Isınma Tesisatında Kireç sorunu

Isınmada Kireç Sorunu
"tasarruf sitesinden"
Tasarruf mu yapacaksınız; o zaman tavsiyemiz; kireçten kesinlikle uzak durmalısınız. Özellikle su tasarrufunun en büyük düşmanlarından biri kireç sorunu. Kireçli sert sular yüzünden çok ciddi miktarda kimyasal temizleyici madde tüketirken bir taraftan da gereksiz yere büyük miktarlarda elektrik ve yakıt harcıyoruz. Bazen gözümüzden kaçabilen ancak öncelikle su ve enerji tasarrufu için çok önemli bir kaynak oluşturan kireç probleminin yarattığı hasar ve çeşitlerine göz atacağız. Suyun bulunabileceği hemen heryerde bir şekilde karşımıza çıkacağını düşünürsek tasarruf yapmak için ne denli büyük bir kaynakla karşı karşıya olduğumu anlarız. Bunun anlamı sert suların oluşturduğu kireç tabakaları ve kireç taşlarından ciddi bir kazık yemekte olduğumuz ancak güzel tarafın ise kireç sorununu bertaraf ettiğimizde büyük oranlarda su, enerji, malzeme, para ve hatta zaman tasarrufu yapmış olacağımızdır. Öyleyse öncelikle kireçle ilgili nerelerde sorun yaşayabileceğimizi ve gözden kaçırdığımız küçük noktalarda bile ne kadar büyük tasarruf potansiyeli yattığını görelim.

Tasarruf İçin Sulardaki Kireç Problemini ÇözünKireç problemi bildiğiniz gibi pek çok komedi skeçine konu olmuş reklam sahnesiyle sloganlaşmış bir fenomen. Elinde bembeyaz kireçle kaplı rezistans, o kireç kadar beyaz önlüklü bir adam ve arızalı çamaşır veya bulaşık makinası sahibesi arasında geçen diyalogları hepimiz hatırlarız. Beraberinde önerilen kireç sökücüler veya kireç önleyiciler.. O kadar çok gösterilmiştir ki belki de bu nedenle biraz da alaya alınmıştır. Firmaların kireç önleyici tuzlarını satmak istedikleri ve muhtemelen bizden çok kendi ceplerini düşündüklerini fazedebiliriz. Acak aslına bakarsanız durum gözüktüğünden çok daha ciddidir. Reklamlarda da anlatılmak istendiği gibi kireç sorunu sadece rezistansınızı değil makinanızın su gören tüm çalışır aksamını bozar, tüm yüzeylerde yıpratıcı bir kreç tabakası oluşturur, çamaşır ve bulaşıklarınızı tam temizlemediği gibi bir de zarar verir. Üstelik kireç problemi hem kireç tabakasıyla yalıtılmış rezistans yüzünden enerji kaybına, hem de sonuç alamadığınız yıkamalar için daha uzun süreli programlar ile daha fazla temizlik malzemesi ve yumuşatıcı doğal olarak yine deha fazala su, para ve zaman harcamanıza neden olur. Kısacası kreç problemi ününü hakeden tam bir başbelasıdır. Üstelik daha bu bahsettiğimiz ev gibi küçük bir alan için geçerliyken bir de endüstiyel tesisleri düşünün.

Kireç sorunu sadece çamaşır ve bulaşık makinalarıyla yetinmez. Kireçli sert suyun kullanıldığı tüm temizlik işlerinde hatta el yıkamada bile etkisini gösterir. Temizlik malzemelerini bloke ederek sizi daha fazla harcamaya iter. Zira kireç yüzünden köpürmeyen sabun veya deterjanlar temizlikte de sonuç vermeyecektir. Sadece temizliğe engel olduğunu sanmayın; kireç, suyun temas ettiği çeşme, lavabo kenarları, küvet ve benzeri alanlarda pis bir görüntü oluşturur. O pis görüntü daha fazla zaman ve para, malzeme ve su harcamanıza neden olacaktır. Aksi taktirde hijyen olması gereken bu sulu bölgelerdeki kireç tabakaları gözenekli yapısıyla mantar ve bakterilerin sahiplenmesi için uygun bir ortam oluşturacaklardır.

