereceği detaylı bir fiyat teklifinde, malzemelerin metrekare tüketim miktarlarını görüp, uygulama başlamadan eğer eksik kullanılan bir takım malzemeler varsa bunları tespit edip müdahale etmek mümkün oluyor. Ayrıca firmanın uygulama ustalarının sertifikalı olması da en iyi ve sorunsuz sonucu elde etmeye yardımcı oluyor.
Mantolama yaptırırken yapıların tüm dış kabuğunun ısı yalıtımı ile sarılması gerektiği unutulmaması gereken bir konu. Binanın tek bir cephesine yalıtım yapılması yeterli değil. Yine, pencere ve kapı gibi açıklıkların merkez dönüşleri ısı yalıtım malzemesiyle dönülmezse, bu noktalar ısı kaybının neden olacağı önemli ısı köprüleri oluşturuyor.
GEÇ KALINMIŞ, ÇOK ÖNEMLİ BİR GELİŞME
- 2019 yılında AB ülkelerinde zorunlu olacak 'pasif ev'lerin Türkiye'deki yeri nedir? Böyle bir zorunluluk söz konusu mudur?
AB ülkeleri 2019 yılından itibaren, inşa edilecek olan tüm binaları “Pasif Ev” olarak yapmak üzere anlaşma sağladı.Bugün Almanya’da 12 binden fazla, dünyada ise 17 bin civarında “Pasif Ev” var. Avrupa Birliği ülkeleri artık yüzde 95’lere varan oranda düşük enerji ile sıfır emisyon salımını yakalayan “Pasif Ev”lere geçmişken, biz hala binaların yalıtımlı olmadığını konuşuyoruz maalesef. Ülkemizde yalıtımsız binalar, sadece ısınmak için “Pasif Ev”lere göre 20 kat daha fazla enerji tüketerek hem ekonomik hem de ekolojik bir tahribata neden oluyor.
Türkiye de “Pasif Ev”leri rahatlıkla uygulayabilecek bir iklime ve şartlara sahip ama henüz bu uygulamaları ülkemizde göremiyoruz ne yazık ki. Böyle bir zorunluluk da ülkemizde şu an için söz konusu değil ama dünyadaki bu trend elbette bize de etki edecek ve bu zorunluluk bizim için de yasal olarak zorunlu olacak belki de. En azından ısı yalıtımının yasal zorunluluk olması sağlandı. Bu bile çok geç kalmış ama çok önemli bir gelişme.
YARI YARIYA TASARRUF
- Isı yalıtımı dış cephe mantolama yıllık ne kadar tasarruf sağlar?
Isı yalıtımı hem ısıtma hem de soğutma giderlerinde ortalama yüzde 50 tasarruf sağlıyor. Bir binada ısı kaybeden tüm yapı bileşenlerine, yani çatılara, duvarlara, zemine oturan döşemelere ısı yalıtımı uygulaması yapılarak yüzde 50-60’a varan oranlarda enerji tasarrufu yapmak mümkün. Hatta yalıtımlı camlar kullanılarak bu oranlar yükseltilebilir. Kısaca yalıtımlı bir bina yalıtımsız bir binaya göre yarı yarıya daha az enerji harcar. Dolayısı ile daha az yakıt tüketir, hava kirliliği de aynı oranda azalır. Bir yılda ısıtma ve soğutma için ortalama 2 bin 500 TL harcayan bir aile bu masrafı en az bin 250 TL’ye indirebiliyor. Hatta yalıtım malzemesinin daha kalın kullanılması, AB standartlarında, kaliteli ürünlerle ve doğru uygulamalar yapılması sayesinde bu tasarruf miktarı yüzde 60-70’e kadar çıkıyor. Ülkemizdeki yalıtımsız tüm binaların yalıtımlı hale gelmesiyle yılda ortalama 7.5 milyar dolar kazanç sağlamak mümkün. Her yıl yeni yapılan 100 bin binanın yalıtımlı olması ise 300 milyon dolar tasarruf anlamına geliyor.
- Bankalar ile kredi anlaşması söz konusu mudur?
