Türkiye'de Enerji verimliliği bilinci

Türkiye'nin Enerji Verimliliği Bilinci Kamuoyu Araştırması

Araştırma Hakkında Genel Bilgiler

Türkiye kent genelindeki tüketicilerin genel olarak enerji tasarrufu konusuna bakış açılarını ve bu konudaki faaliyetlerini saptamayı amaçlayan "Türkiye'nin Enerji Verimliliği Bilinci Araştırması", Türkiye'nin lider araştırma kuruluşu GfK Türkiye'nin sponsorluğunda hayata geçirilmiştir. Araştırma; Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesini temsilen seçilmiş 16 ilin kentsel kesimlerinde yaşayan toplam 1.311 kadın ve erkek tüketici ile "yüz yüze anket tekniği" kullanılarak gerçekleştirilmiştir.

Araştırmaya katılan tüketicilerin yüzde 50'si kadın, yüzde 50'si erkektir ve yaş ortalaması 35'tir. Tüketicilerin yüzde 52'si C2, yüzde 26'sı C1, yüzde 11'i DE ve yüzde 11'i AB sosyo-ekonomik grubundadır. Eğitim durumlarına bakıldığında ise yüzde 41'inin ilkokul, yüzde 24'ünün ortaokul, yüzde 23'ünün lise, yüzde 9'unun üniversite ve yüzde 3'ünün iki yıllık yüksekokul mezunu olduğu görülmektedir. Yüzde 62'si evli olan bu tüketicilerin, yüzde 38'i ise bekardır.
Araştırmada; belirlenen ana amaç çerçevesinde aşağıdaki sorulara cevap aranmış ve çarpıcı sonuçlarla karşılaşılmıştır.

• Türkiye'de enerjinin tasarruflu kullanılmasının ne ölçüde önemi olduğu
• Evlerdeki su, elektrik, doğal gaz gibi enerji kaynaklarının verimli kullanılması için yapılanlar
• Elektronik ürünler satın alırken enerjiyi tasarruflu kullanan ürünler olmasına dikkat edilip edilmediği
• Binaların ısı yalıtımlı olma oranı
• Evlerde kullanılan camın niteliği
• Evlerdeki ısınma sistemi
• Evlerde kullanılan lamba türleri
• Evlerde kullanılan aletlerin enerji sınıflarının bilinirliği
• Bulaşık yıkama şekli
• Çamaşır ve bulaşık makinelerinde tercih edilen ortalama sıcaklık dereceleri
• Televizyon, DVD, VCD ve müzik seti gibi elektrikli aletleri kapatma şekli
• Çöplerin atılırken türlerine göre ayrılıp ayrılmadığı
Araştırma Sonuçları ve Enerji Tasarrufu Potansiyeli Hakkında Genel Bilgiler
Enerji tasarrufunu en çok önemseyenler AB grubundan
Araştırmaya göre; enerjinin verimli kullanılmasının önemli olduğunu düşünenler yüzde 96 gibi yüksek bir oranı kapsıyor. Hatta yüzde 76'lık bir oran enerji tasarrufunun çok önemli olduğunu düşünüyor. Enerji tasarrufunun önemli olduğunu düşünenlerin başında AB grubu geliyor ve onları C1 grubu takip ediyor. Enerji tasarrufuna verilen önem konusunda kadınlarla erkekler arasında önemli bir fark yok.

Soru: Türkiye'de enerjinin tasarruflu kullanılması sizce ne ölçüde önemli?
(Baz: 1.311-Tüm tüketiciler)
Günümüzde 120 metrekarelik bir evde yaşayan dört kişilik bir ailenin ısıtma-soğutma, yemeklerin pişirilmesi ve saklanması, bulaşık ve çamaşırların yıkanması, televizyon gibi eğlence araçlarının kullanılması ve aydınlatma için harcadığı enerji yılda 2 bin kWh civarında. Oysa evlerimizde en az yüzde 30 oranında enerji tasarrufu potansiyeli mevcut ve basit önlemler alarak yılda ortalama 1.650 YTL tasarruf sağlamak mümkün.
Enerjisini dikkatsizce harcayan bir aile ısıtma-soğutma, aydınlatma ve elektrikli ev eşyalarını çalıştırmak için yılda 3.300 YTL öderken, enerjisini verimli kullanan bir aile sadece 1.650 YTL ödüyor.
Evlerde enerjinin verimli kullanılması için yapılanlar
Araştırma sonuçlarına göre; evlerde su, elektrik ve doğal gaz gibi enerji kaynaklarını verimli kullanmak için yapılanların başında yüzde 79'luk oranla "gereksiz yanan lambaları kapatmak" geliyor. Diş fırçalarken ve banyo yaparken suyu boşa akıtmadığını söyleyenlerin oranı ise yüzde 74... Yani, gereksiz lambaları kapatmaktan sonra en çok buna dikkat ediliyor.
Üçüncü sırada enerji tasarruflu ampuller kullanmak ve hemen ardından enerji tasarruflu ürünler kullanmak geliyor. Günün belli saatlerinde kombiyi kapatmak ya da kısmak, sıcaklığı belli bir derecede sabitlemek de evlerde enerji tasarrufu için alınan başlıca önlemler arasında yer alıyor.