Kireç problemi bu kadarla da kalmaz evinizin tüm sulu ısınma ve ısıtma işlemlerinde baş gösterir. İçini görmediğimiz katkaloriferi, şofben gibi cihazlara da büyük zarar verir. Yine oluşan cihaz tabakaları ısı kaynağı ile suyun arasına girerek yalıtıma neden olur. Su ısınamadığı için daha uzun süre ısıtıcınızı çalıştırmak zorunda kalırsınız. Kireç tabakası kalınlaştıkça suyu ısıtmak için sarfedilen enerji daha çok boşa gider ve elektrik ya da yakıt harcamalarınız artar. Çaydanlık, kazan ve benzeri mutfak gereçlerinde de benzer bir durum sözkonusudur. Tek farkla bu sefer kireç gözle görülebilir ve ulaşılabilir bir bölgededir. Buna rağmen tembel bir ev hanımı veya çaycı bu alanda da benzer bir tablo yaşanmasına sebep olabilir.

Kireç sorunun sadece makenik aksam ve tesisat üzerinde etki gösterdiğini sanmayın. Kreç canlılar üzerinde de yıkıcı bir etkiye sahip olabilir. Kastettiğimiz tabii ki eklem kireçlenmesi değil. Belki onu da verimi düşürerek tasarruf yapmayı engelleyecek bir problem olarak saymamız gerekir ancak bahsetmek istediğimiz konu daha çok tarım ile ilgili. Özellikle yeraltı sularıyla sulanan bahçe ve tarlaların topraklarında yaşanan tuzlanma ve kireç sorunu çok büyük miktarlarda kayıplara neden olur. Kireç aşırı ve yanlış sulama, kuraklık sırasında sudaki mineral derişiminin artması gibi nedenlerle bitkilerin köklerinde emilemeden hemen önce çökelerek taprağı sertleştirmeye başlar. Kireç sorunu kısaca bitkilerinizin köklerinin büyümesini ve beslenmesini engelleyerek onları boğar. Verimi düşüren kireç sorunu bu alanda da bize yeni masraf kapıları açar.

Bu kadar probleme neden olan kreç aslında içinde gereğinden çok fazla CaCO3 ve MgCO3 gibi mineral tuzları bulunduran sert suların marifetidir. Soğuk suda bile kısmen etkili olabilen kreç oluşumu özellikle ısınma sırasında bu tuzların kristalleşmesiyle baş gösterir. Bulunduğu yüzeye çökelen veya yapışan kireç tabakası bir kere oluşmaya başladı mı çok daha kolay kalınlaşmayı başararak kireç taşı halini alır. Bu yüzden reklamlarda görülen o rezistans hiç de abartı değildir. Isının kaynağı olan rezistanslar burada en önce krece boğulan parçalar olur. Bezer şekilde ısıtma kazanlarındaki eşanjörler de aynı akibetle karşı karşıyadırlar.

Kireç Hakkıdaki Bilgileri Tekrar Toparlarsak:
Kireçtaşı Nasıl Oluşur ?

Suyu sert yapan CaCO3 ve MgCO3 gibi mineral tuzları su ısındıkça kristalleşerek katılaşmaya başlar, ısınma arttıkça bu taş oluşumu hızlanır. Kristalleşen bu mineral tuzları boru çeperlerine tutunarak yüzeylerde kireçtaşını oluştururlar. Su ısıtıcılarında ve kazanlarda bu oluşum çok daha hızlıdır.
Kireçtaşının Zararları:

