Bir Tıkla Binanızın Enerji Verimliliğini Ölçün

Yaşadığınız binanın enerji verimliliğini yeni yayına giren bir web sitesinden kolaylıkla öğrenebileceksiniz. Binanı Gözet, Enerjide Tasarruf Et projemiz kapsamında geliştirilen yazılım programı binalar için zorunlu olan Enerji Kimlik Blegesi’ne sizleri bir adım daha yaklaştırıyor.

Yazları sıcak, kışları soğuk, uçlarda dolaşan bir iklime sahip ülkemizde yaşadığımız binanın yalıtım sistemi hakkında ne kadar bilgiye sahibiz? Asgari ne kadar enerjiyle, binamızda alıştığımız konforu yaşamaya devam edebiliriz? Güneş ya da rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından ne kadar yararlanabiliyoruz?

Peki, tüm bu bilgilerin ve daha fazlasının dökümünü veren Enerji Kimlik Belgesi’nden haberiniz var mı? Binalarda enerjinin verimli kullanılması, enerji israfının önlenmesi ve çevrenin korunması amacıyla 2008 yılında yürürlüğe giren kanuna göre tüm binaların Enerji Kimlik Bilgisi’ne sahip olması gerekiyor.

Yakın zamanda inşa edilen bir binada oturuyorsanız, binanız büyük bir olasılıkla bu belgeye sahip. Kanunun uygulamaya geçirilmesinden önce yapılan bir binada oturuyorsanız da, 2017 yılına kadar bu belgeyi almanız gerekiyor.

Binalarda enerji verimliliği ve Enerji Kimlik Belgesi konularında kamuoyunu bilgilendirmeyi ve farkındalık yaratmayı hedefleyen, İngiltere Büyükelçiliği “Refah Fonu”desteği ile British Council ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ortaklaşa yürüttükleri Binanı Gözet, Enerjide Tasarruf Et projesi kapsamında binanız / daireniz’in enerji verimliliğini kendi kendinize test edebilirsiniz. Resmi olmayan bu sonuç ile enerji verimliliği konusunda  yaklaşık bir fikir edinebilirsiniz.

‘Bir bilinçlendirme projesi’

Bu uygulamayı çok önce hayata geçiren İngiltere’deki modellerden yararlanılarak geliştirilen bir yazılım programı ile Enerji Kimlik Belgesi’ne yönelik bilgilere ulaşmak artık çok kolay.http://enerjihesap.csb.gov.tr  adresine binanızla ilgili temel bilgileri girdiğinizde, binanızın asgari enerji gereksinimi, enerji tüketim sınıflandırması, yalıtım özellikleri ile ısıtma/soğutma sistemlerinin verimi ile ilgili bilgilerin dökümüne ulaşabiliyorsunuz.

Dilerseniz, bu web sitesinden doğru ve etkili iyileştirme önerilerine de ulaşabileceksiniz. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Proje Müdürü Atakan Yiğit, Binanı Gözet, Enerjide Tasarruf Etprojesinin “bir bilinçlendirme projesi” olduğunu ve “web sitesinden resmi bir sonuca” ulaşılmadığını hatırlatarak “yazılım programının bilinçlendirme ve farkındalığa yönelik bir araç” olduğunu vurguluyor.

Yiğit, uygulama ile ilgili şunları paylaşıyor: “Benzer örnekleri İngiltere gibi birçok ülkede olan yazılım programıyla ortaya çıkan rapor ve faydalı bilgiler bölümüyle tüketicilerin doğru yönlendirilmesi amaçlanıyor.”

Enerji Kimlik Belgesi’nde sınıflandırmalar neye göre yapılıyor sorusuna British Council Bilim ve İklim Değişikliği Projeleri Müdürü Özlem Gökalp şöyle cevap veriyor; “Binanın enerji tüketimi ve sera gazı salımı A ile G arasında sınıflandırılıyor. Bu da, binanın inşa edildiği yıldaki mevzuatlarca tanımlanmış asgari şartlara göre belirleniyor. Binanızın enerji verimliliğini öğrenmek ve mevcut durumunu iyileştirmek için neler yapabileceğinizi görmek için http://enerjihesap.csb.gov.tr  adresini ziyaret edebilirsiniz”.

MERKEZİ ISITMA VE SIHHİ SU SİSTEMLERİNDE ISINMA VE SIHHİ SICAK SU GİDERLERİNİN PAYLAŞTIRILMASI

Merkezi Isıtma ve Sıhhi Sıcak Su Sistemi Nedir?