Soru: Evinizde su, doğal gaz, elektrik gibi enerji kaynaklarını verimli kullanmak için neler yapıyorsunuz? (Baz: 1.311-Tüm tüketiciler)

Küçücük bir ampulün bütçemiz ve dünyanın geleceği üzerinde büyük bir etkisi var. Kullanmadığımız odaların lambalarını kapatmaya özen göstermek elektrik tasarrufuna yardımcı olur.
Bir kişinin günde iki kez 1 dakika boyunca suyu kapatmadan diş fırçalaması yılda 8 ton su israfına neden olur. 4 kişilik bir ailenin her ferdinin duş süresini 1 dakika kısaltmasıyla yılda 18 ton su kurtarılmış oluyor.
Sıcaklığı 1 derece düşürmek bile yüzde 6 yakıt tasarrufu sağlar.
Kadınlar ve erkekler tasarrufa aynı oranda önem veriyor ama tasarruflu lambalara erkekler biraz daha fazla dikkat ediyor
Araştırmaya katılan erkeklerin yüzde 81'i kadınların yüzde 78'i tasarruf önlemleri çerçevesinde gereksiz lambaları kapattığını, erkeklerin yüzde 74'ü kadınların yüzde 73'ü diş fırçalarken ve banyo yaparken suyu boşa akıtmadığını belirtti. Tasarruflu lambalar kullandığını söyleyen erkeklerin oranı yüzde 63 iken bu oran biraz farkla kadınlarda yüzde 52'ye düşüyor. Yine erkeklerin yüzde 48'i kadınların da yüzde 44'ü enerji tasarruflu ürünler kullanmaya dikkat ediyor, erkeklerin yüzde 24'ü kadınların yüzde 23'ü kombiyi günün bazı saatlerinde kısıyor ya da kapatıyor ve erkeklerin yüzde 22'si kadınların da yüzde 17'si sıcaklığı belli bir derecede sabitliyor.

Soru: Evinizde su, doğal gaz, elektrik gibi enerji kaynaklarını verimli kullanmak için neler yapıyorsunuz? (Baz: Kadın: 658, Erkek: 653)

Evlerde yüzde 80 oranında tasarruflu lamba kullanılıyor
Araştırma kapsamında, kullandığı lambanın türünü bilenlerin yüzde 80'i tasarruflu lambalar, yüzde 29'u normal lamba (akkor flamanlı lamba) ve yüzde 1 ise floresan lambalar kullandığını belirtmiştir.
Tasarruflu ampuller ekonomi ve çevreye büyük katkılar sağlıyor. Her evde sadece iki adet 100 Watt'lık eski tip ampulü verimli ampullerle değiştirerek, yılda 750 milyon YTL enerji tasarrufu sağlayabiliriz. Ayrıca bu sayede yılda 1.1 milyon tonluk ve 52 milyon ağaç tarafından temizlenebilen karbondioksit salınımının da önüne geçmek mümkün. 15 Watt enerji tasarruflu bir ampul, 75 Watt normal bir ampulden yüzde 80 oranında daha az elektrik harcıyor. Ve 6 yılda 12 adet eski tip ampule ihtiyaç duyulurken, aynı sürede sadece bir adet enerji tasarruflu ampul yeterli oluyor.
Bulaşıklarımızı hâlâ elde yıkıyoruz
Araştırmaya göre; Türkiye genelinde bulaşıkların elde yıkanma oranı yüzde 62... Sosyo-ekonomik etkenlere bağlı olarak bulaşık makinesi kullanan yüzde 38'lik kesim içinde en büyük payı AB grubu oluşturuyor ve onu C1 grubu takip ediyor. Bulaşıkları elde yıkayanların en büyük kısmını ise DE grubu oluşturuyor.
Bulaşıkların elde en çok yıkandığı bölge Akdeniz iken ikinci sırada Doğu Anadolu ve hemen ardından Güneydoğu Anadolu ve Ege geliyor. Bulaşık makinesinin en çok kullanıldığı bölge ise Marmara ve ardından çok az bir farkla İç Anadolu...