Isı transfer yüzeylerinde oluşan kireç tabakası izolasyon etkisi yapar: Bu da enerji tüketiminde artışa sebep olur.
Kireç Taşı Kalınlığı ( mm ) Enerji Tüketimindeki artış ( % )
0,8 8,5
1,6 12,4
3,2 25,0
6,3 40,0
Tıkanmalara ve delinmelere neden olur.
Kireç-metal elektrolizinden dolayı paslanmaya sebep olur.
Kireç Tabakaların ve Kireçtaşının Oluşma Bölgeleri:
Sıcak su ve Buhar Kazanları. Kazan iç cidarları ve özellikle ısıya maruz kalan ve çökelmeye ugun alt bölgeler.
Isı Eşanjörleri: Özellikle yüksek dereceli ısı kaynaklarının kullanıldığı boru ya da dilimlerin suyu gören yüzeyleri.
Soğutma Kuleleri: Buharlaşmaya açık tüm sulu alanlar, özellikle buharlaşmanın olduğu sıvı yüzeyi hizaları ve dip yüzeyler.
Isı Pompaları: Tüm iç yüzeyler.
Endüstriyel Makineler & Motorlar: SIcaklığa bağlı olarak suyla temas eden yüzeyler. Sızıntı bölgeleri, vb..
Ticari Kahve & Buz Makineleri
Bulaşık & Çamaşır Makineleri: Kireç öneleyici tuz vb. kullanılmayan makinalarda özellikle rezistans çevresinde, su biriken veya sızan alanlarda.
Deniz & Hava Araçları Soğutma Sistemleri
Suya doğrudan temas eden tüm metal yüzeylerde tuz birikimi sonucu korozyon şeklinde.
Mutfak gereçleri: Sıcak suyun kullanıldığı çaydanlık, tencere kazan gibi kaynama dercesinde kullanımı olan kapkacak.
Mutfak ve Banyo Islak Yüzeyleri: Mutfak ve banyodaki ıslanıp kurumaya müsait tüm ıslak yüzeyler; küvet duş kabini, kabin perdeleri, fayans, banko yüzeyleri.
Yıkanan mutfak eşyaları ve tekstil ürünleri: Özellikle elde yıkanan ve doğal kurumaya bırakılan kapkacak ve yumuşatıcı vb kullanılmayan giysi vb tekstil ürünlerinde.
Bitki sulama borularında korozyon ve tıkanma şeklinde: Sulama hatlarının rutin olarak su buharlaşmasına sahne olan güneş alan yerlerinde.
Bitki veriminde düşme: Aşırı sulama nedeniyle daha çabuk oluşan tızlanma bitkilerin köklerinde (her türlü sulamada) ve yapraklarında (yağmurlamalarda) emilim ve nefes almayı tıkayacak şekilde.

Kireç sorunu özellikle denize yakın yerlerde ve minerallerce zengin topraklarda kuyu, artezyen vb. suların kullanımıyla ortaya çıkar. Kuraklık arttıkça mineral derişimi de artar ve tuzlanma, kireç tabakaları ve son noktada kireç taşları oluşur. Bu sorundan kalıcı şekilde kurtulmanın imkanı yoktur. Ancak doğru uygulamalar ile etkilerini azaltabilir, çeşitli noktalarda nispeten ekonomik çözümlerle büyük miktarlarda zaman, enerji, para ve su tasarrufu yapılabilir. Bu yazımızda sadece kiraç sorununa odaklandığımız için çözüm konusunu yakında yayınlanacak başka bir yazıda işleyeceğiz. Ancak kabaca tasarruf sağlayabileceğimiz çözümlere genel bir bakış atarsak:
Kreç Sorununun Çözümü:

Kimyasal kullanımı: Suya kireçin davranışını bozacak, bağlanma etkilerini yok edecek vey başka yapılara dönüştürecek çeşitli kimyasal malzemeler, endüstiryel veya ev tipi makina tuzları vb. Çoğu noktada kesin çözüm ancak sürekli masraf ve her alanda kullanmak mümkün olmayabiliyor ve sürekli kontrol istiyor.
Arıtma cihazları: Uygun noktalarda küçük çaplı kullanımlara uygun. Büyük çaplı kullanımlar için çok büyük yatırımlar gerektiriyor. Yaptığı işe göre fazla pahallı. İster tesis boyunda ister mutfak arıtma cihazı olsun Belli bir yer ayırmanız gerekiyor. Yerine göre aralıklarla malzeme ve bakım masrafı.
Manyetik su şartlandırıcıları: Manyetik kireç önleyiciler basit yapıda geniş alanda pratik ve ucuz çözüm. Bakım ve sürekli masrafı olmaması açısından en ekonomik ancak nispeten kaba bir çözüm. Dikkatli olmazsanız aldatılabilirsiniz. Faydasını görmek için gerçekten iyi bir marka almanız gerekiyor.
Daha uygun yöntemler ve dikkatli kullanımla masrafsız önlemler: Doğru saatte sulama, doğru sıcaklık ayarları ve biriki püf noktasına dikkat ederek herhangi bir ek masrafa gerek duymadan alabileceğiniz tasarruf önlemleri. Masraf yapmadan ne kadar çok tasarrufta bulunabileceğinize şaşırabilirsiniz.
Masraflı Sistematik çözümler: Sudaki kireçten doğrudan kurtulmaya çalışmak yerine uygulanan yöntem ya da kullanılan cihaz yerine başka çözümler üretebilirsiniz. Örneğin otelinizde sulu sistem yerine başka bir yıkama sistemi kullanmak gibi. Tabii gerçekten tasarruf sağlıyorsa..

Bahsettiğimiz çözümleri önümüzdeki günlerde yayınlayacağımız makalede bulabileceksiniz. Acil sorularınız ve özellikle merak ettiğiniz marka ve ürünler için mail atabilir veya yorum bırakabilirsiniz.