Konutlarda ısıtma ve sıcak su temini için ısı üretimi, dağıtımı bağımsız bölümlerin dışında merkezi olarak ısı tüketimi ise bağımsız bölümler içerisinde yapılmasına merkezi ısıtma denir.

Merkezi Isıtma ve Sıhhi Sıcak Su Sistemi Zorunluluğu:

5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanununa ve  Binalarda Enerji Performans Yönetmeliğine göre merkezî ısıtma sistemine sahip binalarda, merkezî veya lokal ısı veya sıcaklık kontrol cihazları ile ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına bağlı olarak paylaşımını sağlayan sistemlerin kullanılması gerekmektedir.

·    Yeni yapılacak binalarda; yapı ruhsatına esas olan toplam kullanım alanının 2.000 m2 ve üstünde olması halinde merkezi ısıtma sistemi yapılması zorunludur.

·    Mevcut olan binalar ile inşaatı devam edip henüz yapı kullanım izni alınmamış olan binalar Mayıs 2012 tarihine kadar bu uygulamaya geçmek zorundadır.

Merkezi Isıtma ve Sıhhi Su Sistemlerinde Isınma ve Sıhhi Sıcak Su Giderlerinin Paylaştırılmasına İlişkin Yönetmelik - MISSIGP;

Amacı, mevcut ya da yeni, birden fazla bağımsız bölüme sahip, merkezî ya da bölgesel ısıtma ve sıhhî sıcak su sistemli binalarda, ısıtma ve sıhhî sıcak su giderlerinin, bağımsız bölüm kullanıcılarına paylaştırılmasına, ilişkin usûl ve esasları belirlemektir.

Nasıl Uygulanacak:

·         Isıtma ve sıhhî sıcak su tüketimlerini ölçmek için mahaller ölçüm ekipmanları ile donatılır.

·         Arıza ve bakım halleri hariç olmak üzere bağımsız bölüm kullanıcıları ölçüm ekipmanlarına müdahale edemez.

·         Merkezî sistemlerle ısıtma yapılan bağımsız bölümlerdeki mahal sıcaklıkları, en az 15 °C olacak şekilde ayarlanır.

·         Merdiven sahanlığı, giriş holü, ısıtma merkezleri ve benzeri ortak kullanım mahallerinde, tüketim ölçülmez.

·         Kullanıma bağlı ısı veya sıhhî sıcak su tüketimi çok olan yüzme havuzu, sauna, kapıcı dairesi ve benzeri mahaller için ise tüketimin ölçülmesi mecburidir.

·         İlgili taraflar; ısı veya sıhhî sıcak suya ilişkin tüketimleri aylık veya belirli dönemlerde ölçer ve bağımsız bölüm kullanıcılarına ait gider paylaşım belgelerini düzenler.

·         Paylaşım bildirimleri, bina girişindeki ilan panosundan asgari üç gün süre ile liste halinde ilan edilir.

Tüketimi ölçmek için kullanılacak ekipmanlar nelerdir?

Binalarda kullanılan merkezi sistemin türü kullanılacak ölçüm ekipmanının türünü belirlemektedir.

·         Radyatör suyunun bağımsız bölüme birden fazla kolondan gönderildiği durumda ısı payölçer,

·         Radyatör suyunun tek bir noktadan gönderildiği (kollektörlü - mobil sistem) bağımsız bölümlerde ısı sayacı,

·         Merkezi sıcak su sistemi kullanılması durumunda, ayrıca bir sıcak su sayacı,

Termostatik Vana:     

Radyatör üzerinde sıcaklığı ayarlanarak sıcaklık seviyesi sabitlenebilir.

Termostatın içindeki sıvı dolgu sıcaklığa hassas olduğundan vananın açılıp kapanmasını sağlar.

Isı Pay Ölçer:        

Merkezi sistem ile ısıtılan konutlarda her radyatöre monte edilerek bireysel bazda tüketim değerlerini kaydeder, bağımsız bölümlerin gerçek tüketim değerlerine göre gider paylaşımı yapılabilmesini sağlar.

  

Isı Sayacı – Kalorimetre:        

Radyatör suyunun bağımsız bölümlere tek bir kolondan gönderildiği yapılarda kullanılır. Üzerine yerleştirildiği ısıtma hattından geçen ısı enerjisi miktarını debi ve sıcaklık farkına göre ölçer.