Soru: Evinizde bulaşıklar çoğunlukla nasıl yıkanıyor? (1. Grafik-Baz: 1.311- Tüm tüketiciler) (2. Grafik-Sosyo-ekonomik sınıfa göre baz: AB: 145, C1: 336, C2: 688, DE: 142)

Bulaşık makineleri her yıkamada 15 litre su harcar. Aynı miktar bulaşığı elde yıkamanın bedeli ise 35 litreden 200 litreye kadar değişiklik gösteriyor.
Bulaşık ve çamaşır makinelerini kaç derecede çalıştırdığımızı iyi bilmiyoruz
Araştırma sonuçlarına göre; çamaşır makinesine sahip olanların yüzde 31'i, bulaşık makinesine sahip olanların yüzde 55'i makinelerini kaç derecede çalıştırdıklarını bilmiyor. Ortalama olarak da çamaşır makineleri 49, bulaşık makineleri de 52 derecede çalıştırılıyor.
ÇAMAŞIR MAKİNESİ

BULAŞIK MAKİNESİ

Soru: Genellikle çamaşır ve bulaşık makinenizi kaç derecede çalıştırıyorsunuz?
(Baz: Çamaşır ve bulaşık makinelerine sahip olanlar- Çamaşır makinesi 1296 / Bulaşık makinesi 725)
Bulaşıkları 60 derece yerine 50 derecede yıkayarak enerjiyi yüzde 10 verimli kullanmak mümkün...
Yüzde 72'miz elektrikli aletlerimizin sınıfını bilmiyoruz
Araştırmada, evinde kullanılan elektrikli aletlerin hangi enerji sınıfına ait olduğunu bildiğini söyleyenlerin oranı sadece yüzde 28... Bu konuda en bilinçli olanlar AB sınıfında ve 25-34 yaş grubunda olanlar... En bilinçli bölge ise Ege...
Evlerimizde kullandığımız elektriğin ortalama yüzde 80'i elektrikli aletlerce tüketiliyor. Enerji etiketi, bir cihazı yıllık enerji tüketimi bazında A, B, C, D, E, F ve G harfleriyle ifade edilen yedi grupta sınıflandırıyor. A harfi en düşük enerji tüketim sınıfını gösteriyor. A sınıfı elektrikli aletler ortalama yüzde 45 daha az enerji tüketiyor.
Evlerdeki en verimli elektrikli alet buzdolabı...
Araştırma kapsamında evlerindeki elektrikli aletlerin enerji sınıfını bilenlere sorulduğunda; yüzde 75'i buzdolaplarının, yüzde 71'i çamaşır makinelerinin, yüzde 49'u bulaşık makinelerinin ve yüzde 18'i klimaların A sınıfı olduğunu söylemiştir.

Soru: Evinizde kullandığınız aşağıdaki aletler hangi enerji grubuna ait? (Baz: 366- Enerji sınıfını bilenler)
A+ bir buzdolabı sadece 44 Watt'lık bir ampul kadar enerji harcar. Satılan tüm buzdolapları A+ ve klimalar A sınıfı olursa, 10 yılda sağlanan enerji tasarrufu ile 120 milyon ağacın temizleyebileceği kadar karbondioksit gazı salınımı engellenebilir.
Orta yaş, enerji tasarruflu ürün almaya daha çok dikkat ediyor
Araştırmaya göre; elektrikli alet satın alırken enerji tasarruflu olmasına özen gösterenlerin oranı yüzde 74 iken yüzde 7'lik kesim de bazı ürünler için dikkat ediyor. En çok dikkat edenler ise 35-54 yaş grubunda olanlar. Yani orta yaştakiler bu konuda daha bilinçli...
Ülkemizde 10 yaşın üzerinde yaklaşık 16 milyon elektrikli alet bulunuyor ve bu aletler yüksek faturalara neden oluyor. Bu eski aletlerin, enerjiyi verimli kullanan yenileriyle değiştirilmesi durumunda yılda 750 milyon YTL tasarruf sağlamak mümkün...
Binaların yüzde 76'sı hâlâ yalıtımsız!
Araştırma sonuçlarına bakıldığında; Türkiye genelindeki yalıtımlı bina oranının sadece yüzde 20'de kaldığı gerçeği ortaya çıkıyor. Binalarında yalıtım olanların başında AB grubu geliyor. Onları C1 grubu izlerken, DE grubunun yüzde 85'inin binasında yalıtım bulunmuyor. Yalıtımlı binaların en fazla olduğu bölge İç Anadolu ve onu Marmara izliyor.


Soru: Binanızda herhangi bir ısı yalıtımı sistemi var mı?