Şu an Şekerbank’ın İZODER ile birlikte yürüttüğü bir kampanya var. Bu EKOKredi kampanyası ile görece olarak düşük faizli yalıtım kredisi sağlanıyor. Yine TOBB’un Halkbank ile birlikte yürüttüğü Evini Yenile Türkiye kampanyası da önemli. Ancak bu kampanyaların devlet tarafından desteklenmesi ve tüketiciler için daha cazip hale getirilmesi gerekiyor. Çünkü ülkemizde alım gücü de yüksek değil. Bu yüzden sektörü ve tüketicileri rahatlatacak çalışmaların başında, yalıtım ürünleri ve uygulamalarında KDV’nin kaldırılması geliyor. Bunun yanı sıra devlet desteği ile mortage benzeri, düşük faizli ve uzun vadeli yalıtım kredisi sağlanması da ısı yalıtım uygulamalarının artmasında çok etkili olacak.
HER YIL 7.5 MİLYAR DOLAR HAVAYA GİDİYOR
- Türkiye, şu anda enerji tüketimi konusunda nasıl bir portre çiziyor?
Türkiye’nin kullandığı toplam enerji miktarının parasal değeri 65 milyar dolar civarında ve 2008 yılında kullandığımız toplam enerjinin yüzde 74’ünü ithal ederek 48 milyar dolar ödedik.
Enerjinin yüzde 30’unu binalarda kullanıyoruz. Binalarda kullandığımız bu enerjinin yüzde 82’sini ise yaşadığımız binaların ısıtması için harcıyoruz. Kısaca enerjide dışa bağımlı bir ülkeyiz ve buna rağmen enerjimizi verimli kullanmayı da beceremiyoruz. Ülkemizdeki 17 milyon konutun yüzde 90’ının yalıtımsız olması ve bu nedenle her yıl 7.5 milyar doları havaya savuruyor olmamız bu durumun en büyük kanıtı…
- İdeal bina standartı nasıl olmalıdır?
İdeal bir bina ultra düşük enerji kullanılarak ısıtılan, soğutulan ve ayrıca iç hava değişimi, aydınlatma ve sıcak su için kullanılan enerjileri de düşük tutabilen bir yapı olmalı. Bu sayede çevreyi de daha az kirleten, ev sahiplerinin karbon ayak izlerini azaltan çevreci bir bina… Aynı zamanda sağlıklı yaşam koşulları sunan, rutubet, küf vb. sorunları olmayan, depreme karşı güvenli, uzun ömürlü, dayanıklı bir bina… Özetle enerji etkinlikli, konforlu, ekonomik, güvenli ve çevreye duyarlı bir yapı standardının ideal olduğunu söyleyebiliriz.
Binalarda ideal ısısal konfor şartlarının sağlanabilmesi için “TS 825 Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeliği ve Standardı” 2000 yılında yayınlandı ve yönetmelik 1 Kasım 2008 tarihinden itibaren yürürlükteki şekli ile revize edildi. Bu yönetmeliğe göre binalar ideal ısısal konfor şartlarına enerji limitlerine uyarak, projelendirme aşamasında nasıl detaylandırılması gerektiği ayrıntılı bir şekilde ele alınıyor. İklim bölgelerine göre bu yönetmelikte tanımlanmış ısı yalıtım malzemelerinin hangi kalınlıklarda nasıl uygulanacağı net olarak tarifleniyor. Projelerin bu yönetmeliğe uygunluğunu belediyelerin ilgili birimleri ve yapı denetim firmaları kontrol ediyor ve onaylıyor. Tüketicilerin bu aşamada bilinçli olarak aynı deprem yönetmeliğine göre binanın taşıyıcı sistemini sorguladıkları gibi enerji limitlerine uygunluğunu da kontrol etmesi gerekiyor.
TERCİHİNİZ YALITIMLIDAN YANA OLSUN!
- Gelecekte tüketicileri neler bekliyor?
Kısa vadede tüketicilerin yalıtımlı ve dış cephe mantolama yapılmış evleri tercih etmeleri ya da mevcut evlerine yalıtım yaptırmaları gerekiyor. Gelecekte de yukarıda bahsettiğimiz gibi Avrupa ülkelerinde olduğu şekilde, maksimum enerji verimliliği sağlayacak hatta hiç enerji tüketmeyen ve karbon emisyonunu sıfıra indiren evler tüketicileri bekliyor.