Kartlı ve faturalı tipleri bulunmaktadır. Faturalı sayaçlar Radyo-Frekans (RF) sistemiyle uzaktan okumaya ve otomasyona elverişlidir.

Sıcak Su Sayacı: 

Üzerine yerleştirildiği sıhhî sıcak su giriş hattından geçen sıcak su miktarını ölçer.

Gider Paylaşımı nasıl yapılacak?

·      Bina sahibi, bina yöneticisi, bina yönetim kurulu, enerji yöneticisi, Bakanlıkça yetkilendirilmiş ölçüm şirketleri ve bölgesel ısı dağıtım ve satış şirketleri tarafından yapılır.

·      Merkezî ısıtma sistemlerinde toplam ısıtma giderlerinin % 70’i bağımsız bölümlerin ölçülen ısı tüketimlerine göre paylaştırılır. Kalan % 30’u ise ortak kullanım mahalleri, sistem kayıpları, asgari ısınma ve işletme giderlerinden kaynaklı ısı giderleri olarak bağımsız bölümlerin kullanım alanlarına göre paylaştırılır.

·      Bölgesel ısıtma sistemlerinde toplam ısıtma giderlerinin % 20’si asgari ısınma, ortak kullanım mahalleri, sistem kayıpları ve işletme giderlerinden kaynaklı ısı giderleri olarak bağımsız bölümlerin kullanım alanlarına göre paylaştırılır.

Mevcut yönetmeliğin uygulamasıyla; 

·         Binalarda bulunan merkezi ısıtma ve sıcak su sistemlerinde enerji kullanma veriminin %20 iyileştirilebileceği öngörülmektedir.

·         merkezi ısıtma sistemli binalarda ortaya çıkan bazı bağımsız bölümlerin ısınmaması, bazı bağımsız bölümlerin ise aşırı ısınması gibi sorunların da çözümüne katkıda bulunabilecektir.

·    öncelikle ısınma verimliliği ve adaleti ön plana çıkarılmaktadır.

·    Kullanımı zorunlu hale getirilen ‘Isı Kontrol ve Ölçüm Ekipmanları’ sayesinde; merkezi sistemle ısıtılan binalarda her bağımsız bölüm daha kontrollü ısı ve sıcak su tüketecek; ayrıca kullandığı kadar enerji ücreti ödeyecektir.