Binalarımızda kullanılan enerjinin yüzde 82'sini ısınmak için tüketiyoruz. Bu nedenle faturalarda en büyük düşüş yalıtımla sağlanıyor. Yalıtım, ısıtmanın yanı sıra soğutma amacıyla harcadığımız enerjide de ortalama yüzde 50 tasarruf imkânı yaratıyor. Bu da bir ailenin yıllık ısıtma ve soğutma harcamalarında ortalama 1.300 YTL tasarruf anlamına geliyor. Üstelik ısı yalıtımının maliyeti toplam bina maliyetinin sadece yüzde 3'ü ila 5'i kadar ve yüksek enerji tasarrufu nedeniyle yalıtım, yatırım maliyetini birkaç sene içinde karşılıyor. Ve ısı yalıtımı, fosil yakıt tüketimi nedeniyle atmosfere salınan sera gazı etkisini yarı yazıya azalttığı için küresel ısınma ile mücadeleye de katkı sağlıyor.
Evlerin yüzde 58'inde çift cam kullanılıyor
Araştırmadan çıkan sonuçlara göre; görüşülenlerin yüzde 58'i evlerinde çift cam, yüzde 39'u tek cam ve yüzde 6'sı yalıtımlı cam kullandıklarını belirtti. Çift camı en çok tercih edenlerin başında AB grubu, ardından C1 ve C2 grubu geliyor. Çift camın en çok kullanıldığı bölge Marmara... İkinci sırada İç Anadolu geliyor ve onu yakın oranlarla Doğu Anadolu, Karadeniz ve Ege izliyor.
Pencereler ve kapılar, evlerdeki ısının dörtte birinin kaybına neden oluyor. Yalıtımsız bir evde meydana gelen ısı kaybının yüzde 20'si tek camlı pencerelerden kaynaklanıyor. Çift cam kullanmak bu kaybı yarı yarıya indiriyor.
Isınmak için hâlâ en çok soba yakıyoruz
Araştırma sonuçlarına göre; evlerde en çok kullanılan ısıtma sisteminin başında yüzde 49'luk oranla soba gelirken onu yüzde 29'luk oranla doğal gaz ve kalorifer izliyor. Elektrikli ısıtıcılar yüzde 9, kömür kaloriferi yüzde 8.4, klima yüzde 8 ve doğal gaz sobası yüzde 5'lik orana sahip...
Sosyo-ekonomik sınıfa bağlı olarak doğal gaz-kalorifer kullananlar en çok AB sınıfında, soba kullananlar ise en çok DE sınıfında bulunuyor. Doğal gazın en çok kullanıldığı bölge Marmara ve ardından İç Anadolu iken, sobanın en çok kullanıldığı bölge Güneydoğu Anadolu ve onu sırasıyla Karadeniz, Ege, Doğu Anadolu, Akdeniz izliyor. Klimanın en çok kullanıldığı bölge ise Akdeniz ve ardından Ege...
Yüzde 33'ümüz elektrikli aletleri stand-by'da bırakıyoruz
Araştırmada; televizyon, DVD/VCD gösterici, müzik seti gibi elektrikli aletleri düğmesinden kapattığını söyleyenlerin oranı yüzde 52... Ancak hâlâ yüzde 33'lük bir kesim bu aletleri kumandadan kapatarak stand-by'da bırakıyor. Fişten çekerek kapatanlar ise yüzde 14 oranında...
Türkiye'nin yüzde 71'i çöplerini ayırmıyor
Araştırma sonuçlarına göre; çöplerini türlerine göre ayıranların oranı sadece yüzde 29... Bu konuya en çok AB sınıfı ve 55 yaşın üzerindeki tüketiciler dikkat ediyor.

Soru: Çöplerinizi türlerine (plastik, cam, metal, kağıt/karton) göre ayırıyor musunuz?

(Baz: 1.311-Tüm tüketiciler) (Sosyo-ekonomik gruba göre baz: AB:145, C1: 336, C2: 688, DE:142) (Yaş gruplarına göre baz: 15-17: 196, 18-24: 197, 25-34: 329, 35-44: 250, 45-54: 185, 55+: 154)
Türkiye'de üretilen yıllık evsel atık miktarı 18-20 milyon ton ve bu atıkların sadece yaklaşık 2.5 milyon tonu geri kazanılıyor. Bu nedenle öncelikle neye ihtiyaç duyulduğu doğru tespit edilerek gereksiz çöp üretimi azaltılmalı ve geri kazanılabilir sembolü ( ) bulunan ürünler tercih edilmelidir. Ayrıca atıkları; cam, kağıt/karton, plastik, metal, tekstil, ahşap ve organik olarak ayırdıktan sonra çöp kutularına atarak geri kazanılmaları sağlanabilir.