Türkiye'de Enerji Verimsizliğinin Faturasu

Türkiye, enerjiyi gereği gibi verimli kullanmadığı ve tasarruf koşullarını sağlamadığı için her yıl 3 milyar doları boşa savuruyor! Enerji Verimliliği; yaşam standardında, hizmet kalitesinde, üretim miktarında düşüşe yol açmadan enerji tüketiminin azaltılması/minimize edilmesidir. Yani bir işi daha az enerji kullanarak yapabilmektir. Enerji verimliliğini gösteren en önemli gösterge, enerji yoğunluğu/gayri safi milli hasıla başına düşen enerji miktarıdır. Bu oran OECD ülkelerinde ortalama 0.19 iken ülkemizde 0.38 çıvarındadır. Diğer bir değişle, ülkemiz enerjiyi OECD ülkelerine göre iki kat daha verimsiz kullanmakta daha doğrusu savurmaktadır. Enerji savurganlığımız her yıl iki Keban Barajı kuracak kadar paranın sokağa atıldığı anlamına gelmektedir. Dünya ortalamasının çok üzerinde enerji kayıp+kaçağına (%20) sahip olan ülkemizde, enerjinin %60’ı ithal kaynaklardan elde edilirken, kıt enerjimizin ülkemizde neden bu kadar pahalı olduğunun sebepleri ortaya çıkmaktadır. SANAYİDE 1 MİLYAR DOLARLIK ENERJİ TASARRUFU MÜMKÜN 2003 yılı enerji tüketimi içinde %40, elektrik tüketiminde %48 paya sahip olan sanayi sektöründe yaklaşık %20-25 oranında enerji tasarruf potansiyeli bulunmaktadır. Bunun parasal değeride yıllık 1 milyar dolarlar düzeyinde hesaplanmaktadır. Enerji yoğun sektörlerde (demir-çelik, seramik, cam vs) eğitim, etüt ve teknolojik iyileştirmelerle %20-40’lara varan tasarrufun yapılabileceği tespit edilmiştir. MESKEN/BİNALARDA 1.5 MİLYAR DOLARLIK ENERJİ TASARRUFU MÜMKÜN Konutlarda tüketilen enerjinin %15’i elektrik, %85’i ısıtma ve sıcak su amacıyla kullanılmaktadır. Binalarda yaklaşık %30-50’lik enerji tasarruf potansiyeli mevcuttur. Bununda parasal değeri yaklaşık 1-1.5 milyar doları bulmaktadır. Binalara uygun ısıtma sistemleri seçimi, uygun tesisat ve radyatör boyutları seçimi, gerekli yalıtımın yapılması ve otomatik kontrolun kullanımı binalarda enerji gereksinimini azaltmaktadır. Türkiye’nin güneş enerjisi üretiminde dünyada 4. ve Avrupa’da 1. olması özellikle su ısıtmada önemli bir enerji tasarrufu sağlamaktadır. ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÇALIŞMALARI Ülkemizde enerji verimliliği konusunda Elektrik İşleri Etüd İdaresi (EİEİ) Genel Müdürlüğü uzun yıllardır üretkenliği ve çevreyi gözeten verimlilikle birlikte, yüksek katma değerli ürünlere yönelerek enerji yoğunluğunu 0.38’den kısa vadede 0.25’e ve uzun vadede ise 0.15’e indirmeyi amaçlayan çalışmalar yürütmektedir. Bu amaçla enerji verimliliğinin artırılması için etüt, eğitim, bilinçlendirme, istatistik, değerlendirme ve mevzuat geliştirme çalışmaları yürütülmektedir. Sanayide enerji verimliliğin artırılması için Japon Teknik İşbirliği Teşkilatı (JİCA) ile proje yürütmektedir. ENERJİ VERİMLİLİĞİ YASA TASARISI YOLDA Yıllık 3 milyar dolarlık kaybın önüne geçmek için “Enerji Verimliliği Yasa Taslağı” hazırlıkları sürdürülmektedir. Bu kapsamda endüstriyel işletmelerde toplam yıllık enerji tüketimi 2000 TEP ve üzeri olan işletmeler enerji tüketiminde verimliliğin artırılması için bir takım önlemler alması, enerji yöneticisi çalıştırması ve enerji yönetim birimi kurması gerekecektir. Tasarıya göre yıllık toplam enerji tüketimleri 40 bin gigajoule ve üzeri olan endüstriyel işletmeler, toplam inşaat alanı 20.000 m2 ve üzeri olan kamu kesimi binalarında ve ticari binalarda enerji yönetimi uygulamaları gerçekleştirmek üzere “enerji yöneticileri” görevlendirilecektir. Enerji yönetimi içinde yer alacak enerji yöneticileri EİE ve onun yetki verdiği kuruluşlar (Eskişehir’de Osmangazi Üniversitesi- Enerji Yönetim Birimi) tarafından açılan kurslarda Enerji Yöneticisi Sertifikası alan kişiler görevlendirilebilecektir. Ayrıca ülkemizde enerji verimliliğinde danışmanlık yapacak servis şirketleri kurulacak ve yeni binaların (inşaat alanı 5000 m2 ve üzeri) enerji kimlik belgeleri düzenlenecektir. Enerji kimliğinde binaların ısıtma performansları, yalıtım durumu, pencere/duvar durumu/özellikleri, ısıtma ve soğutma ihtiyacı ve bu sistemlerin özellikleri, CO2 ve emisyon gazı bilgileri yer alacaktır. Binaların el değiştirilmesi sırasında bu belgeler istenecek ve yeni binalarda bu belge yok ise oturma izni verilmeyecektir.Prof.Dr. Muammer Kaya, Eskişehir-Osmangazi Üniversitesi