ISI YÖNETİMİ VE BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ

Günümüzün en önemli konusu enerji verimliliği kavramıdır. Dünyada boy gösteren enerji krizleri ve enerjinin her geçen gün daha da değerli hale gelmesi, enerjinin daha verimli tüketilmesi için özverili tasarruf önlemlerinin alınmasını zorunlu kılmaktadır.
- Türkiye’deki on yıllık enerji savurganlığı yaklaşık atmış adet GAP projesi maliyetine eşit.
Türkiye’de ciddi anlamda bir savurganlık söz konusu ve bunun on yıllık faturasının 198 milyar Amerikan Doları olduğu bilinmekte. GAP projesinin ortalama maliyetinin üç milyar dolar olduğu düşünülürse, atmış adet GAP projesi yapılacak bir milli servet on yılda sokağa atılıyor. İstanbul’a her gün ortalama 2 milyon metreküp içme suyu pompalanıyor ve bu suyun yaklaşık %40’ ı çeşitli nedenlerden, ne yazık ki faturalanamıyor. Bir metreküp içme suyunun maliyeti 1 EUR olduğu düşünülürse, bunun her gün bizlere maliyetinin ne olduğu hesaplanabilir. Bu durumun çözümlerinden biri de şebeke onarımı ve alt yapı yanı sıra uzaktan sayaç okuma teknolojisidir. Bu teknoloji yardımı ile enerji tüketimini devamlı kontrol altında tutulabilir. Her türlü istismara açık eski sayaçlar yerine, bu modern sayaç sistemleri sayesinde Türkiye’nin çok ciddi miktarda enerji ve su tasarrufu sağlayacağının altını da çizmek gerekir.
- Dünyanın hiçbir ülkesinde her yaptığı konuta kombi takan ülke yok.
Kombi müstakil evler için tasarlanmıştır ve dünyada genellikle bu tip konutlarda kullanılmaktadır. Kombiyle enerji tasarrufu yapılamayacağı gibi, kombinin beraberinde güvenlik sorunlarını da getirdiği bilinmektedir. Türkiye’ den başka senede bir milyon kombi satışı yapılan başka bir ülke yoktur. Toplu konut yapımında merkezi sisteme göre kombi tedarik ve işletme maliyetleri çok yüksektir. Binlerce toplu konut projelerinde kombi takılmasını şart koşanların, bu uygulamaları ile enerji verimliliği açısından ülkemize telafisi mümkün olmayan zarara neden oldukları da bilinmektedir. Merkezi sistem mecburiyeti bu gerçeğe rağmen önce 1000 m2 ye indirilmiş, sonra 2000 m2 ye çıkarılmıştır. Pay ölçer ve kalorimetre cihazıyla merkezi sistemle ısınan evlerde adil yakıt parası paylaşımı yapılmaktadır. Termostatik ısı ayarlı radyatör vanaları kullanılarak konutlarda % 40 lara varan enerji tasarrufu gerçekleştirebilmektedir. Ayrıca kombi yerine sıcak su hazırlama istasyonları kullanarak daha fazla enerji ve su tasarrufu, daha fazla konfor elde edilebilir. Artan doğalgaz fiyatlarıyla birlikte bu tedbirlerin ve akıllı sistemlerin önemi daha da iyi anlaşılmaktadır.
- İthal ettiğimiz enerjinin %38 i ni binaları ısıtmak için dört ayda tüketiyoruz.
Ülkemizde ithal ettiğimiz petrol ve doğal gaz ile enerji üreterek, bununda yaklaşık % 20 sini kara yolu taşımacılığında, % 42 sini bütün sene sanayide, % 38 ini de sadece dört aylık kış ayında binalarımızı ısıtmak için tüketiyoruz. Bir başka değişle sanayide üretim için bir senede harcadığımız enerjiden daha fazlasını neredeyse dört ayda tüketiyoruz. Merkezi sistem ve ayarlı radyatör vanalarının kullanılmaması, bunun yerine havalandırma amaçlı camların açılması, binalarda ısı yalıtımının olmaması, tesisat ve kapasite hesap hataları neticesinde enerjiyi de verimsiz olarak tükettiğimizi düşünürsek, daha pahalıya taşıyor, daha pahalıya üretiyor ve daha pahalıya ısınıyoruz. Kısacası bu bilinçsiz ve verimsiz enerji tüketimi sonunda nasıl bir ulusal servetin yok olup gittiğini biliyor, fakat buna karşı bir önlem alma zahmetinde de bulunmuyoruz.
- Isınamamanın sebebi ve enerji verimliliğinin önündeki en büyük engel eski tip radyatör vanalarıdır.
Binalarımızın çoğunluğunda 20-30 yıllık radyatör vanaları vardır. İnşaat maliyetlerini düşürmek içinde bu vanaların en ucuzundan ve en niteliksiz olanlarından kullanılmıştır. Kısacası yanlış yerden tasarruf edilmiştir. Bu vanalar sonuna kadar açılmış ve bir daha da kullanılmamışlardır. Fazla oynanırsa akıtırlar ve bu şekilde de pimleri kireçlendiği için fonksiyonlarını yerine getiremezler. Radyatörlerimizde zaten perde ve paravanlar ile saklandıklarından, kimse buralara yaklaşmaz. Kalorifer veya ısıtma tesisimizde enerjiyi taşıyan su dur ve su da tıkanmış kireçli vanalardan kolay geçemez. 80-90 derece sıcak su kazandan en üst kata pompalanır ve şemsiye metodu dediğimiz usulde kolonlu yapı tipinde aşağı katlara doğru hareket eder. Su kazan dairesine ulaştığında 55-70 derece yerine, 20-30 dereceye kadar düşmektedir. Enerjiyi taşıyan su engellenmeden daha hızlı bir şekilde alt katlara ulaşırsa tabi’i ki çok daha az ısı kaybı olacaktır. Bu şekilde ısınamama veya ısıtamama problemi de ortadan kalkacaktır. Suyu 60 derece ısıtmak için harcanan enerjiden, çok daha az bir enerji harcanacak ve bu şekilde de önemli derecede yakıt parası tasarrufu elde edilecektir.
- Termostatik ısı ayarlı radyatör vanaları ve pay ölçerler kullanılarak, % 40 lara varan yakıt parası tasarrufu ve adil yakıt parası paylaşımı mümkündür.
Söz konusu vanalarda yapılan bir derecelik kısma, yaklaşık % 6 yakıt tasarrufu demektir. Değişen vanalar ile suyolları da açılmış, su dolaşımı da hızlandırılmış olacaktır. Aynı zamanda her gün gece gündüz farkları, güney kuzey cephesi ve bina fiziki şartları doğrultusunda oda oda, radyatör radyatör koşturarak bir ayarlama yapamayacağınıza göre, bu vanalar size bireysel istekleriniz doğrultusunda tasarruf yanı sıra, daha fazla konfor getirecektir. ’’Ucuzdur vardır illeti, pahalıdır vardır hikmeti’’ atasözünden yararlanarak ve yanlış yerden tasarruf etmeye kalkmadan, daha nitelikli, kireçlenmeye karşı dayanıklı termostatik ayarlanır radyatör vanaları kullanarak, enerji verimliliğine önemli ölçüde katkıda bulunmuş olursunuz. Kalorimetre ve pay ölçer yaklaşık 30 senedir Avrupa’da var olan nesneler olmasına karşılık, ülkemizde yeni yeni kullanılmaya başlanmıştır. Bunun nedeni de şimdiye kadar yasal bir alt yapının oluşturmamış olmasıdır. Bu cihazlar yardımı ile yaktığınız yakıtın parasını ödersiniz, kısaca çok yakan çok, az yakan az öder. Bu durumda hem daha adil bir yakıt parası paylaşımı gerçekleştirirken, insanları da enerjiyi daha tasarruflu kullanmaya doğru yönlendirebilirsiniz. Termostatik radyatör vanası ve pay ölçer takılmış konutlarda, adil paylaşım yanı sıra, %40 lara varan yakıt parası tasarrufu da ortaya çıkmaktadır. Kısacası enerji daha verimli kullanılmaktadır.
- Binalarımızda daha fazla enerji verimliliği için, alışkanlıklarımızı değiştirmeli, teknolojiden yararlanmalı ve aşağıda değinilen teknik tedbirleri almalısınız.
. Enerji Verimliliği konusunda eğitilmiş kişi ve kuruluşlardan danışmanlık hizmeti alınız.
. Enerji Verimliliği Kimliği almak için yetkili kişi ve kuruluşlar ile irtibata geçiniz.
. Enerji Verimliliği konusunda kendinizi eğitiniz ve çevrenizi bu konuda aydınlatınız.
. Oturduğunuz bina ya da sitelerde, her şeyi yöneticiye bırakmayınız, her şeyi yöneticiden beklemeyiniz.
. Enerji Verimliliği ile ilgili her türlü teşebbüsü, tedbiri, yatırımı destekleyiniz.
. Çevrenizi Enerji Verimliliği, Enerji Tasarrufu konusunda cesaretlendiriniz ve uyandırınız.
. Enerji Verimliliği ve Tasarrufu konusunu sosyal sorumluluk projeniz olarak kendinize iş edininiz.
. Konut alırken kazan dairesini de gezmeyi ihmal etmeyiniz.
. Brülör önlerinde daha verimli yanma sağlayan Enerji Tasarruf Cihazlarına yer veriniz.
. Kombili konut almayınız. Müstakil evlerinizde dahi alternatif ısıtma olanaklarını değerlendiriniz.
. Kombiniz varsa en azından verimli kullanmasını öğreniniz ve uygulayınız.
. Gaz, su, elektrik faturalarınızı daha dikkatli inceleyiniz, bireysel ısı faturası hizmeti alınız.
. Gaz, Su, Elektrik Sayaçlarınızı kontrol ettiriniz, ölçüm yaptırıp, denetletiniz.
. Binanızda ki tüm sayaçların nitelikli güvenilir olmasına önem veriniz.
. Sayaçlarınızı hileli kullanıma, yanlış ölçüme, bozulmalara karşı duyarlı sayaç markalarından seçiniz.
. Size konut satmak isteyenlere Enerji Verimliliği konusunda ki hassasiyetinizi dile getiriniz.
. Kombi yerine, merkezi sistem ısınmayı tercih ediniz. Alternatif enerjiden yararlanma yolları arayınız.
. Radyatör Vanalarınızı mutlaka değiştiriniz, yerine Termostatik Ayarlı Radyatör Vanası takınız.
. Kalorimetre ya da Pay Ölçer taktırınız. Adil yakıt parası paylaşımı ile hakkınızı arayınız.
. Yakmadığınız yakıtın parasını ödemeyiniz. Enerji Verimlilik Yasası hakkında bilgi alınız.
. Bina enerji tüketimi ölçüm, tespit, paylaşım işlerini sadece ehil ve yetkili kuruluşlara yaptırınız.
. Kazan dairesi otomasyonunuzu kontrol ettiriniz, ayarlarını, tesisat bakımını yaptırınız.
. Çatı, dış cephe ısı yalıtımını ihmal etmeyiniz. Bu yalıtımı kaliteli hizmet sunan kişi ve kuruluşlara yaptırınız.
. Binanızın fiziki şartlarını, konumunu Enerji Verimliliği açısından daha iyi değerlendiriniz.
. Yapı malzemesi, Isınma, Aydınlanma, sıcak su kullanımı hakkında teknik bilgi alınız.
. Kombileri atıp, yerine Ev Sıcak Su İstasyonları takınız. Sıcak suyu kazandan kullanınız.
. Musluklarımızda Su ve Enerji Tasarruf Kartuşları kullanınız.
. Yaz ve kış güneş enerjisinden yararlanınız. Binalarda ısı odaları oluşturunuz.
. Yalıtımlı ve nitelikli pencere camları kullanınız. Tüm ev aletlerini daha az enerji tüketen markalardan seçiniz.
. LED aydınlatma teknolojilerinden yararlanınız, merdiven boşluklarını sadece kısa süre ile aydınlatınız.
. Mecbur kalmadıkça, Klima, Soba, Elektrikli cihazlar ile ısınmaktan çekininiz. Bu tutumunuzu bir alışkanlık haline getirerek, sadece konutlarda değil ofisinizde, ulaşımda, üretimde her yerde sözde değil özde uygulamaya sokunuz.
Yukarıda değinilen tedbirlere çok daha fazla tedbirler eklenebilir. Bunlardan sadece bir kaçını yerine getirmek dahi, küçük bir adım olsa da, sosyal sorumluluklarımız ve geleceğimiz açısından dev adımlardır. Biz tasarruf satıyor, en ucuz enerji tasarruf edilen enerjidir diyor, daha iyi bir gelecek için enerji verimliliği seferberliğine tam destek veriyoruz. Enerjinizi boşa harcamayın, sağlıklı, başarılı, verimli güzel günler sizin olsun.

Türkiye'nin enerji bilançosu: 4 Keban'lık israf..

Türkiye'nin kalburüstü sanayi holdinglerinin neredeyse tamamı, aynı sektöre apar topar yatırım yapıyor: Enerji. Bazıları bu sektörde çoktan başlattıkları yatırımlarını daha da güçlendirirken bazıları, ilk kez yatırım yaptıkları bir alan olmasına rağmen, 5-10 yıllık vadelerde onlarca milyar doları gözünü kapatıp bu sektörün yatırım planları içerisine sokuveriyor.

İsraf: 15 milyar dolar

Milyarlarca dolar akıtılan bu pazarın büyümesi, sadece komple enerji yatırımlarını değil Türkiye'de kullanılan enerjinin tasarrufunu da gündeme getirdi. Elbette bahsettiğimiz her kuraklık döneminde duymaya alıştığımız, "İstanbul'un üç vakitlik suyu kaldı. Tasarruf edin!" nidalarının ötesinde kapsama sahip bir tasarruf. Musluklardan suyu nasıl akıtacağımıza, elektrik düğmesini nasıl kullanacağımıza ve daha birçok direktife yer verilen o uzun listelerin dışında, Türkiye'ye 3-5 yılda yüzlerce milyar dolar kazandıracak bir tasarruftan bahsediyoruz. Hem de bu kazancı sağlamak için onlarca milyar dolar akıtmayı gerektirmeyecek bir tasarruf.

Kısaca kaçak, kayıp ve yalıtım başlıkları altında toplanan israfın boyutu 15 milyar dolar. Son aylarda gerçekleşen elektrik dağıtım ihalelerinin, özel sektöre geçirilen elektrik dağıtımı yoluyla kaçak oranını düşürmesi bekleniyor. Peki kayıp ve yalıtım sorunu ne kadar büyük ve bu problem nasıl çözülecek?

Özel sektör yalıtıldı, tasarruf 420 milyon TL

Bu konuyla ilgili tüyler ürpertici bu rakamlara Erksan Çevre Teknolojileri'nin patronu Hüseyin Rıza Erkanlı dikkat çekiyor.HABERTURK.COM'un sorularını yanıtlayan Erkanlı'nın Türkiye'deki israfa ilişkin verdiği rakamlara hep birlikte bir göz atalım.

Türkiye'de sadece 2008 yılında 1 dolarlık Gayrisafi Yurtiçi Hasıla elde edebilmek için brüt 0.75 kilovat/saat elektrik harcandı. OECD ülkelerinde ise bu rakam 0.4 kilovat saat. Ayrıca Türkiye'de tüketilen enerjinin yüzde 75'i ithal ediliyor. Türkiye'de ortalama bir alışveriş merkezinin tasarruf etmemek nedeniyle ödediği ortalama fazla enerji faturası yüzde 30'u buluyor. Enerji yönetimi sektörünün yeni başladığı Türkiye'de sektörlere göre enerji harcamasında yüzde 5 ila yüzde 30 arasında bir verimlilik sağlanması durumunda yıllık 7.5 milyar dolar tasarruf sağlanacağı öngörülüyor.

Kamuda enerji tasarruflu lamba kullanılması ile yıllık 41 milyon tl lik bir kazanç sağlandı. Geçen sene özel sektörde yapılan yalıtımlar ile 420 milyon TL tasarruf sağlandı. Fakat Türkiye’deki binaların yüzde 85’i yalıtımsız.

Hangi devler atığını yönettiriyor?

İşte bu rakamlar Türkiye'nin en eski inşaat holdinglerinden biri olan Erksan İnşaat'ın enerjinin yönetimi konusuna odaklanmasını sağladı. Grup, 2002 yılında Erksan Çevre Teknolojileri'ni kurdu. 2005 yılında yasal altyapı oluşunca, Türkiye’de bir sektör oluşmaya başladı. Bu bağlamda da Erkan Grubu, 2005 yılında altyapısını kurmaya başladı ve 2007'de uluslararası Sita-SUEZ grubuna bağlı Almanya bölümüyle bir ortaklık çalışması imzaladı ve bu sektöre girdi. Öncelikle atık yönetimine yönelen Erksan Çevre'nin şu anda Trakya, İstanbul, İç Anadolu, Konya Bölgesi, Akdeniz Bölgesi, İzmir, Ege Bölgesi bir çok yerde bölge bölge ofisi, Gebze-Balçık’ta bir tehlikeli atık ana depolama tesisi ve Konya’da metal geri kazanım tesisi var. Sadece atık taşımayla alakalı nakliye organizasyonu da bulunuyor. Ayrıca Erksan Çevre Yönetimi, Sabancı Center, Akbank, Şişecam Grubu, Borusan, Vestel gibi devlerin de arasında bulunduğu 170 şirkete enerji yönetimi hizmeti veriyor.

Atık yönetiminin hemen ardından enerji yönetimine odaklandıklarını söyleyen Erkanlı, bu iş için de Erksan Enerji Yönetimi'ni kurduklarını anlatıyor. Bu konuda da Alman Oekotec (Ökotec) firmasıyla bir ortaklık yaptıklarını belirten Erkanlı, Ökotec'in de Avrupa’da Mercedes,  Bayer gibi, Carlsberg gibi bir çok dünya devinin enerjisini yönettiğinin altını çiziyor.

"Dikkat! binanıza ruhsat alamayabilirsiniz!"

Erkanlı'nın bu işe girerkenki en büyük güvencesi ise yasal zorunluluk. AB uyum süreçleri nedeniyle Türkiye'de yasa ve yönetmeliklerin çıktığını belirtiyor Erkanı: "Artık belli büyüklükteki binalar veya sanayi tesisleri, örneğin teknik olarak değerlendirirsek toplam eşdeğer petrol tüketimi olan fabrikalar, 20 bin metrekare ve üzeri binalar veya 10 bin metrekare ve üzeri kamu binaları gibi kıstaslara göre artık bu tip tesislerin ve kurumların enerjilerini verimli olarak kullanmaları ve enerjilerini yönetmeleri gerekiyor."

Buna göre artık mesela alışveriş merkezleri, binalar vs. ruhsat alırken enerji kimlik kartları almak zorunda. Bu enerji kimlik kartları da A, B, C, D, E, G gibi giden sıralamada olacak. Enerjiyi verimli kullanacak olan binalar A sınıfı kimlik kartıalacak. O bina artık verimli bina olacak. Erkanlı'nın anlattıklarına göre A sınıfı karne alan yapının satış rakamı ve eğrisi de otomatik olarak artıyor. Enerji kimlik kartı olmayan binalara yani yeni yapılan binalara ruhsat verilmeyecek.

"Oteller, daha ucuza turist getirir"

Bu uygulamanın aslında firmalara da büyük fayda sağlayacağı iddiasında Erkanlı. Erkanlı, "Mesela otellerde enerji yönetimi çok önemli bir konu. Çünkü otellerde devamlı ısıtma, devamlı soğutma, devamlı sıcak ve soğuk su, çok büyük bir enerji sarfiyatı yaratıyor. Ki Türkiye’deki oteller, dünyada çok büyük rekabet içindedir. Çok ucuz rakamlarla turist getirir" diyor.

Erkanlı'nın ortaya koyduğu tasarruf rakamları oldukça iddialı. Hiç bitmeyen tartışmayı hatırlatıyoruz Erkanlı'ya ve soruyoruz: "Yeşil enerji yöntemleriyle Türkiye'nin nükleer santrale ihtiyacı kalmaz mı?"

"Nükleer santral şart fakat heryere de yapılmasın"

Erkanlı'nın cevabı ise "yüzde 20-20" oluyor: "Avrupa’da 20-20 diye bir strateji var. Yani yüzde 20 enerji verimliliği, yüzde 20 yeşil enerji hedefleri var tüm enerji üretimi içinde. Türkiye de bunu bu şekilde gerçekleştirebilir. Ancak bütün enerjinizi yeşil enerjiden kazanamazsınız. Enerji çeşitliliği anlamında da farklı enerjilere ihtiyacınız var. Yeşil anlamda odaklanmış bir şirket olmamıza rağmen şu yorumu yapabilirim. Evet, öncelik yeşil enerji, öncelik enerji yönetimi ama enerji çeşitliliği de o teknolojiye sahip olması için Türkiye’nin de nükleer enerjiye açıkçası ihtiyacı var. Böyle bir realist bir yaklaşıma ihtiyacımız var. Tabii nükleer enerji dediğimiz zaman da tabii bunun son teknoloji ile kullanılması gerekiyor. Doğanın çok özel yerleri var, korunmaya gereksinimi olan özel alanları. Oralara kurulmaması gerekiyor elbette. Aslında teknolojinin doğaya rağmen yapılmaması lazım. Kesinlikle nükleere karşı değilim onun da yapılması gerekiyor. Ama sadece nükleer ve sadece yeşil enerji değil. Bunu bir karma yapmanız lazım. Çünkü Türkiye 72 milyon nüfuslu bir ülke, sürekli büyüyen bir ülke, ciddi enerjiye ihtiyacı olan bir ülke. Ayrıca Türkiye’nin artık nükleer teknolojiye ihtiyacı var. Yani bu kadar basit."

Dünyadaki trende de dikkat çekiyor Erkanlı. Dünyada birçok uluslararası grubun çevreye faydalı ürünler üretmeye başladığını hatırlatan Erkanlı, General Motor ve Toyota gibi şirketleri örnek gösteriyor.

2 milyon ton zehirli atık başıboş dolaşıyor

Atık yönetiminin önemini de hatırlatıyor Erkanlı. Erkanlı verdiği bir istatistik gerçekten tüyler ürpertici: Çevre ve Orman Bakanlığı’na resmi olarak beyan edilen Tehlikeli atık miktarı 1.12milyon tondur. Ancak Tükiye'ye benzer nüfus ve gelişmişlik düzeyindeki ülkelerle kıyasladığımız zaman en az 3 milyon ton tehlikeli atık olması gerekiyor. Sonuç olarak aradaki fark beyan edilmiyor. Erkanlı aslında atık yönetiminin şirkete para kazandırdığını söylüyor. Erkanlı'nın söylediğine göre geçen sene toplanan 2,5 milyon ton ambalaj atığı ekonomiye 250 milyon euro katkı sağladı. Avrupa da bazı çimento tesisleri enerji ihtiyacının yüzde 80-90’ının kömür ve diğer enerji kaynakları yerine atık yakıt olarak kullanarak sağlıyor.